Tο τραύμα στη διεθνή αξιοπιστία της χώρας είναι βαθύ, ενώ η αποκάλυψη μίας άλλης Χάγης, που δεν αποτελεί ιδεατό καταφύγιο για την ελληνική προστασία από την τουρκική επιθετικότητα, διαλύει μία από τις ισχυρές εθνικές φαντασιώσεις της μεταπολίτευσης.

Πολλαπλά τα «κατάγματα» της Απόφασης της Χάγης για το Σκοπιανό.

Της Αγγελικής Σπανού
Αναδημοσίευση από την Ισοτιμία, 10-12-2011

Στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής του NATO, τον Μάιο, η ΠΓΔΜ δεν πρόκειται να ενταχθεί στη Συμμαχία, παρά την απόφαση της Χάγης, που έκρινε ότι, με το ελληνικό βέτο στο Βουκουρέστι, παραβιάστηκε η Ενδιάμεση Συμφωνία. Ούτε θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές της διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., αν δεν λυθεί το πρόβλημα της ονομασίας. Όλα καλά, λοιπόν; Κάθε άλλο.
Σε μια ετυμηγορία 50 σελίδων και 170 παραγράφων καταρρίπτεται, σημείο προς σημείο, η ελληνική επιχειρηματολογία, ως προς α) την αναρμοδιότητα του δικαστηρίου β) την δικαιολόγηση της ελληνικής στάσης στο Βουκουρέστι, γ) την παραβίαση, από την ΠΓΔΜ, σειράς όρθρων που συνιστούν τον σκληρό πυρήνα της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Η ελληνική κυβέρνηση και τα κόμματα εμφανίζουν ως μερική δικαίωση το γεγονός ότι δεν ... διατυπώνεται διαταγή συμμόρφωσης. Ενώ, όπως σαφώς αναφέρεται στη σχετική παράγραφο, το Διεθνές Δικαστήριο, απλώς, θεωρεί αυτονόητη την εφαρμογή της απόφασης.

Η οικονομική αδυναμία της Ελλάδας και οι εύθραυστες ισορροπίες στο εσωτερικό της Ευρωζώνης απαλλάσσουν την κυβέρνηση Παπαδήμου -προσωρινά-από την αφόρητη πίεση, που, σε άλλη περίπτωση, θα ασκούσαν εταίροι και σύμμαχοι ώστε να αλλάξει άμεσα η στάση της Αθήνας. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι το φορτισμένο, στο συλλογικό υποσυνείδητο, μακεδονικό ζήτημα, αν έρθει δυναμικά στο προσκήνιο, μπορεί να αποσταθεροποιήσει μια, έτσι κι αλλιώς αμφίβολης συνοχής, μεταβατική κυβέρνηση συνεργασίας.

Έχουν ήδη γίνει εισηγήσεις από διπλωμάτες, στην πολιτική ηγεσία, σύντομα η Ελλάδα να καταγγείλει την Ενδιάμεση Συμφωνία, ώστε να μην δεσμεύεται στο εξής, και να εμφανιστεί ότι επείγεται για εντατικές διαπραγματεύσεις (σχετικά με το πρόβλημα της ονομασίας) σε βάθος δωδεκαμήνου. Στο Υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζουν ότι ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς είναι έτοιμος να αναλάβει νέα πρωτοβουλία, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο. Αλλά δεν μπορεί να τρέφει κανείς μεγάλες προσδοκίες για έναν λυτρωτικό συμβιβασμό, όταν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ν. Γκρούεφσκι παραμένει αυτός που όλος ο κόσμος γνωρίζει. Με δεδομένο, επίσης, το παρελθόν του Αντ. Σαμαρά και σαφείς τις θέσεις του ΛΑΟΣ.

Άμεσες διπλωματικές παρενέργειες δεν υπάρχουν, λόγω της συγκυρίας. Αλλά το τραύμα στη διεθνή αξιοπιστία της χώρας είναι βαθύ, ενώ η αποκάλυψη μίας άλλης Χάγης, που δεν αποτελεί ιδεατό καταφύγιο για την ελληνική προστασία από την τουρκική επιθετικότητα, διαλύει μία από τις ισχυρές εθνικές φαντασιώσεις της μεταπολίτευσης.

Η ανατομία της απόφασης

Παράγραφοι 62 με 63:
«Το Δικαστήριο αποδομεί την ελληνική θέση, ότι δεν υπήρξε παραβίαση του όρθρου 11 παρ. 1 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας (που περιέχει δέσμευση μη εναντίωσης στην ένταξη της ΠΓΔΜ σε διεθνείς οργανισμούς με την προσωρινή της ονομασία). Επικαλείται δηλώσεις της τότε κυβέρνησης πριν και μετά το Βουκουρέστ»ι.

Παράγραφοι 89-101: 
«Το Δικαστήριο (για πρώτη φορά στην ιστορία του) ερμηνεύει την απόφαση 817 του Σ.Α. του ΟΗΕ 7/4/93), σχετικά με τη χρήση της προσωρινής ονομασίας FYR0M, κρίνοντας ότι -το να μετέχει ως μέλος του ΟΗΕ και πολυμερών οργανισμών, δεν σημαίνει ότι η ίδια πρέπει να αυτοαποκαλείται ως FYROM». Με τον τρόπο αυτό απορρίπτεται το ελληνικό επιχείρημα ότι, αν η γειτονική χώρα εντασσόταν στο NATO με την προσωρινή της ονομασία, στη συνέχεια θα υπήρχε ο κίνδυνος να χρησιμοποιεί τη συνταγματική της ονομασία -Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Παράγραφοι 127-138 (για τις διαπραγματεύσεις):
«Η Ελλάδα δεν μπόρεσε να αποδείξει ότι η ΠΓΔΜ δεν προσήλθε στις συνομιλίες για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας με καλή πίστη».

Παράγραφοι 139-142 (για το μειονοτικό):
«Η Ελλάδα δεν παρουσίασε πειστικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η ΠΓΔΜ ερμήνευσε το Σύνταγμα της, κατά τρόπο που να αντιβαίνει την Ενδιάμεση Συμφωνία. Στο Σύνταγμα της ΠΓΔΜ υπάρχει αναφορά σε μέριμνα για τους -ομοεθνείς στις γειτονικές χώρες.»

Παράγραφοι 143-147 (για την εχθρική προπαγάνδα):
«Δεν υπάρχει τεκμηρίωση ότι η ΠΓΔΜ διέπραξε παραβίαση του άρθρου 7 παρ. 1 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, πριν από το Βουκουρέστι. Η Ελλάδα απέτυχε να καταδείξει πειστικά ότι τα Σκόπια δεν αποθάρρυναν ιδιώτες και οργανώσεις από το να κάνουν εχθρική προπαγάνδα κατά της Ελλάδας».

Παράγραφοι 148-153 (για τα σύμβολα):
«Το αποδεικτικό υλικό δεν ενισχύει το συμπέρασμα ότι η ΠΓΔΜ παραβίασε την Ενδιάμεση Συμφωνία». Γίνεται δεκτή μόνο μία παραβίαση το 2004 (χρήση οπό το στρατό των Σκοπίων του ήλιου της Βεργίνας), με τη σημείωση ότι μετά υπήρξε αποκατάσταση».

Παράγραφοι 194-160 (για την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά):
«Η Ελλάδα δεν έθεσε την ενόχληση της υπόψη της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ». Το Δικαστήριο υποθέτει ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων τελούσε εν γνώσει της ελληνικής δυσαρέσκειας και αυτό τελείωσε (σ.σ. δηλαδή δόθηκαν εξηγήσεις) με την συνέντευξη Μιλοσόσκι σε ελληνική εφημερίδα».

Παράγραφος 164:
«Το Δικαστήριο απορρίπτει τον ισχυρισμό της Ελλάδας ότι η μη συμμόρφωση της στο άρθρο 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, αποτελούσε αντίμετρο λόγω των παραβιάσεων από την ΠΓΔΜ άρθρων (μειονοτικά, προπαγάνδα, σύμβολα, πολιτιστική κληρονομιά) της ίδιας Συμφωνίας».

Παράγραφος 169:
«Το Δικαστήριο βρήκε την Ελλάδα ένοχη για την παραβίαση του άρθρου 11 παρ. 1 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Και δεν χρειάζεται να διατάξει την Ελλάδα να απέχει εφεξής από ανάλογη συμπεριφορά, που παραβιάζει το άρθρο 11 διότι, όπως έχει αποφανθεί σε προηγούμενες περιπτώσεις (η Χάγη), δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αν ένα κράτος καταδικαστεί για κάτι του έκανε, θα επαναλάβει στο μέλλον την ίδια συμπεριφορά, διότι επί της αρχής εκτιμούμε ότι τα κράτη συμπεριφέρονται με καλή πίστη». Akritas