Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση, ένας παραλογικός γάμος
του Yves Clarisse Le Point - Reuters - 12/10/2011
«Θα χρειαστεί μια γενιά και αλλαγή νοοτροπίας για να μπορέσει η Ελλάδα να ξαναβρεί την κυριαρχία της»
Παρίσι (Reuters) - Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ένας νεαρός διπλωμάτης, μέλος του Γραφείου του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Γάλλος François-Xavier Ortoli, λαμβάνει μια κλήση στο γραφείο του στις Βρυξέλλες.
Στο άλλο άκρο της γραμμής, ο Γάλλος πρόεδρος της εποχής Valéry Giscard d'Estaing.
Ο τελευταίος έμαθε ότι το ευρωπαϊκό εκτελεστικό όργανο θα υποβάλει γνωμοδότηση σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα η οποία, όπως κάθε χρόνο, στέλνει την Αθήνα διπλωματικά σε μακρινό μέλλον.Στον «VGE», που ανησυχεί, ο διπλωμάτης σερβίρει τα κλασικά επιχειρήματα: η Ελλάδα, της οποίας η ανταγωνιστικότητα είναι πολύ χαμηλή, δεν είναι έτοιμη να
ενσωματωθεί στην ΕΟΚ και η πρόωρη ένταξη της θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία της.
«Κύριε, ο Πλάτωνας δεν παίζει στη δεύτερη κατηγορία», απαντά ο Valery Giscard d'Estaing κόβοντας το τηλέφωνο.
Η τελετή είχε τελειώσει και η Ελλάδα προσχώρησε το 1981, ουσιαστικά για πολιτικούς λόγους, επτά χρόνια μετά την επιστροφή της δημοκρατίας μετά την πτώση των συνταγματαρχών.
Η Ευρώπη των Εννέα ήταν ακόμα λιγότερο σε θέση να αντιταχθεί στη γαλλική μπουλντόζα που είχε έγκυρα επιχειρήματα για την υποστήριξη της ελληνικής ένταξης, ήτοι την πρόσδεση μιας εύθραυστης δημοκρατίας μέλος του ΝΑΤΟ στο ευρωπαϊκό μπλοκ.
Ο γάμος μεταξύ της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ξεκινήσει, για να μετατραπεί τριάντα χρόνια αργότερα, σε κατάσταση δραματικού ζεύγους, μεταξύ διάσωσης και κινδύνου χρεοκοπίας, στην οποία τα δύο μέρη έχουν ευθύνη, τόσο η μία όσο και η άλλη.
Η Γαλλία συνεχίζει ακόμα τους ελιγμούς για να προσπαθήσει να σώσει μια χώρα που θα μπορούσε να παρασύρει την ζώνη του ευρώ στην πτώση της.
«Τίποτα δεν λειτουργεί»
Η ανάλυση της Επιτροπής ότι η ελληνική ένταξη ήταν πρόωρη σύντομα θα αποδειχτεί ορθή.
Στα τέσσερα πρώτα χρόνια της ένταξης, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ άνοιξε 108 διαδικασίες παραβάσεων κατά της Ελλάδας για παραβίαση των κοινοτικών κανόνων.
Ήδη από το 1982, η Ελλάδα εκτιμά ότι δεν βρίσκει τον λογαριασμό της στην ΕΟΚ και ότι οι εταίροι της δεν την βοηθούν αρκετά για να αναπτύξει την οικονομία της, της οποίας ολόκληρα τμήματα εξαφανίζονται κάτω από την επίθεση του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού.
Το 1985, θεσπίζονται τα «Ολοκληρωμένα Μεσογειακά Προγράμματα» (PMI), προάγγελοι των «διαρθρωτικών ταμείων», περιφερειακής ενίσχυσης που θα διοχετεύσουν δισεκατομμύρια στις φτωχότερες χώρες της ΕΕ από το 1989.
Αυτή ήταν η τιμή που απαιτούσε η Ελλάδα και αργότερα άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, προκειμένου να συσταθεί η μεγάλη ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 1992 υπό την ηγεσία του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ και το γαλλο-γερμανικό ζεύγος.
Από το 1989, η Ελλάδα έλαβε 35 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών περιφερειακών ενισχύσεων τα οποία, βέβαια, χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή δρόμων, του μετρό και του αεροδρομίου, αλλά δεν κατάφερε η Ελλάδα να τα αξιοποιήσει στο έπακρο, μεταξύ άλλων λόγω της κακής διαχείρισης που αναγνωρίζεται σήμερα από την ίδια την ελληνική κυβέρνηση.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ακόμα μέλος της κυβέρνησης, δήλωσε στη Liberation ότι κατανοεί ότι οι νέοι Έλληνες απόφοιτοι «δεν θέλουν να ζήσουν σε μια χώρα όπου τίποτα δεν λειτουργεί, όπου τα θεσμικά όργανα δεν λειτουργούν, όπου το φορολογικό σύστημα είναι άδικο (...), όπου το πολιτικό σύστημα είναι διεφθαρμένο».
Πελατειακές σχέσεις
Ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ελλάδα Θεόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος έχει υπηρετήσει σε πολλές σοσιαλιστικές κυβερνήσεις για δύο δεκαετίες, αναγνωρίζει τα ελληνικά λάθη στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος, που δημιουργεί ελλείμματα.
«Οι ελληνικές πελατειακές σχέσεις βασίζονται κυρίως στις κρατικές δαπάνες, που επέτρεψαν την πρόσληψη δημόσιων υπαλλήλων που δεν ήταν απαραίτητοι», είπε αυτή την εβδομάδα στο Παρίσι. «Εκείνοι που σήμαναν τον συναγερμό συνθλίφθηκαν».
Η φοροδιαφυγή είναι εθνικό σπορ, με 600.000 αγρότες οι οποίοι δεν πληρώνουν φόρους και ελεύθεροι επαγγελματίες που πληρώνουν γελοία ποσά στο κράτος χάρις στο πλήθος των συντεχνιών που εμποδίσουν κάθε προσπάθεια.
Και ένα προσωπικό ανέκδοτο: «επίτιμο μέλος» του δικηγορικού συλλόγου από τότε που πήρε την σύνταξη του, είχε καταγγείλει στην τηλεόραση την «ντροπή» -κατά τον ίδιον- του συστήματος που επιτρέπει στους δικηγόρους να δηλώσουν ένα μεσαίο εισόδημα μόλις 1.500 ευρώ το μήνα και που φορολογείται ανάλογα.
«Ο Σύλλογος με τιμώρησε με την αφαίρεση του τίτλου του επίτιμου μέλους», είπε.
Κυπριακός εκβιασμός
Οι διπλωματικός απολογισμός της ένταξης της Αθήνας δεν θεωρείται εξαιρετικός, ούτε και αυτός, από τους αξιωματούχους της ΕΕ.
Η Ελλάδα δεν έπαψε ποτέ να ζητά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, ανεπιτυχώς κατά τα πρώτα χρόνια.
Για τη Γαλλία, ήταν ανεύθυνο να «εισαχτεί» στην ΕΕ, ένα ακρωτηριασμένο νησί από το βόρειο-ανατολικό τμήμα του υπό κατοχή από 30.000 Τούρκους στρατιώτες από το 1974 και όπου οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ διατηρούν μια εύθραυστη στρατιωτική ειρήνη για περισσότερο από είκοσι χρόνια.
«Η Κύπρος έχει όλα τα προσόντα για να είναι στην ΕΕ, αλλά η ΕΕ δεν έχει τα προσόντα να πάρει πίσω ένα κομμάτι της Κύπρου και να αναλάβει προβλήματα που δεν της ανήκουν», δήλωνε το 1998 ο Πρόεδρος Ζακ Σιράκ.
Αλλά η Ελλάδα απείλησε να μπλοκάρει την προσχώρηση των εννέα άλλων χώρων που είχαν κάνει αίτηση ένταξης στην ΕΕ το 2004, αν το κυπριακό πουλάρι της απορριπτόταν.
Ο «εκβιασμός» λειτούργησε. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρηγορήθηκαν δηλώνοντας ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ θα διευκόλυνε τη σύναψη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Έξι χρόνια αργότερα, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται ακόμη σε αδιέξοδο.
Η ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ ανήκει στην ίδια διαδικασία: μια πολιτική και όχι οικονομική απόφαση. Αλλά εάν η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από γεωπολιτικά επιχειρήματα, η υιοθέτηση του ευρώ θα έπρεπε να είχε στηριχθεί σε καθαρά οικονομική λογική, κάτι που δεν έγινε.
Το 2001, η Αθήνα προκρίθηκε εκπληρώνοντας, με γενική έκπληξη, τα κριτήρια του Μάαστριχτ, συμπεριλαμβανομένου του ελλείμματος κάτω από το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Τρία χρόνια αργότερα, στις 15 Νοεμβρίου 2004, η αλήθεια εκρήγνυται: ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης επιβεβαίωνε ενώπιον των εταίρων του στο Eurogroup το μέγεθος του μακιγιαρίσματος των αριθμών από τις αθηναϊκό αρχές.
