Ελεύθερες αγορές, ή κεντρικά σχεδιασμένες; Το παράδειγμα της Κορέας

Ο μαρξιστής δικτάτορας της Β. Κορέας Kim Jong Il συνάντησε επιτέλους τον δημιουργό του. Μπορεί να μην λείψει σε κάποιους, αλλά πολλοί είναι αυτοί που περιμένουν  να δουν τι επιφυλάσσει το μέλλον στη χώρα του.

Η Β. Κορέα είναι μια από τις πιο φτωχές χώρες της Ασίας. Ο λαός της υποφέρει από το αυταρχικό καθεστώς, που απαγορεύει την οποιαδήποτε ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα. Συγκρινόμενη με την εύπορη Ν. Κορέα, η δυστυχία της χώρας μοιάζει εντελώς άσκοπη.

Οι άνθρωποι αναρωτιούνται για τι είναι αυτό που φέρνει την ευμάρεια, από τις απαρχές του χρόνου. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες ως προς το γιατί κάποιες κοινωνίες ευημερούν, και κάποιες άλλες όχι. Η μεταβατική αυτή περίοδος διαδοχής στη Β, Κορέα, μας δίνει την ευκαιρία να εξετάσουμε το  ποιοι παράγοντες διευκολύνουν την οικονομική ανάπτυξη.

Τι ρόλο παίζει η θρησκεία και η κουλτούρα; Για να υπάρξει πλούτος χρειάζεται...
πρόοδος. Χρειάζεται σκληρή εργασία, ανθηρό εμπόριο, ειλικρίνεια στις συμφωνίες. Επίσης χρειάζεται ένα ηθικό, και νομικό πλαίσιο που θα διέπει και θα σέβεται τους κανόνες του εμπορίου.

Για να αναπτυχθεί πλούτος, χρειάζεται κοινωνική συναίνεση. Στις κοινωνίες όπου οι πλούσιοι θεωρούνται «κλέφτες», η ευημερία φρενάρει. Μπορεί στην Αμερική ο υλικός πλούτος να θεωρείται πρόοδος, αλλά αυτό δεν ίσχυε παντού ιστορικά.

Αρκεί μήπως η γεωγραφία ενός τόπου; Τα ποτάμια, η εύφορη γη, ο ορυκτός πλούτος, κ.ά.; Μάλλον όχι. Παρά την αφθονία φυσικών πόρων, η Ρωσία δεν τα πήγε καλά με τον κομμουνισμό. Πολλές χώρες της Αφρικής και της Λ. Αμερικής διαθέτουν άφθονο φυσικό πλούτο, αλλά είναι πολύ πίσω από άλλες όπως η Ιαπωνία και η Ελβετία, που στερούνται φυσικών πόρων. Ακόμη και το εύκολο χρήμα που προέρχεται από το πετρέλαιο, μάλλον επιβραδύνει την ανάπτυξη στις χώρες του OPEC.

Παίζει μήπως ρόλο το κλίμα; Υπάρχει μια διχοτόμηση μεταξύ Βορρά και Νότου. Ειδικά στον νέο κόσμο, στην Ευρώπη , και στην Ασία. Ίσως οι λαοί που απείχαν γεωγραφικά από τον Ισημερινό, να χρειάστηκε να αναπτύξουν ημερολόγια και τεχνολογικές καινοτομίες, ενώ οι υπόλοιποι όχι. Οι παγωμένοι χειμώνες απαιτούν καινοτομίες.

Υπάρχει βέβαια και το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η Αμερική έχει κερδίσει από την θετική επιλογή. Ως χώρα μεταναστών, ο πληθυσμός της αποτελείται κυρίως από άτομα που ρίσκαραν την μετακίνηση για να ανελιχθούν οικονομικά. Από πρωτοπόρους και από οραματιστές.

Ένας άλλος βασικός παράγοντας είναι ο ρόλος των κυβερνήσεων στην καθοδήγηση των αγορών. Η διχοτομημένη Κορέα αποδεικνύει την διαφορά μεταξύ μιας κρατικά και κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας, και της ελεύθερης αγοράς.

Σύμφωνα με το World Fact Book της CIA, η Ν. Κορέα έχει κατά κεφαλήν εισόδημα $30.000, και ΑΕΠ $.1.459 τρισεκατομμύρια.

Η Β. Κορέα, με τον μισό πληθυσμό, έχει αντίστοιχα $1.800, και $40 δισ.

Το προσδόκιμο όριο ζωής στη Ν. Κορέα είναι τα 79 έτη, και στη Β. Κορέα τα 69. Οι διαφορές στην υγεία είναι τόσες, που οι νεαροί Νοτιοκορεάτες  είναι κατά μέσο όρο 2-3 ίντσες ψηλότεροι από τους συνομήλικους τους στον Βορρά.

Υπάρχουν και άλλα τέτοια παραδείγματα, διαφορών μεταξύ ατόμων που ζουν σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς και αυτών που ζουν σε σοσιαλιστικά καθεστώτα. Οι Κουβανοί του Μαϊάμι ευημερούν, ενώ οι συγγενείς τους στην Αβάνα δυστυχούν. Πολλοί μετανάστες στην Αμερική ζουν πολύ καλύτερα από αυτούς που άφησαν πίσω στις πατρίδες τους.

Γιατί άραγε οι Κινέζοι που ζουν στο καπιταλιστικό Χονγκ Κονγκ, και στη Σιγκαπούρη, τα πάνε πολύ καλύτερα από τα ξαδέλφια τους στη κομμουνιστική Κίνα; Το κατά κεφαλήν εισόδημα στο Χονγκ Κονγκ είναι 20 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο της Κίνας.

Κάτι ανάλογο είδαμε και στις διαφορές μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας. Κανένα όμως παράδειγμα δεν είναι τόσο εύγλωττο όσο αυτό μεταξύ των δυο Κορεών. Ο βασικός παράγοντας αυτής της διαφοροποίησης είναι οι οικονομικές τους πολιτικές.

Οι Κορεάτες είναι γενετικά ολόιδιοι, και μοιράζονταν τις ίδιες πολιτισμικές αξίες, πριν η χώρα τους διχοτομηθεί. Συνεπώς, δεν παίζει ρόλο ούτε η γεωγραφία, ούτε το κλίμα, ούτε η μετανάστευση. Σίγουρα, ο Βορράς είναι πιο κρύος, αλλά ολόκληρη η γεωγραφική έκταση των δυο χωρών είναι περίπου όσο αυτή μιας πολιτείας των ΗΠΑ, συνεπώς το κλίμα είναι δευτερεύον.

Μεταπολεμικά, ο κορεατικός λαός ήταν εξαθλιωμένος στο σύνολό του. Επιβίωνε μετά βίας, με μικρές αγροτικές καλλιέργειες. Η άνθηση της Ν. Κορέας οφείλεται λοιπόν στην ελεύθερη αγορά.

Η χώρα συναλλάσσεται με ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι 8^η διεθνώς στις εξαγωγές, και 11^η στις εισαγωγές. Από την άλλη, η Β. Κορέα είναι συνειδητά απομονωμένη. Σε καμία περίπτωση η επιτυχία της πρώτης δεν βλάπτει την δεύτερη. Μάλιστα η Ν. Κορέα προσφέρει βοήθεια στο αντίπαλο κομμουνιστικό καθεστώς.

Το βασικό δίδαγμα είναι πως οι ελεύθερες αγορές συντελούν στην οικονομική πρόοδο, σε αντίθεση με τις σοσιαλιστικά ελεγχόμενες.

Στην περίπτωση της Β. Κορέας, ας ελπίσουμε πως ο γιος του «λατρευτού ηγέτη» θα δει το φως.

Forbes

http://www.forbes.com/sites/billflax/2011/12/27/north-koreas-plight-proves-the-power-of-markets/, antinews