Συνήθως όταν προσεγγίζουμε μια αυτοκτονία αναζητούμε τους ψυχολογικούς και βιολογικούς παράγοντες που συντελούν στην απονενοημένη απόφαση, τις κοινωνικές συνθήκες κυρίως στο άμεσο οικογενειακό και εργασιακό περιβάλλον που επιβαρύνουν τον ψυχισμό και οδηγούν σε συμπεριφορές που προοιώνιζαν το γεγονός. Βέβαια η επιστολή του αυτόχειρα και οι δηλώσεις της κόρης του, προσδίδουν ένα ξεκάθαρο πολιτικό υπόβαθρο συμβατό, από όσα μαθαίνουμε, με τη διαχρονική δράση του ως ενεργού αριστερού πολίτη. Μήπως όμως αυτό που τελικά μένει ως απόσταγμα δεν είναι η τραγική περιπτωσιολογία, η ανάλυση της οποίας μπορεί να είναι πιο πολύπλοκη από το προφανές, αλλά το κλίμα «εθνικής» αυτοκτονίας που διαρρέει τις γενιές (παλιές και νέες), το κράτος και την... οικονομία, το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς.
Κανείς δεν μπορεί να βγάζει ασφαλή συμπεράσματα για το ψυχολογικό προφίλ ενός ανθρώπου, τα βασικά χαρακτηριστικά του οποίου δεν γνωρίζει, ούτε να εκθειάζει ή να δαιμονοποιεί τις επιλογές του. Η αυτοκτονία είναι μια απολύτως προσωπική στάση απέναντι στην οπτική που διαμορφώνει σταδιακά κάποιος για τον εαυτό του. Είναι τα συσσωρευμένα βιωματικά αδιέξοδα και τα περιθώρια εναλλακτικών δράσεων όπως τα αντιλαμβάνεται μέσα σε ένα δεδομένο πλαίσιο δράσης.
Η πολιτική χροιά που δίνεται δεν καθαγιάζει την πράξη, ούτε απομειώνει την ψυχολογική διεργασία που προϋποθέτει η εκτέλεση της. Με αυτή τη λογική δεν θα επιβραβεύαμε όσους μάχονται απέναντι στις δυσκολίες, αγωνίζονται στα πιο «αφιλόξενα» περιβάλλοντα για την επίτευξη επίπονων προσωπικών ή κοινωνικών στόχων. Άλλωστε αυτό που οι ειδικοί περιγράφουν ως «κατάσταση πολέμου» (τα έντονα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουν σήμερα οι Έλληνες πολίτες) έχει οπλίσει και πολλούς άλλους αυτόχειρες εκτινάσσοντας τα συνήθη επίπεδα αυτοκτονιών.
Το δεδομένο όμως είναι ότι αυτό το συμβάν, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, ήρθε να τονίσει με τον πιο εμφατικό τρόπο την «αυτοκτονική» κατάσταση που βιώνει ο τόπος σε όλα τα επίπεδα. Να καταδείξει την ανημποριά των μεγαλύτερων γενιών που βλέπουν το απόσταγμα των κόπων μιας ζωής να υπόκειται μια επαναλαμβανόμενη βίαιη ανατροπή. Να αναδείξει την απογοήτευση των νεότερων για τον απότομο περιορισμό των ευκαιριών ανάδειξης στον τόπο τους.
Να θυμίσει τον «αυτοκτονικό», για το συλλογικό καλό, τρόπο με τον οποίο διαχειριστήκαμε τη δημόσια διοίκηση μετατρέποντας τη σε εκολαπτήριο διαφθοράς και ρουσφετολογίας και την κρατικοδίαιτη αντίληψη με την οποία κρατήσαμε καχεκτική την επιχειρηματική δράση. Να προκρίνει την επείγουσα ανάγκη για δομικές αλλαγές στις κοινοβουλευτικές και κομματικές διαδικασίες, ώστε η κοινωνία να αποκτήσει και πάλι απαραίτητη εμπιστοσύνη στη λειτουργία του συστήματος.
Κάθε τι τραγικό όμως οφείλει να οδηγεί και σε μια λύτρωση. Να δίνει μια σπίθα ελπίδας, να μας φέρνει προς μια δίοδο αναγέννησης. Κι αυτή δεν μπορεί παρά να προέρχεται αυθόρμητα από την κοινωνία και να απαιτεί πρακτικές απαντήσεις για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης. Να προτείνει εφικτές κι αποτελεσματικές λύσεις για την αναδιοργάνωση του κράτους σε υγιείς βάσεις. Να ενισχύει την πρωτοβουλία, την ευρηματικότητα, τη δημιουργικότητα σε όλα τα επίπεδα. Να μετατρέπει την πολιτική σε αξιόπιστη διεργασία αξιοποίησης των ικανών και δυναμικών κοινωνικών δυνάμεων.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου