Κωνσταντίνος Βλαχοδήμος
Καμιά φορά κανείς διερωτάται αν η παρουσίαση των ροών μετανάστευσης στη χώρα μας, αυτής της εξαιρετικά σοβαρής κοινωνικής πρόκλησης, δεν πηγάζει από στάση παθητική χωρίς όραμα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι πλειονότητα των σχολιαστών βλέπουν και συζητούν ατελεύτητα για δύο ρεύματα τα οποία εντείνονται χωρίς συγκεκροτημένη αντιμετώπιση με εκρηκτικά επιζήμιες επιπτώσεις στο κοινωνικό σώμα.
Πρόκειται καταρχήν για την εισροή, πέρα από τις χώρες των Βαλκανίων, από υπανάπτυκτες και φτωχές χώρες της Ασίας και Βόρειας Αφρικής μεγάλων μαζών ανθρώπων με περιορισμένη εκπαίδευση σε οικονομική ένδεια, με σοβαρή αδυναμία απορρόφησης της λόγω σημαντικών πολιτιστικών διαφορών. Αυτό έχει σαν συνέπεια μια ανάλογη και ταχύτατη σημαντική αλλοίωση των χαρακτηριστικών της Ελληνικής κοινωνίας και την κατά συνέπεια μείωση της συνοχής της. Η άλλη ροή, διαφορετικής φύσης αλλά ίσως σοβαρότερη, αφορά στην επιταχυνόμενη μετανάστευση νέων Ελλήνων με τα απαραίτητα εφόδια μόρφωσης σε χώρες κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης εις άγραν εργασίας μια και η οικονομική κατάσταση της χώρας δείχνει όλες τις προοπτικές να πάει προς το χειρότερο. Αυτή η ροή χωρίς αντίβαρο στερεί την χώρα από τα καλύτερα μυαλά για το μέλλον της και για τα οποία έχει επενδύσει στην εκπαίδευση τους. Επί πλέον και σε συνέργεια με την πρώτη ροή χειροτερεύει την ποιότητα της κοινωνίας. Έτσι...
μορφώνεται μια εξαιρετικά αρνητική κατάσταση σε ένα φαινόμενο που είναι εγγενές στην ανθρώπινη φύση. Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι συνεχές ρεύμα μετανάστευσης υπήρξε δια μέσου των αιώνων αποτέλεσμα του οποίου είναι η πραγματικότητα της ανθρωπότητας σήμερα με καμιά κοινωνία αμιγώς απρόσβλητη εθνολογικά.
Αλλά για την περίπτωση της χώρας μας, υπό την παρούσα συγκυρία, κανείς θα μπορούσε να προσεγγίσει το αντικείμενο με θετική διαθέσει εφόσον θα συνέτρεχαν προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να επιτρέψουν μια διαφορετική ολιστική θεώρηση. Τέτοιες προϋποθέσεις στηρίζονται στην άποψη ότι στον Ευρωπαϊκό χώρο, παρά όλες τις δυσκολίες, πορευόμαστε προς το όραμα μιας ουσιαστικής ενοποίησης σε ένα πολιτικό μόρφωμα όπου η κοινωνικές δομές θα ενθαρρύνουν την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού να ξεπεράσει τα σύνορα των κρατών μελών. Σε ένα τέτοιο μοντέλο δεν θα είναι παράδοξο να υπάρχει ροή από την χώρα μας προς περιοχές με βαριά βιομηχανία και τις δορυφορικές της υπηρεσίες από άτομα με εκπαίδευση με ανάλογο επαγγελματικό προσανατολισμό. Αντίστοιχα όμως, εφόσον δημιουργηθεί το απαραίτητο πολιτικό πλαίσιο σε Ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό πλαίσιο, θα υπάρξει κινητικότητα κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ποιότητας από τέτοιες περιοχές προς περιοχές σαν τη Ελλάδα που έχουν τις φυσικές προϋποθέσεις να προσφέρουν υπηρεσίες τουρισμού για τον ενεργό πληθυσμό, διαβίωσης σε καλές κλιματικές συνθήκες στην τρίτη ηλικία, ανάπτυξης μιας εξειδικευμένης γεωργίας, παροχής ανθρώπινου δυναμικού για την ναυτιλία, ανάπτυξη μιας βιομηχανίας παραγωγής ενέργειας χωρίς περιβαλλοντολογικές επιβαρύνσεις και τόσα άλλα. Και αυτό θα εξισορροπήσει την κατάσταση ποσοτικά αλλά περισσότερο ποιοτικά. Ποιο απλά. Όπως στη χώρα μας υπάρχουν νέοι που θέλουν να διαπρέψουν σαν μεγάλοι μηχανικοί και ονειρεύονται την βαριά βιομηχανία της Δυτικής Ευρώπης έτσι και εκεί υπάρχουν νέοι που θέλουν να διαπρέψουν διευθύνοντας μεγάλα τουριστικά