Γιώργος Αγαπητός
Περίληψη:
Σήμερα η ελληνική οικονομία βρίσκεται παγιδευμένη σε έναν αρνητικό φαύλο κύκλο που ανανεώνει τα ελλείμματα, τα χρέη και την ύφεση. Όμως, αν η Ευρώπη ακολουθήσει για τον εαυτό της μια πιο συνετή πολιτική, τότε ακόμα ευκολότερα η Ελλάδα μπορεί να βγει από το τέλμα. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν αποφάσεις που μπορούν να δώσουν αναπτυξιακή ώθηση στην ελληνική οικονομία ακόμη και τώρα, χωρίς άλλα δάνεια. Αλλά κάποιος πρέπει να επιβάλλει και να εφαρμόσει αυτές τις αποφάσεις.
Η ύφεση είναι μία δυσάρεστη φάση της οικονομίας, η οποία διαχρονικά είναι αναπόφευκτη, σύμφωνα με τις κυκλικές οικονομικές διακυμάνσεις. Η αποτελεσματική αντιμετώπισή της εξαρτάται από το επίπεδο των οικονομικών δομών μιας χώρας και από την έγκαιρη λήψη των κατάλληλων μέτρων για να αποφευχθεί το βάθεμα της κρίσης, ώστε να ξεκινήσει η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Η ανικανότητα πρόβλεψης μιας επερχόμενης οικονομικής κρίσης και η εφαρμογή λανθασμένης οικονομικής πολιτικής οδηγεί στη διαιώνισή της, δηλ. στην φτωχοποίηση των νοικοκυριών-επιχειρήσεων. Η φτωχοποίηση αυτή μπορεί να διασπάσει τον κοινωνικό ιστό, να αναγκάσει τους πολίτες να αντιδράσουν βίαια και τελικά να επαναστατήσουν.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Η ελληνική οικονομία συνεχίζει για τέταρτο χρόνο να βρίσκεται σε μια πρωτόγνωρη ύφεση, η οποία εξελίσσεται σε πολιτική και κοινωνική κρίση. Τα αίτια είναι...
γνωστά καθώς από το 1990 είχε επισημανθεί ότι η ασκούμενη οικονομική και κοινωνική πολιτική της 10ετίας του 1980 οδηγούσε σε επικίνδυνες μακροοικονομικές ανισορροπίες. Δυστυχώς, όμως, δεν έγινε καμία προσπάθεια για να διορθωθούν αυτές οι ανισορροπίες της οικονομίας και να αποφευχθεί η κατάρρευση το 2010. Η ευθύνη υπάρχει τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε εθνικό επίπεδο επικράτησαν μικροπολιτικές πρακτικές με τη διόγκωση του δημόσιου τομέα και την κακοποίηση των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ασκούμενη και επιβαλλόμενη πολιτική των Βρυξελλών ουσιαστικά ήταν υπέρ των ισχυρών μελών της Ε.Ε., αποδυνάμωσε τις αδύναμες οικονομικά χώρες και κάλυπτε παραλείψεις αυτών των χωρών για να μην βλάψει τις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Τέτοια παραδείγματα είναι η κάλυψη των λανθασμένων εθνικολογιστικών στοιχείων και η άκαιρη συμμετοχή της χώρας μας στην ευρωζώνη. Η πρόωρη είσοδος στην ευρωζώνη οδήγησε σε δεσμεύσεις, πληθωρισμό και μείωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων.
Οι πολιτικές αυτές οδήγησαν στη δημιουργία δημοσιονομικών ελλειμμάτων και στη διόγκωση του δημοσίου χρέους και των δαπανών εξυπηρέτησης του. Για την υπερχρέωση της χώρας μεγάλο μέρος ευθύνης οφείλεται στα εξοπλιστικά προγράμματα και στους Ολυμπιακούς Αγώνες, προς όφελος των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών με την εξαγωγή των πανάκριβων τεχνολογικών τους προϊόντων στην Ελλάδα. Η κατάσταση μετά το 2010 επιδεινώθηκε επικίνδυνα με την λανθασμένη προσφυγή στο ΔΝΤ, τη δημιουργία της Τρόικα και την προφανή αδυναμία για μια εθνικά επωφελή διαπραγμάτευση. Η απόφαση το 2010 περί υπογραφής του Μνημονίου Α΄ και της Δανειακής Σύμβασης επιδείνωσε τα μακροοικονομικά μεγέθη διογκώνοντας την ανεργία και συρρικνώνοντας τα φορολογικά έσοδα. Η βεβιασμένη προσφυγή σε διακρατικό δανεισμό (Τρόικα) και οι άστοχοι χειρισμοί που προηγήθηκαν (δυσφήμηση της ελληνικής οικονομίας, διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος με αλλαγή του ισχύοντος όρου χωρίς τις ΔΕΚΟ, μη ορθολογική διαχείριση του υπάρχοντος χρέους και παντελής έλλειψη διαπραγμάτευσης) οδήγησαν στην αποδοχή δυσβάστακτων όρων των δανειστών με υφεσιακές επιπτώσεις.