«Έχει αποδειχθεί ότι το έλλειμμα δεν είχε πέσει κάτω από το 3% ούτε ένα χρόνο από το 1999», ομολογεί, ένα μήνα μετά την πεισματική δήλωση για το αντίθετο.
Μια γενιά για την αποκατάσταση της χώρας;
Στην πραγματικότητα η Ελλάδα ήταν συνεχώς πάνω από το 3% από το 1997 έως το 2003, όπως μόλις το ανακάλυψε τον Σεπτέμβριο του 2004 μια αποστολή της Eurostat, της Στατιστικής Υπηρεσίας της ΕΕ, που συνεπώς δεν είχε κάνει τη δουλειά της πριν από το 2001.
Αλλά οι εταίροι της Ελλάδας δεν ήθελαν να βουλιάξουν την χώρα, ειδικά επειδή ήταν σοσιαλιστές, και όχι η συντηρητική κυβέρνηση του 2004, που ήταν στην εξουσία για όλα τα χρόνια που τέθηκε το πρόβλημα.
Και τα πυροτεχνήματα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, που βοήθησαν να αυξηθεί περαιτέρω το έλλειμμα, έκαναν για λίγο να ξεχάσουμε το μέγεθος των διαρθρωτικών προβλημάτων της χώρας.
Το 2009, όταν σκάει η κρίση του ελληνικού χρέους η ιστορία επαναλαμβάνεται: ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, που μόλις κέρδισε τις εκλογές, ανακαλύπτει ότι το έλλειμμα δεν είναι το 6% του ΑΕΠ, αλλά πάνω από το διπλάσιο.
Είναι το τέλος του «ελληνικού ονείρου» και η αρχή μιας καθόδου στην κόλαση για μια χώρα που έχει τώρα χρέος 160% του ΑΕΠ της, χωρίς να είναι σε θέση να το επιστρέψει, με τον πληθυσμό της, αναγκασμένο σε πρωτοφανή λιτότητα και η ζώνη του ευρώ υπό την απειλή της μετάδοσης της μόλυνσης.
Οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις έχουν ευθύνη σε αυτή την κατάσταση και αναγνωρίζουν εύκολα ότι τα δισεκατομμύρια ευρώ που χύθηκαν από την Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν –στο ελάχιστον- με εσφαλμένο τρόπο λόγω της ασθενούς διακυβέρνησης και της διοικητικής διαφθοράς.
Αλλά οι ευρωπαϊκές αρχές, με επικεφαλής την Επιτροπή, δεν έπαιξαν σωστά τον ρόλο του ελεγκτή ως όφειλαν.
Θα έπρεπε να παρακολουθούν για παράδειγμα τους ελληνικούς δημόσιους λογαριασμούς για την αποφυγή των μακιγιαρισμάτων που απειλούν σήμερα το σύνολο της ζώνης του ευρώ από μετάδοση.
Το μάθημα φαίνεται να το πήρε και αυτή η χώρα, που με τον ευαίσθητο εθνικισμό της αναγκάζεται να ζητιανεύει τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Είναι ντε φάκτο υπό διεθνή εποπτεία και η κυριαρχία της μειώθηκε στο ελάχιστο.
Ο Horst Reichenbach, ο οποίος ήταν για έξι χρόνια Αντιπρόεδρος της ΕΤΑΑ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη), διορίστηκε επικεφαλής μιας «ομάδας εργασίας» περίπου πενήντα ατόμων που θα διαχειρίζονται στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες, -χωρίς να το λένε- την οικονομία της χώρας υπό το πρόσχημα της βοήθειας.
Αναφέρει ότι μερικές φορές τον λένε «Ράιχ» στην Ελλάδα, τα πρώτα γράμματα του ονόματός του, αναφερόμενοι στην ναζιστική κατοχή ιδιαίτερα σκληρή στη ελληνική χερσόνησο.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία επίσης έστειλε ομάδες στην Ελλάδα για την δημιουργία του κτηματολογίου και την βελτίωση του τουρισμού, αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα μοιάζει αυτές τις μέρες με «προτεκτοράτο».
«Όλο και περισσότερο χάνουν την αυτονομία τους. Θα χρειαστεί μια γενιά και αλλαγή νοοτροπίας για να μπορέσει η Ελλάδα να ξαναβρεί την κυριαρχία της».
Επιμέλεια: Gilles Trequesser
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου