Tουρκια: Ο στρατός του ......παραλόγου

| Εκτύπωση | 03/04/2011 | Της Μαρίας Ζαχαράκη

Ένα αδημοσίευτο βιβλίο, δεκάδες συλλήψεις, επιδρομές κατασχέσεων, αλλαγές τριών εισαγγελέων και αντιδράσεις, χιλιάδες αντιδράσεις... Αυτό το σκηνικό βιώνει η Τουρκία εδώ και μέρες. Ένα χάος! «Ο στρατός του ιμάμη», του δημοσιογράφου Αχμέτ Σικ, που έχει συλληφθεί στο πλαίσιο της Εργκενεκόν, είναι το «βιβλίο-σατανάς», που απειλεί τώρα το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία και το τάγμα του Φετουλάχ Γκιουλέν. Κάποτε τα βιβλία καίγονταν στην πυρά, σήμερα μπαίνουν στη... φυλακή.

Πριν από λίγες ημέρες, η τουρκική αστυνομία επέδραμε σε σπίτια και εφημερίδες, προκειμένου να «συλλάβει» το αδημοσίευτο ακόμη βιβλίο «Ο στρατός του ιμάμη», που αναφέρεται στις δραστηριότητες τού κατά πολλούς «μεγάλου αφεντικού» της Τουρκίας, του θρησκευτικού ηγέτη Φετουλάχ Γκιουλέν. Πριν από λίγες

εβδομάδες είχε συλληφθεί ο συγγραφέας του - δημοσιογράφος Αχμέτ Σικ μαζί με άλλους δημοσιογράφους χωρίς σαφείς κατηγορίες, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων στην Τουρκία και το εξωτερικό, για φίμωση της ελευθερίας του λόγου. Η καταδίωξη της έκφρασης, όμως, δεν έμελλε να σταματήσει εκεί. Μετά τη «σύλληψη» του βιβλίου από την αστυνομία, οι εισαγγελείς ζήτησαν δικαστική εντολή για την κατάσχεση για πρώτη φορά στα παγκόσμια χρονικά του αδημοσίευτου βιβλίου. Το δικαστήριο όχι μόνο διέταξε την κατάσχεση του μοναδικού αντιτύπου και των ηλεκτρονικών αντιγράφων του βιβλίου από το σπίτι του συγγραφέα και τον εκδοτικό του οίκο, αλλά έδωσε εντολή και στους συνήγορους του Σικ να παραδώσουν όσα ηλεκτρονικά αντίτυπα διέθεταν. Στη συνέχεια η αστυνομία πραγματοποίησε επιδρομή και στην καθημερινή εφημερίδα «Ραντικάλ» και ζήτησε από τους συναδέλφους του Σικ να σβήσουν από τους υπολογιστές τους τυχόν αντίγραφα ή κομμάτια του βιβλίου, όπως κι έγινε.

Μετά ανακοινώθηκε ξαφνικά η μετάθεση του εισαγγελέα Ζεκεριά Οζ, του βασικού εισαγγελέα της εξάρθρωσης του παρακρατικού δικτύου Εργκενεκόν. Επιπλέον, άλλοι δύο εισαγγελείς, ο Ερτζάν Σαφάκ και ο Φικρέτ Σετσέν, που προΐσταντο των ερευνών για την ίδια υπόθεση, τοποθετήθηκαν σε άλλες θέσεις. Ο αντιπολιτευόμενος Τύπος σημείωνε ότι οι τρεις εισαγγελείς δεν είχαν ζητήσει τις μεταθέσεις αυτές και ότι η «προαγωγή» τους αποτελεί έμμεσο τρόπο εξουδετέρωσής τους, κι ότι η απομάκρυνση του Οζ δεν αποτελεί έκπληξη μετά τις συλλήψεις των δημοσιογράφων Αχμέτ Σικ και Νεντίμ Σενέρ, που ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων.

Αρχικώς, κάποια μέλη της κυβέρνησης του ΑΚΡ και αργότερα ο πρωθυπουργός και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας άφηναν να εννοηθεί ότι ο λόγος σύλληψης του Σικ δεν ήταν το αδημοσίευτο βιβλίο του, αλλά κάποιες (ασαφείς) δραστηριότητές του, στο πλαίσιο του βαθέος κράτους ή Εργκενεκόν.

Παγιδευμένος στις εξελίξεις ο Ερντογάν 

Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ Ερντογάν φαίνεται, πάντως, να έχει παγιδευτεί μέσα στις τελευταίες εξελίξεις. Από τη μία διακηρύσσει ότι είναι υπόθεση της «ανεξάρτητης δικαιοσύνης» και δεν έχει καμία εμπλοκή, κάνοντας κάποιους να λένε ότι προσπαθεί να διαχωρίσει τη θέση του από τον άλλο «μηχανισμό εξουσίας», που ελέγχει τα γρανάζια της αστυνομίας και της δικαιοσύνης, και από την άλλη καταφέρεται κατά της Ευρώπης και ανάγει τη συζήτηση σε άλλα λόγια να αγαπιόμαστε... για το τι εστί ελευθερία έκφρασης σε κάθε χώρα και πώς αντιλαμβάνεται ο καθείς την έννοια της δημοκρατίας. «Ο καθένας πρέπει να γνωρίζει ότι δεν υπάρχει ένα παγκόσμιο πρότυπο δημοκρατίας και κάθε χώρα έχει τη δική της βερσιόν, όπως και η Τουρκία, η οποία θα συνεχίσει να βαδίζει προς την εξέλιξη αυτής της δημοκρατίας», ήταν τα λόγια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τι σημαίνει άραγε «κάθε χώρα έχει τα δικά της πρότυπα περί δημοκρατίας»; Λογικά, ότι υπάρχουν διαφορές μόνο ως προς την εφαρμογή της δημοκρατίας από χώρα σε χώρα. Οι αρχές, οι νόμοι και οι θεσμοί της δημοκρατίας ισχύουν το ίδιο σε όλες τις χώρες του κόσμου, που υποτίθεται διαθέτουν δημοκρατικό πολίτευμα. Απαιτείται πλήρης συμμόρφωση τουλάχιστον ως προς τους τρεις βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας -νόμος, ισότητα απέναντι στο νόμο και ελευθερία σκέψης-, διαφορετικά η απουσία τους δημιουργεί πρόβλημα πολιτεύματος. Ακόμη και τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, τα οποία περιέχουν τις ανωτέρω αρχές δημοκρατικής διακυβέρνησης, η κυβέρνηση Ερντογάν τα έχει δεχθεί και έτσι άλλωστε έχει πάρει το πράσινο φως για συζητήσεις με την Ε.Ε. Επομένως, καθίσταται δύσκολη η κατανόηση μίας δημοκρατικής κατάστασης, όπου ένα δικαστικό σύστημα κατάσχει μη δημοσιευμένα βιβλία και μία κυβέρνηση να προσπαθεί ματαίως να υποστηρίξει με λεκτικά τρικ μία τέτοια «ανορθογραφία», τρεις μήνες μάλιστα πριν από τις εκλογές.

Με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές 

Ο,ΤΙ και να συμβεί μέσα σε αυτούς τους τρεις μήνες μέχρι τη 12η Ιουνίου, αναγκαστικά ερμηνεύεται έχοντας στο νου τις εκλογές. Όχι επειδή ό,τι συμβαίνει θα επηρεάσει τις εκλογές, αλλά το αποτέλεσμά τους. Και αυτό δίνει σε όλα τα γεγονότα μία εκλογική διάσταση. Ένα από αυτά που συνέβησαν, ενώ δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να συμβεί, ήταν σίγουρα η δημοσιογραφική διάσταση που έλαβε η έρευνα της Εργκενεκόν.

Η δίωξη έγινε λίγο από πριν από τις εκλογές, χωρίς να αντιληφθούν εκείνοι που τις πραγματοποίησαν ποιον θα «έκαιγαν» οι συλλήψεις. Οι συλλήψεις μάλλον έχουν προκαλέσει μέχρι στιγμής μεγαλύτερη βλάβη σε όσους φοβήθηκαν την έκφραση και τους εκπροσώπους της, παρά στα ίδια τα βιβλία που κατασχέθηκαν. «Η περιπέτεια με το βιβλίο του Αχμέτ Σικ αποτελεί περίληψη της κατάστασης στην οποία βρίσκονται η ελευθερία σκέψης και διακίνησης ιδεών στην Τουρκία», έγραφε ο Ριζά Τουρμέν, πρώην δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην εφημερίδα «Μιλιέτ». Η συζήτηση πάντως περί δημοκρατίας στην Τουρκία καταλήγει σε ένα ερώτημα, που μάλλον την απάντηση τη βρίσκεις στη φυλακή: Τι επιπλέον στοιχεία μπορεί να περιέχουν αυτά τα βιβλία σχετικά με την εξουσία των Φετουλαχτσήδων, αφού είναι κοινό μυστικό πλέον ότι ο Φετουλάχ Γκιουλέν εδώ και χρόνια ελέγχει την τουρκική αστυνομία και όχι μόνο ίσως...;

Sigma Live