Εάν τα μέτρα του Μνημονίου Α’ είχαν περιοριστεί στις διαρθρωτικές αλλαγές χωρίς τη μείωση μισθών – συντάξεων και χωρίς την αύξηση των φορολογικών συντελεστών, η πραγματική οικονομία θα είχε ενισχυθεί και η χώρα δεν θα ήταν στη σημερινή δύσκολη θέση και στην ανάγκη υπογραφής νέου Μνημονίου και νέας Δανειακής Σύμβασης.
Το Μνημόνιο Β’ είναι υφεσιακό, όπως και το προηγούμενο, κι επί πλέον προβλέπει Μνημόνιο Γ’ για τον Ιούνιο του 2012. Όπως δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία (βλ. Πίνακα 1), η εξέλιξη των ρυθμών ανάπτυξης και των ποσοστών ανεργίας για τη διετία 2012-2013 είναι απογοητευτική και ανησυχητική. Συγκεκριμένα, οι πρώτοι προβλέπονται αρνητικοί και το μέσο ετήσιο ποσοστό ανεργίας θα υπερβεί το 22%. Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν ότι τα εφαρμοζόμενα προγράμματα είναι λανθασμένα, εμπεριέχουν το σπέρμα της αυτοκαταστροφής και οδηγούν την ελληνική οικονομία σε ένα φαύλο κύκλο συνεχούς δανεισμού και επικίνδυνου περιορισμού της ασκούμενης εθνικής οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Οι απαιτήσεις, συνεπώς, της Τρόικα αποδεικνύονται κυνικές, εφιαλτικές, ύποπτες που οδηγούν σε ύφεση, χρεοκοπία και κοινωνική έκρηξη. Το τροϊκανό μίγμα οικονομικής πολιτικής αποτελεί μια θανατηφόρα συνταγή η οποία θα διαιωνίσει την εξάρτηση της χώρας από τους δανειστές της (ΔΝΤ και Ε.Ε.). Οι προσδοκίες γίνονται ακόμη πιο δυσοίωνες γιατί εκτός από «κακή συνταγή» και «κακό μάγειρα», έχουμε και ελλειμματική φυσική ευρωπαϊκή ηγεσία και εύθραυστη πολιτική συγκυρία στη χώρα μας.
Οι απαισιόδοξες προσδοκίες ενισχύονται από το φαύλο κύκλο που έχει δημιουργηθεί από τις αλλεπάλληλες νομοθετήσεις νέων μέτρων και την εμφάνιση νέων εκβιασμών των δανειστών. Έτσι το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα του Ιουλίου και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2012 είναι πλέον ξεπερασμένοι νόμοι μετά από την ψήφιση (12.2.2012) του νέου Μνημονίου. Αυτά σημαίνουν ότι ο ψηφισθείς κρατικός προϋπολογισμός είναι πλέον εκτός πραγματικότητας (γι’ αυτό διαφέρουν οι προβλέψεις των δύο πινάκων) γιατί η υφεσιακή πολιτική θα συρρικνώσει τα φορολογικά έσοδα και θα ενισχύσει την ανάγκη περαιτέρω δημόσιου δανεισμού. Στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι η σφικτή εισοδηματική πολιτική και η αύξηση των φορολογικών συντελεστών οδηγούν σε διόγκωση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας. Άρα, η προσδοκία μείωσης της φοροδιαφυγής – φοροαποφυγής με την ασκούμενη οικονομική πολιτική είναι «έπεα πτερόεντα» και, επί πλέον, ο αριθμός των μη μισθωτών πολλαπλασιάζεται και πολλοί καθίστανται παραοικονομούντες.