θέρετρα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να πάρουν την μορφή Ευρωπαϊκού πλαισίου πολιτικής για κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού προκειμένου να διατηρηθεί μια ανταγωνιστική οικονομία που είναι δυνατή δεδομένου του μεγέθους και του επίπεδου ανάπτυξης της ηπείρου. Τότε η πρόκληση για την Ελληνική κοινωνία σαν μέλους της ΕΕ διαφοροποιείται προς μια θετική και δυναμική θεώρηση. Επί πλέον οι απαραίτητες ροές από τρίτες χώρες επιδρούν σε έναν πληθυσμό πολλαπλάσιο της χώρας μας και καθορίζονται από κανόνες δυναμικής διακρατικής απορρόφησης, χωρίς κινδύνους δημιουργίας υπέρογκων αποτελματωμένων πολιτιστικών μειονοτήτων. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι ροές αυτές είναι πηγή ενός δυναμικού που είναι απαραίτητο για να καλύψει κενά στην οικονομία αλλά και να διατηρήσει μακροχρόνια τον πληθυσμό της γηραιάς ηπείρου σε μια λογική ηλικιακή πυραμίδα. Η εμπειρίες των ΗΠΑ να χτίσουν κάτι τέτοιο μέσα σε δύο αιώνες αλλά σε διαφορετικές συγκυρίες θα ήταν χρήσιμη βάση γνώσεων που δεν θα πρέπει να ξεχαστεί. Μέσα στην ιστορία της μετανάστευσης αυτής της χώρας υπάρχουν πολλά στοιχεία προς αντιγραφή και πολλά προς αποφυγήν. Αυτό το σκεπτικό ίσως φωτίζει από μια άλλη γωνία το γιατί η χώρα μας πρέπει να παλέψει για μια ισοδύναμη θέση με τα άλλα μέλη της ΕΕ στο όραμα της Ευρώπης του μέλλοντος. Ακολουθώντας αυτόν τον ειρμό προβάλλει καθαρά η ανάγκη για την χώρα, οπλισμένη με εμπεριστατωμένες προτάσεις, να αγωνιστεί μέσα από τις διαδικασίες του Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι για ολιστική θεώρηση από την ΕΕ του μεταναστευτικού ζητήματος που σίγουρα θα αποτελέσει μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις της όταν η παρούσα χρηματοοικονομική κρίση θα ανήκει στο παρελθόν.
Καμιά φορά κανείς διερωτάται αν η παρουσίαση των ροών μετανάστευσης στη χώρα μας, αυτής της εξαιρετικά σοβαρής κοινωνικής πρόκλησης, δεν πηγάζει από στάση παθητική χωρίς όραμα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι πλειονότητα των σχολιαστών βλέπουν και συζητούν ατελεύτητα για δύο ρεύματα τα οποία εντείνονται χωρίς συγκεκροτημένη αντιμετώπιση με εκρηκτικά επιζήμιες επιπτώσεις στο κοινωνικό σώμα.
Πρόκειται καταρχήν για την εισροή, πέρα από τις χώρες των Βαλκανίων, από υπανάπτυκτες και φτωχές χώρες της Ασίας και Βόρειας Αφρικής μεγάλων μαζών ανθρώπων με περιορισμένη εκπαίδευση σε οικονομική ένδεια, με σοβαρή αδυναμία απορρόφησης της λόγω σημαντικών πολιτιστικών διαφορών. Αυτό έχει σαν συνέπεια μια ανάλογη και ταχύτατη σημαντική αλλοίωση των χαρακτηριστικών της Ελληνικής κοινωνίας και την κατά συνέπεια μείωση της συνοχής της. Η άλλη ροή, διαφορετικής φύσης αλλά ίσως σοβαρότερη, αφορά στην επιταχυνόμενη μετανάστευση νέων Ελλήνων με τα απαραίτητα εφόδια μόρφωσης σε χώρες κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης εις άγραν εργασίας μια και η οικονομική κατάσταση της χώρας δείχνει όλες τις προοπτικές να πάει προς το χειρότερο. Αυτή η ροή χωρίς αντίβαρο στερεί την χώρα από τα καλύτερα μυαλά για το μέλλον της και για τα οποία έχει επενδύσει στην εκπαίδευση τους. Επί πλέον και σε συνέργεια με την πρώτη ροή χειροτερεύει την ποιότητα της κοινωνίας. Έτσι...
μορφώνεται μια εξαιρετικά αρνητική κατάσταση σε ένα φαινόμενο που είναι εγγενές στην ανθρώπινη φύση. Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι συνεχές ρεύμα μετανάστευσης υπήρξε δια μέσου των αιώνων αποτέλεσμα του οποίου είναι η πραγματικότητα της ανθρωπότητας σήμερα με καμιά κοινωνία αμιγώς απρόσβλητη εθνολογικά.
Αλλά για την περίπτωση της χώρας μας, υπό την παρούσα συγκυρία, κανείς θα μπορούσε να προσεγγίσει το αντικείμενο με θετική διαθέσει εφόσον θα συνέτρεχαν προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να επιτρέψουν μια διαφορετική ολιστική θεώρηση. Τέτοιες προϋποθέσεις στηρίζονται στην άποψη ότι στον Ευρωπαϊκό χώρο, παρά όλες τις δυσκολίες, πορευόμαστε προς το όραμα μιας ουσιαστικής ενοποίησης σε ένα πολιτικό μόρφωμα όπου η κοινωνικές δομές θα ενθαρρύνουν την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού να ξεπεράσει τα σύνορα των κρατών μελών. Σε ένα τέτοιο μοντέλο δεν θα είναι παράδοξο να υπάρχει ροή από την χώρα μας προς περιοχές με βαριά βιομηχανία και τις δορυφορικές της υπηρεσίες από άτομα με εκπαίδευση με ανάλογο επαγγελματικό προσανατολισμό. Αντίστοιχα όμως, εφόσον δημιουργηθεί το απαραίτητο πολιτικό πλαίσιο σε Ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό πλαίσιο, θα υπάρξει κινητικότητα κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ποιότητας από τέτοιες περιοχές προς περιοχές σαν τη Ελλάδα που έχουν τις φυσικές προϋποθέσεις να προσφέρουν υπηρεσίες τουρισμού για τον ενεργό πληθυσμό, διαβίωσης σε καλές κλιματικές συνθήκες στην τρίτη ηλικία, ανάπτυξης μιας εξειδικευμένης γεωργίας, παροχής ανθρώπινου δυναμικού για την ναυτιλία, ανάπτυξη μιας βιομηχανίας παραγωγής ενέργειας χωρίς περιβαλλοντολογικές επιβαρύνσεις και τόσα άλλα. Και αυτό θα εξισορροπήσει την κατάσταση ποσοτικά αλλά περισσότερο ποιοτικά. Ποιο απλά. Όπως στη χώρα μας υπάρχουν νέοι που θέλουν να διαπρέψουν σαν μεγάλοι μηχανικοί και ονειρεύονται την βαριά βιομηχανία της Δυτικής Ευρώπης έτσι και εκεί υπάρχουν νέοι που θέλουν να διαπρέψουν διευθύνοντας μεγάλα τουριστικά θέρετρα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να πάρουν την μορφή Ευρωπαϊκού πλαισίου πολιτικής για κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού προκειμένου να διατηρηθεί μια ανταγωνιστική οικονομία που είναι δυνατή δεδομένου του μεγέθους και του επίπεδου ανάπτυξης της ηπείρου. Τότε η πρόκληση για την Ελληνική κοινωνία σαν μέλους της ΕΕ διαφοροποιείται προς μια θετική και δυναμική θεώρηση. Επί πλέον οι απαραίτητες ροές από τρίτες χώρες επιδρούν σε έναν πληθυσμό πολλαπλάσιο της χώρας μας και καθορίζονται από κανόνες δυναμικής διακρατικής απορρόφησης, χωρίς κινδύνους δημιουργίας υπέρογκων αποτελματωμένων πολιτιστικών μειονοτήτων. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι ροές αυτές είναι πηγή ενός δυναμικού που είναι απαραίτητο για να καλύψει κενά στην οικονομία αλλά και να διατηρήσει μακροχρόνια τον πληθυσμό της γηραιάς ηπείρου σε μια λογική ηλικιακή πυραμίδα. Η εμπειρίες των ΗΠΑ να χτίσουν κάτι τέτοιο μέσα σε δύο αιώνες αλλά σε διαφορετικές συγκυρίες θα ήταν χρήσιμη βάση γνώσεων που δεν θα πρέπει να ξεχαστεί. Μέσα στην ιστορία της μετανάστευσης αυτής της χώρας υπάρχουν πολλά στοιχεία προς αντιγραφή και πολλά προς αποφυγήν. Αυτό το σκεπτικό ίσως φωτίζει από μια άλλη γωνία το γιατί η χώρα μας πρέπει να παλέψει για μια ισοδύναμη θέση με τα άλλα μέλη της ΕΕ στο όραμα της Ευρώπης του μέλλοντος. Ακολουθώντας αυτόν τον ειρμό προβάλλει καθαρά η ανάγκη για την χώρα, οπλισμένη με εμπεριστατωμένες προτάσεις, να αγωνιστεί μέσα από τις διαδικασίες του Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι για ολιστική θεώρηση από την ΕΕ του μεταναστευτικού ζητήματος που σίγουρα θα αποτελέσει μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις της όταν η παρούσα χρηματοοικονομική κρίση θα ανήκει στο παρελθόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου