Δίνουν «γη και ύδωρ» σε Κίνα και Ρωσία

Του Παναγιώτη Αλιμήση

 Μετά από το πρόσφατο εμπάργκο πετρελαίου στο Ιράν από τη Δύση, Ιρανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν πριν από λίγες μέρες τις αραβικές χώρες να μην αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου προς όφελος των ΗΠΑ και της Ευρώπης, διαφορετικά οι επιπτώσεις για την περιοχή θα είναι δυσάρεστες.

Το Ιράν δεν διευκρίνισε τι εννοούσε ακριβώς, ωστόσο πολλοί πιστεύουν ότι αναμένεται να σκληρύνει πιο πολύ τη στάση του στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Οι επιπτώσεις του εμπάργκο έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές στην οικονομία της χώρας, γι’ αυτό και το καθεστώς αύξησε τους τόνους προς κάθε κατεύθυνση.

Το Ιράν αποτελεί μεγάλο εξαγωγέα υδρογονανθράκων, όχι μόνο για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης αλλά και για τις οικονομίες της Άπω Ανατολής όπως η Κίνα, η Ινδία, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία. Αντιπροσωπείες αυτών των χωρών... επισκέφτηκαν αραβικές χώρες πρόσφατα, σε μια προσπάθεια να βρεθεί λύση στο ενεργειακό τους απόθεμα μετά την κήρυξη του εμπάργκο. Αυτό είναι που προκάλεσε τη δυσφορία της κυβέρνησης Αχμαντινεζάντ.

Ασιάτες αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οι επιπτώσεις από το εμπάργκο θα είναι στο κοντινό μέλλον αισθητές για την αναπτυσσόμενη οικονομία της ανατολικής Ασίας, αν δεν παρθούν γρήγορα μέτρα εκπλήρωσης απωλειών. Ωστόσο, η Κίνα δεν φαίνεται ότι θα ακολουθήσει την αμερικανική γραμμή, αφού μέχρι τώρα δεν έχει διακόψει τις εισαγωγές από το Ιράν. Δεν αποκλείεται το καθεστώς να επεκτείνει τη συνεργασία με τρίτες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής για να εκπληρώσει τις απώλειές του. Ταυτόχρονα, με αφορμή και τη δολοφονία του Ιρανού πυρηνικού επιστήμονα στην Τεχεράνη, η οποία αποδόθηκε σε «δυτικά και σιωνιστικά συμφέροντα», η στρατιωτική κινητικότητα αναμένεται να αυξηθεί στα στενά του Ορμούζ, καθώς και άλλες πράξεις εκδίκησης εναντίον δυτικών στόχων και συμφερόντων.

Δολοφονίες

Το περιστατικό της δολοφονίας του επιστήμονα στην Τεχεράνη –η τρίτη το τελευταίο δίμηνο– έχει θορυβήσει το καθεστώς, που βλέπει ότι μπορεί να γίνει ευάλωτο σε ορισμένες περιπτώσεις και να θέσει σε κίνδυνο την πρόοδο του πυρηνικού προγράμματος. Αξιωματούχοι κατηγόρησαν τις μυστικές υπηρεσίες CIA και MOSSAD πως ενορχήστρωσαν τη δολοφονία του επιστήμονα. Δεν είναι σίγουρο ακόμα ποια θα είναι η ακριβής απάντηση του Ιράν, αλλά όπως είπε υψηλόβαθμος Ιρανός στρατηγός «με την πρώτη ευκαιρία θα τιμωρήσουμε τους σιωνιστές και τους συμμάχους τους». Η ιρανική εφημερίδα Tehran Daily πρότεινε σε άρθρο της «ότι το Ιράν έχει δικαίωμα να εκδικηθεί με τον ίδιο τρόπο» χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει τι εννοούσε.

Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν στοχοποιηθεί, γιατί είναι οι χώρες που πρωτοστάτησαν τους τελευταίους μήνες στην επιβολή του εμπάργκο. Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι αν η Δύση είναι πεπεισμένη πως οι όποιες κυρώσεις θα λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Κοέν, δήλωσε στο CNN ότι «η επιθετική ρητορική από τη Δύση προς το Ιράν θα οδηγήσει σε θερμές και βλαβερές καταστάσεις». Αρκετοί εικάζουν ότι οι δολοφονίες επιστημόνων μέσα στο Ιράν γίνονται ως «εναλλακτική λύση», αφού κανένα άλλο μέτρο εναντίον τού καθεστώτος δεν πετυχαίνει. Ένας παρασκηνιακός πόλεμος πιθανόν να έχει ξεκινήσει μεταξύ μυστικών υπηρεσιών της Δύσης και του Ιράν με κύριο χαρακτηριστικό τις δολιοφθορές και δολοφονίες, ως ένα μέσο «ψυχολογικής πίεσης» στο επιστημονικό προσωπικό του Ιράν.

Αραβικά κράτη και απειλές

Παρά τις προειδοποιήσεις και τις απειλές από το Ιράν προς τις αραβικές χώρες, η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε πως μπορεί να καλύψει σε παραγωγή το χαμένο πετρέλαιο αυξάνοντάς το σε 11,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Αυτή η κίνηση θα γίνει για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες παγκοσμίως, λαμβάνοντας πάντως υπόψη πιθανή αντίδραση του Ιράν. Οι Σαουδάραβες μαζί με τις χώρες του Κόλπου προσδοκούν να σταθεροποιήσουν την τιμή του βαρελιού στα 100 δολάρια λόγω των κυρώσεων. Παράλληλα, όμως, έχουν εκφράσει φόβους για δολιοφθορές σε διυλιστήρια από Ιρανούς πράκτορες ως αντίποινα για τη στάση τους.

Μέχρι τώρα για τη Δύση το σχέδιο «στρίμωξης» του καθεστώτος έχει επιτυχία. Παρ’ όλα αυτά, περεταίρω πίεση μπορεί να το φτάσει στα άκρα. Το Ιράν έχει αντοχές καθώς και το γεωγραφικό πλεονέκτημα στην περιοχή του Κόλπου. Αν καταλήξει σε άσχημη οικονομική κατάσταση, το καθεστώς δεν θα έχει τίποτα να χάσει και μπορεί να πραγματοποιήσει το κλείσιμο των στενών του Ορμούζ, με απρόβλεπτες συνέπειες. Ταυτόχρονα, ενδέχεται να εκμεταλλευτεί τη δυναμική που του παρουσιάζεται με την υποστήριξη από Κίνα και Ρωσία στο διπλωματικό πεδίο, δίνοντάς τους «γη και ύδωρ». Ως μια επίδειξη αποφασιστικότητας, ο Αχμαντινεζάντ δήλωσε με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα πως «ό,τι και να κάνει ο Σιωνισμός, εμείς θα φτάσουμε σε αριθμό όσες πυρηνικές κεφαλές έχουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ μαζί».Κίνα-Ινδία σε συνομιλίες

Αξιωματούχοι της Κίνας και της Ινδίας αναμένεται να ξεκινήσουν συνομιλίες για τις περίφημες και μακροχρόνιες διαφορές στην περιοχή του Κασμίρ και των Ιμαλαΐων. Από το 1962, όπου και οι δυο χώρες ενεπλάκησαν σε θερμό συνοριακό επεισόδιο, τίποτα ουσιαστικό δεν έγινε προς μια συμφωνία. Μέχρι σήμερα η Κίνα κατηγορεί την Ινδία ότι κατέχει μέρος της επαρχίας Πραντές στα βορειοανατολικά σύνορα, ενώ η Ινδία θεωρεί πως η Κίνα κατέχει κομμάτι του Κασμίρ. Την περασμένη Δευτέρα, ο Ντάι Μπινγκ Γκουό επικεφαλής της κινεζικής αντιπροσωπείας και ο Σιβσανκάρ Μένον, σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της Ινδίας, συμφώνησαν ότι οι συνομιλίες για τα συνοριακά προβλήματα «πρέπει να ξαναρχίσουν, αυτή τη φορά με αποτελέσματα».