Όπως προκύπτει από τον Πίνακα 2, η προβλεπόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 7,1% με ρυθμό ανάπτυξης -2,4% και η μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 6,4%, είναι πλέον εξωπραγματικές προβλέψεις. Δυστυχώς η Τρόικα δεν θέλει να καταλάβει ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων με υφεσιακή πολιτική αποτελεί μια ουτοπική θέση. Έτσι εξηγείται γιατί τα τοκοχρεολύσια το 2011 φθάνουν στο 91,1% των φορολογικών εσόδων και ουσιαστικά παραμένει μόνον ένα 9% για όλες τις άλλες δημόσιες δαπάνες, οι οποίες για να χρηματοδοτηθούν απαιτείται πάλι νέος δανεισμός. Η αντιαναπτυξιακή πολιτική που ακολουθείται δεν πρόκειται να ανακοπεί ούτε μέχρι το 2020, γιατί προβλέπεται ότι το δημόσιο χρέος θα είναι 120% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι το ΑΕΠ δεν θα υπερβεί τα 218 δισ. ευρώ, αφού το δημόσιο χρέος υπολογίζεται στα 262 δισ. ευρώ, άρα ο ρυθμός ανάπτυξης 2012-2020 θα είναι 0%, δεδομένου ότι το προβλεπόμενο ΑΕΠ του 2012 θα είναι 217,8 δισ. ευρώ (δηλ. στα επίπεδα του 2006).
Από την παραπάνω ανάλυση αβίαστα προκύπτει η ανάγκη αλλαγής πλεύσης, ιδίως εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία οφείλει να είναι αρωγός των χωρών - μελών με οικονομικά προβλήματα, να προστατεύει τα σύνορά της και να αποκαταστήσει τον πραγματικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Παράλληλα, η χώρα μας θα πρέπει να υλοποιήσει τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές ώστε να έχει μια αποδοτική δημόσια διοίκηση, μικρότερη παραοικονομία -φοροδιαφυγή και σταθερό επενδυτικό περιβάλλον (σταθερό φορολογικό σύστημα, μηδενισμό της γραφειοκρατίας, ακομμάτιστο κράτος και μηδενισμό της διαφθοράς και της διαπλοκής).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Συγκεκριμένα, η Ε.Ε. θα πρέπει:
Α. Να καταστεί μια πραγματική ένωση κρατών, με κύριο στόχο την αλληλεγγύη, το σεβασμό και την προστασία των κρατών μελών από παραβιάσεις των συνόρων τους και από λαθρομετανάστες. Μόνον έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών στην ευρωπαϊκή ιδέα και την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Β. Να προχωρήσει στην ουσιαστική οικονομική, και όχι μόνο στην νομισματική ενοποίηση.
Γ. Να ενεργοποιήσει την ΕΚΤ, η οποία έχει αντικαταστήσει τις εθνικές κεντρικές εκδοτικές τράπεζες, ώστε να εξασφαλίσει την απαραίτητη ρευστότητα των οικονομιών των κρατών-μελών με την έκδοση νέου χρήματος, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Αυτό είναι αναγκαίο ώστε το ευρώ να μην καταστεί προβληματικό νόμισμα, αφού ανήκει σε πολλά κράτη ενώ δεν είναι εθνικό νόμισμα κανενός κράτους. Επί πλέον, η ΕΚΤ οφείλει να ενισχύσει τη διαδικασία του PSI με την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων που κατέχει (20 δισ. ευρώ).
Δ. Να εκδώσει ευρωομόλογα για την αναγκαία χρηματοδότηση των χωρών - μελών.
Ε. Να αποκαταστήσει το ρόλο της φυσικής της ηγεσίας (Συμβούλιο, Επιτροπή, Κοινοβούλιο), ώστε να μη διοικείται από τη Γερμανία και τη Γαλλία, γιατί η υπερβολική παρέμβασή τους υπονομεύει την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
ΣΤ. Να μελετηθεί η αύξηση του ποσοστού των ιδίων πόρων του κοινοτικού προϋπολογισμού, ώστε από 1% να φθάσει στο 10% του ΑΕΠ (στις ΗΠΑ το ποσοστό αυτό είναι 24%). Η αύξηση των ιδίων πόρων θα εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση των φτωχότερων κρατών-μελών και του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης για να επιτευχθεί πραγματική σύγκλιση των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Η χώρα μας έκανε πολλά λάθη στο παρελθόν γιατί δεν δημιούργησε την απαραίτητη παραγωγική υποδομή και δεν αξιοποίησε αποδοτικά τα κοινοτικά κονδύλια. Αυτό έχει γίνει αντιληπτό από τις πολιτικές δυνάμεις και τους έλληνες πολίτες που είναι πρόθυμοι να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της χώρας και των θεσμών, αλλά δεν αποδέχονται εκβιασμούς και συρρίκνωση της εθνικής τους κυριαρχίας εκ μέρους ορισμένων ευρωπαίων ηγετών.
