Τελικά, πόσο κράτος θέλουμε;

Η σχέση του Ελληνα πολίτη με το ελληνικό κράτος ήταν, για πάρα πολλά χρόνια, μια παράξενη σχέση αγάπης – μίσους.

Ο μέσος Ελληνας αγαπούσε το ελληνικό κράτος, όταν αυτό είχε τη μορφή της προσφοράς απασχόλησης στον ίδιο ή στα μέλη της οικογένειάς του, μέσω μηχανισμών, που, όχι πάντα -αλλά συνήθως-, περνούσαν μέσα από την πελατειακή σχέση που διατηρούσε με το πολιτικό σύστημα, το οποίο φρόντισε να συντηρεί και να επεκτείνει ένα κράτος φτιαγμένο στα μέτρα των κομματικών του αναγκών.

Επίσης, ο Ελληνας ήταν ενθουσιασμένος με το μεγάλο κράτος, όταν αυτό είχε τη θέση του μεγαλοπελάτη της μικρής ή μεγάλης επιχείρησης που είχε ο ίδιος ή στην οποία έβρισκε απασχόληση, σε μια εποχή όπου οι περισσότερες από τις μεγάλες δουλειές στην ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με την κρατική δραστηριότητα.

Ταυτόχρονα, όμως, ο ίδιος μέσος Ελληνας μισούσε ένα κράτος που ήταν αναποτελεσματικό, μεγάλο και βραδυκίνητο, είχε εξελιχθεί σε οίκο της αναξιοκρατίας και αποτελούσε πλέον...

το βασίλειο της διαπλοκής της και της γενικευμένης διαφθοράς.

Η σχέση αυτή του μέσου Ελλήνα με το κράτος πήγαινε έτσι για πολλά χρόνια, σαν ένας μακροχρόνιος γαμήλιος δεσμός που δεν προσφέρει πλέον συγκινήσεις αλλά αποτελεί συνδετικό δεσμό σχέσεων οικογενειακών, αμοιβαίου συμφέροντος και κοινωνικής σταθερότητας. Ωσπου το κράτος κατέρρευσε.

Και τότε όλοι, πλέον, βρέθηκαν στην πλευρά των τιμητών και των πολέμιων. Τότε ο μέσος Ελληνας θυμήθηκε ότι το κράτος -το οποίο ο ίδιος είχε ουσιαστικά φτιάξει με τις επιλογές του ή την ανοχή του- ήταν σπάταλο, ξόδευε πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούσε, ήταν καταχρεωμένο, χρεοκοπημένο και διεφθαρμένο.

Οι διαπιστώσεις αυτές αναδύθηκαν, όταν το κράτος έπαψε να είναι για το μέσο Ελληνα ο σίγουρος και καλόβολος εργοδότης ή ο καλός πελάτης που πληρώνει καλά και δεν ρωτάει πολλά.

Να, όμως, που οι σχέσεις μεταβάλλονται εύκολα και ο μέσος Ελληνας νοσταλγεί και πάλι τη θαλπωρή που ένιωθε, όταν το ελληνικό κράτος είχε μια μεγάλη αγκαλιά ή μάλλον μια πολύ μεγάλη τσέπη για όλους. Με τη διαφορά, όμως, ότι η νοσταλγία δεν αρκεί.

Η τσέπη είναι όχι μόνο άδεια, αλλά και τρύπια. Ο,τι και να κάνουμε, η διαπίστωση ότι για την εθνική χρεοκοπία φταίει το μεγάλο και προβληματικό κράτος, είναι απτή μπροστά μας, όπως ενώπιόν μας βρίσκονται και οι 1,1 εκατομμύριο άνεργοι, οι οποίοι έχουν τη συγκεκριμένη ιδιότητα γιατί το μεγάλο κράτος φρόντιζε να ξοδεύει αλόγιστα το περίσσευμα που αυτοί και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι παρήγαν.

Καθώς τα δεδομένα αλλάζουν και τα θέματα που θεωρούσαμε ότι είχαν λυθεί και απαντηθεί στην πράξη, ανασύρονται και ανοίγουν ξανά, είναι τώρα ο καιρός να αποφασίσουμε πόσο και ποιο κράτος θέλουμε. Είναι κρίσιμο για το μέλλον της χώρας.

ΝΙΚΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ

από τη Ναυτεμπορική