Χρειάζεται στρατηγική για το φυσικό αέριο

Το Ισραήλ είτε είναι εχθρός είτε σύμμαχος
δεν είναι εύκολες οι σχέσεις μαζί του,
σημειώνει ο καθηγητής.

ΤΗΣ ΜΙΚΑΕΛΛΑΣ ΛΟΪΖΟΥ στην Σημερινή

Η Τουρκία επηρεάζεται από τα νέα δεδομένα, εξηγεί ο Παναγιώτης Ήφαιστος
Η στρατηγική διαχείριση τόσο μεγάλων ανακατατάξεων πρέπει να ξεφύγει τελείως από πεζές και αναχρονιστικές λογικές που αντιβαίνουν στο έσχατο συμφέρον επιβίωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, τονίζει. 

Ερωτηθείς τι σημαίνει για μια χώρα να εντάσσεται στον ενεργειακό χάρτη, ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς Παναγιώτης Ήφαιστος, συνόψισε σε λίγες μόλις λέξεις την πραγματικότητα: «Σημαίνει ότι αλλάζουν τα πάντα». Σε συνέντευξή του στη «Σ», τόνισε, ωστόσο, ότι αυτό ισχύει υπό την αίρεση ότι θα γίνουν σωστοί χειρισμοί, εφόσον, δηλαδή, η Κύπρος χαράξει και...

εφαρμόσει μια σωστή στρατηγική.

Χωρίς φοβικά σύνδρομα
Η συσσώρευση ξένων συμφερόντων στην κυπριακή θάλασσα, πώς θα επηρεάσει την στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο;
Ήδη την επηρέασε. Μετά τους λεονταρισμούς και τις πολλές τρύπες στο νερό είναι υποχρεωμένη να ξανασκεφτεί τη στρατηγική της στην Κύπρο. Να σκεφτεί ότι ίσως τη συμφέρει η σταθερότητα που θα προκύψει αν δεχθεί να αποχωρήσει, κάτι που θα έχει θετικά αποτελέσματα στις σχέσεις και με την Ελλάδα. Εάν εμμένει στο αντίθετο και στον νέο-Οθωμανικό αναθεωρητισμό που ρητά και ξεκάθαρα διατυπώνεται από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτοβλου στο βιβλίο του «Στρατηγικό Βάθος», κανένα λόγο δεν έχουμε να αποδεχθούμε μια τέτοια λογική.

Πρέπει να κάνουμε ξεκάθαρο πως αυτό δεν θα περάσει όσος χρόνος και αν χρειαστεί να περιμένουμε. 
Εμείς, πάντως, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να εκμεταλλευτούμε θετικά για όλους τους Κύπριους (Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους) τυχόν μεγάλα εσωτερικά προβλήματα των στρατοκρατών και των νέο-Οθωμανών που τώρα συγκυβερνούν. Η Τουρκία είναι ένα πολύ ασταθές και ευάλωτο κράτος. Η επιβίωσή της δεν είναι δεδομένη. Δεν το καταλάβαμε και γι’ αυτό λειτουργούμε με φοβικά σύνδρομα. Αυτό είναι ανάγκη να τελειώσει και οι ενεργειακοί πόροι που μας ενισχύουν θα πρέπει να αποτελέσουν αφορμή μιας νέας στρατηγικής επιβίωσης, επιδίωξης βιώσιμης λύσης, ασφάλειας και ευημερίας.

Δίκοπο μαχαίρι
Πώς η εισαγωγή ενός νέου παίχτη στην περιοχή μπορεί να διαταράξει τους σχεδιασμούς της Άγκυρας να μετατραπεί σε σημαντικό ενεργειακό παράγοντα; Πώς αλλάζουν τα ισοζύγια στην περιοχή της Μεσογείου με την μελλοντική αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας; 
Η επιβεβαίωση του γεγονότος ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια μεγάλη ενεργειακή δεξαμενή αλλάζει όλους τους συσχετισμούς και αφήνει στην ΚΔ μεγάλα περιθώρια να ελιχθεί επιτυχώς. Είναι όμως δίκοπο μαχαίρι. Λάθος χειρισμοί μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα καθότι οι άλλοι θα μας δουν ως λεία. Θα ήθελα να τονίσω μερικά κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με τη στρατηγική των άλλων δυνάμεων και τις δικές μας στάσεις.

Η στρατηγική όλων των μεγάλων δυνάμεων χαράσσεται ξανά και μάλιστα με τρόπο θετικό για την ΚΔ. Για να συνεχίσει να ισχύει αυτό, όμως, θα πρέπει να διατηρηθεί η κρατική κυριαρχία της ΚΔ. Αν βλακωδώς τη δώσουμε ή αν αποδεχθούμε ερμαφρόδιτες μεταβατικές καταστάσεις που τη ροκανίζουν και αναβαθμίζουν την Τουρκία, όλοι θα μας εγκαταλείψουν και θα αρχίσουν να διαπραγματεύονται τα πάντα με τον νέο επικυρίαρχο, δηλαδή την Τουρκία και τη Βρετανία. Γι’ αυτό την κρατική κυριαρχία και τα μάτια μας.

Δυστυχώς κάποιες δηλώσεις είναι ανησυχητικές. Τα στελέχη και οι οπαδοί του ΑΚΕΛ και του ΔΗΣΥ έχουν μεγάλη ευθύνη και μεγάλο συμφέρον να ευθυγραμμίσουν τους ηγέτες τους. Στο ίδιο πλαίσιο, να ειπωθεί διαπασών στον εκάστοτε Πρόεδρο ότι δεν έχει δικαίωμα να εκποιήσει την Κυπριακή κρατική κυριαρχία ή εμμέσως ή άμεσα να καταργήσει το κράτος. Οι λεγόμενες «συνομιλίες» είναι εκτρωματικές από τότε που άρχισαν. Καιρός να σταματήσουν και να πούμε ότι δεχόμαστε να ξανασυζητήσουμε μόνο στη βάση της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας. Να καταγγελθεί πολιτικά επίσης ο πρώην ΓΓ Κόφι Ανάν για το γεγονός ότι παρανόμησε με το να υποβάλει προτάσεις που αντιβαίνουν στη διεθνή νομιμότητα και να ειπωθεί διά πασών ότι δεν δεχόμαστε προτάσεις που αντιβαίνουν σε αυτή τη διεθνή νομιμότητα. Εμείς θα πρέπει να δώσουμε προτάσεις για τερματισμό της κατοχής και εξεύρεση τρόπων κοινής ζωής με τους Τουρκοκύπριους σε ένα απολύτως ανεξάρτητο, κυρίαρχο και ευημερών κυπριακό κράτος.

Συνεκμετάλλευση με το Ισραήλ
Μια πιθανή συμφωνία συνεκμετάλλευσης με το Ισραήλ ποια καλοδεχούμενα δεδομένα και ποιους κινδύνους θα δημιουργήσει; Η συνεκμετάλλευση φυσικού πλούτου με το Ισραήλ θα επιφέρει αναπόφευκτα και άλλης μορφής συζεύξεις; 
Πρέπει να καταλάβουμε κάποια πράγματα που αφορούν αυτόν τον γείτονα που ως προς πολλά ζητήματα είναι είδος υπερδύναμης. Το Ισραήλ είτε είναι εχθρός είτε σύμμαχος δεν είναι εύκολες οι σχέσεις μαζί του. Σίγουρα, υπάρχει μια μεγάλη οικονομική και ενεργειακή αλληλεξάρτηση που πρέπει να διαχειριστούμε υπεύθυνα και εξεζητημένα στο πλαίσιο μιας μακρόχρονης προοπτικής και συνεκτιμώντας όλο το σύνθετο και ρευστό πλέγμα περιφερειακών αντιθέσεων. Μια καλή εθνική στρατηγική θα μπορούσε να διαχειριστεί πολλά ζητήματα ταυτόχρονα για να συνεισφέρει και στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα. Κι εμείς παραδοσιακά έχουμε πολλές σχέσεις.

Γιατί να αφήνουμε τους νέο-Οθωμανούς της Άγκυρας να αλωνίζουν; 
Η σύγκλιση συμφερόντων με το Ισραήλ δεν πρέπει να υποτιμηθεί, καθότι είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος των ενεργειακών πόρων. Και πάλιν, η στρατηγική διαχείριση τόσο μεγάλων ανακατατάξεων πρέπει να ξεφύγει τελείως από πεζές και αναχρονιστικές λογικές που αντιβαίνουν στο έσχατο συμφέρον επιβίωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν ζούμε στον Ψυχρό Πόλεμο και η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κράτος. Έτσι πρέπει να παραμείνει χωρίς να μας φοβίζει οτιδήποτε. Οι Τουρκοκύπριοι όταν καταλάβουν το συμφέρον τους, μπορούν να συμμετέχουν στην ΚΔ χωρίς περιορισμούς. Αν δεν το θέλουν, δεν είμαστε σαδομαζοχιστές για να παντρευτούμε τους έποικους και τη νέο-Οθωμανική Τουρκία. Όποτε θέλουν, οι πόρτες είναι ανοικτές και μπορούν να εισέλθουν. Βασικά αυτό ισχύει από το 1974 αλλά τώρα είναι η τελευταία ευκαιρία γι' αυτούς.

Ενδέχεται η εγκύστωση της Κύπρου σε μια συμφωνία με το Ισραήλ να θέσει σε κίνδυνο τις διμερείς της σχέσεις με τις χώρες του αραβικού κόσμου;
Η διπλωματία ενός κράτους αν κινείται ορθολογιστικά δεν θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα ενός κράτους. Γιατί να τα θέσουν σε κίνδυνο; Επειδή θα συνεργαστούμε οικονομικά με το Ισραήλ; Μα και αυτοί συνεργάζονται. Ευελιξία χρειάζεται, ορθολογιστικές και προσεκτικές κινήσεις και στρατηγικός σχεδιασμός.