Πολλοί αναλυτές ωστόσο πιστεύουν ότι οι δυο χώρες έχουν πολύ περισσότερα προβλήματα να λύσουν από τις συγκριμένες συνοριακές διαφορές. Πρόσφατα, μάλιστα, η Ινδία είχε εκφράσει τη δυσφορία της για την επικείμενη κατασκευή στρατιωτικής βάσης στις Σεϋχέλλες από τον κινεζικό στρατό, σε μια περιοχή του Ινδικού ωκεανού ακριβώς στο υπογάστριό της. Η Κίνα προσπαθεί, από την πλευρά της, με στρατηγικές κινήσεις να δημιουργήσει «ρήγματα» και να αντισταθμίσει τις όλο και πιο καλές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ινδίας, προσέγγιση την οποία θεωρεί ότι είναι απειλή για τα συμφέροντά της στη μείζονα Άπω Ανατολή.

Δεν μπορεί κανένας να περιμένει από δυο ανερχόμενες χώρες-υπερδυνάμεις να συγκλίνουν σε θέματα περιφερειακά, ιδιαίτερα αν συγκρούονται τα συμφέροντά τους. Πολλοί πιστεύουν ότι μια νέα «ισορροπία του τρόμου» ξεκινά στην κεντρική Ασία με πρωταγωνιστές την Κίνα, την Ινδία και τις συμμαχίες τους. Η Κίνα δεν θα επιτρέψει να περικυκλωθεί από την αμερικανο-ινδική συμμαχία. Η Ινδία, με τη σειρά της, δεν θα ανέχεται για πολύ ακόμα τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Κίνας και Πακιστάν, ούτε θα συνεχίσει να παραμένει στη σκιά της Κίνας ως τρίτης ταχύτητας χώρα. Οι επόμενες κινήσεις των δυο γιγάντων θα καθοριστούν από την πορεία των οικονομιών τους, καθώς και από τις εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό.

Αιτήματα Βεδουίνων

Παρόλο που τον τελευταίο μήνα έχουν καταλαγιάσει οι ταραχές στην Αίγυπτο, ένα νέο πρόβλημα έρχεται να προστεθεί στη στρατιωτική κυβέρνηση. Οι Βεδουίνοι της χώρας θεωρούν ότι, μετά την εξέγερση, δεν έχουν λάβει τις υποσχέσεις που τους έχουν δοθεί. Συγκεκριμένα, απαιτούν μεγαλύτερη αντιπροσώπευση στο κοινοβούλιο, κάτι που δεν είχαν για δεκαετίες. Εκπρόσωποί τους, χαρακτήρισαν την τωρινή ηγεσία ως «προδοτική», αφού όπως είπαν δεν έλαβε υπόψη την προσφορά τους στη χώρα διαχρονικά. Μεταξύ άλλων, ζήτησαν και την απελευθέρωση των Βεδουίνων, που είναι στη φυλακή ως πολιτικοί κρατούμενοι επί παλαιού καθεστώτος.

Το φυλετικό πρόβλημα στην Αίγυπτο, παρά τις διαβεβαιώσεις ότι δεν θα είναι το ίδιο με τη Λιβύη, μάλλον διαψεύδεται. Υπάρχουν 500.000 Βεδουίνοι που ζουν στη χερσόνησο του Σινά και διπλάσιος αριθμός διαμένει στην υπόλοιπη χώρα. Υπάρχουν φόβοι από αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών πως όπλα από την υποσαχάρια Αφρική και τη Λιβύη έχουν μπει στην Αίγυπτο και μεγάλος αριθμός βρίσκεται στα χέρια βεδουίνων. Δεν υπάρχει πολύ χρόνος για τη στρατιωτική ηγεσία να επισημαίνει μόνο τα πρόβλημα. Πρέπει οι μεταρρυθμίσεις να προχωρήσουν ταχύτερα με τη μεγαλύτερη δυνατή εκπροσώπηση.

Έχει λεχθεί και παλαιότερα πως πιθανή αποσταθεροποίηση στην Αίγυπτο δεν εξασφαλίζει την ειρήνη στον μείζονα αραβικό κόσμο. Στη Δύση επικρατεί αυτός ο φόβος, γι’ αυτό και εξακολουθεί να πιέζει τη στρατιωτική ηγεσία προς μια δημοκρατική κατεύθυνση. Βέβαια, όλα θα κριθούν από τις προθέσεις των στρατιωτικών. Είναι πιο κοντά από ποτέ ο κίνδυνος οι Βεδουίνοι να ενωθούν με τους υπόλοιπους αντιφρονούντες και να «αναστήσουν» τα σενάρια περί εμφυλίου. Αν τα αιτήματα των Βεδουίνων «ενωθούν» με εκείνα των χριστιανών κοπτών και των ακτιβιστών, τότε μπορεί να δημιουργηθεί ένα εκρηκτικό μείγμα, που ενδέχεται να εξελιχθεί σε εφιάλτη για τους στρατιωτικούς.

Ευκαιρία για συνομιλίες της Δύσης με το καθεστώς της Βόρειας Κορέας

Διπλωμάτες από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα μετά από τυπική συνάντηση που είχαν στην Ουάσιγκτον, την περασμένη Δευτέρα, συμφώνησαν ότι «τώρα είναι ευκαιρία να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες με το βορειο-κορεατικό καθεστώς». Η ελπίδα αυτή πηγάζει από την πεποίθηση ότι ο Κιμ Ζονγκ Ουν είναι άπειρος, αλλά φιλόδοξος. Ωστόσο, οι Δυτικοί αξιωματούχοι γνωρίζουν ότι ο στρατός δεν θα επιτρέψει «ανοίγματα» που θα θέσουν σε κίνδυνο την προνομιακή του θέση. Στόχος των Δυτικών είναι να επαναφέρουν τη Βόρεια Κορέα στις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα, με αντάλλαγμα τεράστια οικονομική βοήθεια. Εντούτοις, τον τελευταίο λόγο τον έχουν οι στρατιωτικοί.

Οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα ως άμεσα ενδιαφερόμενες, προσδοκούν κάτι καλύτερο από τον νέο ηγέτη. Όμως, το καθεστώς σε μια προσπάθεια διάψευσης των προσδοκιών, κατηγορηματικά ανακοίνωσε ότι «ο νέος ηγέτης πολλές φορές συμβούλευε τον πατέρα του στις συνομιλίες». Στις 29 του περασμένου Δεκέμβρη στρατιωτικοί δήλωσαν: «Η διεθνής κοινότητα ας μην περιμένει αλλαγές…». Είναι φανερό ότι δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να αφήσουν περιθώρια επαναπροσέγγισης ωσότου προχωρήσει το πυρηνικό πρόγραμμα. Πιθανόν όμως να επανέλθει το καθεστώς σε συνομιλίες στο προσεχές μέλλον μόνο και μόνο για να κερδίσει ξανά χρόνο.

Σε αντίθεση πάντως με ό,τι λένε αξιωματούχοι του καθεστώτος, πληροφορίες που έρχονται από τον εξόριστο στην Κίνα Κιμ Ζονγκ Ναμ, αδελφό του νέου ηγέτη, ο ίδιος περιγράφει τον αδελφό του ως άξεστο και ανώριμο. Στη βιογραφία του, που εκδόθηκε στην Ιαπωνία, ο Κιμ Ζονγκ Ναμ υποστηρίζει ότι το καθεστώς θα καταρρεύσει στα χέρια του αδελφού του συντομότερα από ό,τι οι περισσότεροι στη Δύση νομίζουν. Όσο αμφιλεγόμενη και αν είναι για πολλούς η προσωπικότητα του εξόριστου αδελφού, Δυτικοί διπλωμάτες θα προσπαθήσουν να συλλέξουν και να αξιοποιήσουν περισσότερες πληροφορίες για τον νέο ηγέτη και τις προθέσεις του, με απώτερο στόχο να τον προσεγγίσουν περισσότερο από ό,τι τον πατέρα του.

πηγη, 1greek