Η ελληνική οικονομία μπορεί να βελτιωθεί μόνον εάν επιτευχθούν:
1. Διαρθρωτικές αλλαγές που αφορούν το δημόσιο τομέα και τις αγορές (αγαθών, υπηρεσιών, εργασίας, κεφαλαίου).
2. Τερματισμός των προγραμμάτων σκληρής λιτότητας τα οποία επιδεινώνουν τη θέση των εργαζομένων - συνταξιούχων, οδηγούν σε συρρίκνωση της ζήτησης (ύφεση), διάλυση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων.
3. Έκδοση ομολόγων και υποχρεωτική αγορά τους από τους κατόχους πλούτου και τραπεζικών καταθέσεων (εσωτερικού - εξωτερικού), η οποία σε συνδυασμό με το PSI θα υποβοηθήσει στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.
4. Θεσμοθέτηση ενός δίκαιου, απλού, μόνιμου και αποδοτικού φορολογικού συστήματος.
5. Ουσιαστική βελτίωση της δημόσιας διοίκησης, η οποία πρέπει να βασιστεί στην αξιοκρατία, στο ακομμάτιστο κράτος και στην αξιολόγηση όλων των κρατικών υπηρεσιών με τη μέθοδο Προϋπολογισμού Μηδενικής Βάσης. Η βελτίωση αυτή θα επηρεάσει το επίπεδο των παρεχόμενων κοινωνικών αγαθών (κοινωνικό κράτος) από την κεντρική διοίκηση, τους ΟΤΑ, τις ΔΕΚΟ και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας. Δεν θα πρέπει να διαφεύγει από τις κυβερνήσεις ότι οι αναγκαίες αποκρατικοποιήσεις τελικά συρρικνώνουν τα οιονεί δημόσια αγαθά, τα οποία θα πρέπει να καλύψουν οι υπόλοιποι δημόσιοι φορείς. Η ορθολογική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημοσιονομική εξυγίανση και για αποδοτικότερο ιδιωτικό τομέα. Υγιής και σύγχρονη δημόσια διοίκηση δεν πρόκειται να επιτευχθεί χωρίς τη θετική συμβολή και τον εκσυγχρονισμό της συμπεριφοράς του πολιτικού προσωπικού της χώρας. Η αρνητική επίδραση των πολιτικών θα περιοριστεί εάν: καθιερωθεί ασυμβίβαστο μεταξύ υπουργικής και βουλευτικής ή πολιτευτικής ιδιότητας, μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών κατά 50%, η συνολική βουλευτική θητεία περιοριστεί στην 8ετία, υιοθετηθεί ο θεσμός των μόνιμων υφυπουργών σε ορισμένα υπουργεία, μειωθεί ο αριθμός των μελών του υπουργικού συμβουλίου και ο αριθμός των συμβούλων - μετακλητών υπαλλήλων σε κάθε υπουργικό γραφείο.
6. Ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητας, η οποία ενεργοποιεί πάνω από 100 επαγγέλματα και μειώνει σημαντικά το ποσοστό ανεργίας. Η ενίσχυση αυτή μπορεί να επιτευχθεί με τη χορήγηση χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων, τη δραστική μείωση της πολλαπλής φορολόγησης της κατοικίας, την ένταξη στο σχέδιο πόλεως όλων των μη δασικών περιοχών επιβάλλοντας στους ιδιοκτήτες εισφορά σε χρήμα και καθιέρωση προοδευτικής υψηλής φορολόγησης των κατόχων ακινήτων μεγάλης αξίας. Τα τελευταία θα συμβάλλουν στη σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων και στην αξιοποίηση μη δασικών εκτάσεων.
7. Περιορισμός της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας. Ο περιορισμός αυτός μπορεί να επιτευχθεί μόνον με μείωση των φορολογικών συντελεστών και αύξηση της απασχόλησης της εξαρτημένης εργασίας. Η ασκούμενη οικονομική πολιτική, λιτότητας, φοροεπιδρομής και ταυτόχρονης συρρίκνωσης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οδηγεί με βεβαιότητα στην αύξηση της παραοικονομίας - φοροδιαφυγής και του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων - ελεύθερων επαγγελματιών.
8. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων. Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο έχει μειωθεί σημαντικά και αυτό φαίνεται από την εξέλιξη του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών της χώρας. Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται καταρχήν στην είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ (2001) και στην ασκούμενη οικονομική πολιτική λιτότητας κατά την περίοδο του Μνημονίου Α’. Δυστυχώς και το Μνημόνιο Β’ εμπεριέχει την ίδια πολιτική η οποία συνεπάγεται μακροχρόνια ύφεση και αποδυνάμωση του ιδιωτικού τομέα. Η συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης, σε συνδυασμό και με εκείνη που επιβάλλει η Τρόικα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, έχει δραματικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της χώρας μας. Η επιμονή της Τρόικα στη μείωση του εργατικού μισθού (όχι κόστους) δεν έχει καμία σχέση με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας γιατί σημασία έχει το μεγάλο μη μισθολογικό κόστος (εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, φορολογίες) και η φθίνουσα παραγωγική υποδομή της οικονομίας. Επομένως, με μηδενική παραγωγή, αδυναμία εφαρμογής καινοτομιών και αποδυνάμωση της επιχειρηματικότητας, η μείωση του μισθολογικού κόστους δεν αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, αλλά το άλλοθι για την εξασφάλιση φθηνού εργατικού δυναμικού προς όφελος των πολυεθνικών εταιριών. Ο σχετικός Πίνακας 3 της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνει τη δραματική μείωση, ιδίως μετά το 2010, του εισοδήματος των εργαζομένων κατά την περίοδο 2001-2011, ενώ η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας συνεχώς χειροτερεύει.
9. Νομοθέτηση και συνταγματική πρόβλεψη δημιουργίας δημοσιονομικού ελλείμματος το οποίο δεν θα υπερβαίνει ένα ορισμένο ποσοστό, σε συνδυασμό και με το ποσοστό του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ. Η υπέρβασή του να συνεπάγεται ποινική ευθύνη του κάθε υπουργού Οικονομικών. Παράλληλα, πρέπει να θεσμοθετηθεί αυστηρός έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων και γενικότερα του πολιτικού χρήματος.
10. Καθιέρωση και εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής για την εκλογή των βουλευτών, γιατί η πράξη έχει αποδείξει ότι οι μονοκομματικές κυβερνήσεις δεν είναι πλέον επιθυμητές από τους πολίτες και δεν θεωρούν αντιπροσωπευτική την εκπροσώπησή τους στη Βουλή. Αντίθετα, θεωρούν ότι το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος συστηματικά υπολείπεται σημαντικά εκείνου που είναι εκτός κυβερνητικής εξουσίας.
11. Άμεσο και δραστικό περιορισμό του αριθμού των λαθρομεταναστών.
12. Διαχείριση των αποθεματικών και των περιουσιακών στοιχείων (κινητών - ακινήτων) των ασφαλιστικών ταμείων με θρησκευτική ευλάβεια. Η κατάργηση (Μνημόνιο Β’) της Εργατικής Εστίας και του οργανισμού της Εργατικής Εστίας, που χρηματοδοτούνται μόνο από εισφορές των εργαζομένων, αποτελεί παρέμβαση κοινωνικής αναλγησίας.
13. Αξιοποίηση των αποθεμάτων του φυσικού μας πλούτου και καθορισμός της ελληνικής ΑΟΖ. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με εντατικοποίηση και αποπεράτωση των απαραίτητων γεωλογικών ερευνών και την υπογραφή συμβάσεων με έμπειρους ομίλους στον τομέα της εξόρυξης φυσικού αερίου και πετρελαίου.
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η σημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπει αναβολές και μικροπολιτικές συμπεριφορές. Οι πολίτες αναζητούν θαρραλέους και ανιδιοτελείς ηγέτες οι οποίοι θα βγάλουν τη χώρα από την κρίση και θα εγγυηθούν ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τη νέα γενιά. Ο ελληνικός λαός αισθάνεται απαισιοδοξία και κόπωση (οικονομική, φορολογική και πολιτική) γιατί κανείς δεν τον πείθει ότι οι θυσίες του οδηγούν σε κάποιο συγκεκριμένο θετικό αποτέλεσμα κοινωνικής και οικονομικής ανάτασης. Η χώρα σήμερα δεν παράγει ούτε αγαθά ούτε κεφάλαια (χρήμα). Κάτω από αυτήν την αρνητική ψυχολογική κατάσταση κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τον τρόπο και το χρόνο της κοινωνικής αντίδρασης.
Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc. All rights reserved.
O ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΑΠΗΤΟΣ είναι καθηγητής τού Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών με ειδίκευση στα δημόσια οικονομικά και διετέλεσε υπουργός Οικονομικός στις κυβερνήσεις Ιωάννου Γρίβα και Ξενοφώντα Ζολώτα την περίοδο 1989-1990.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου