Ολοκληρώνουμε τις σκέψεις του Σάββα Παύλου με την δημοσίευση των τρίτου και τέταρτου μερών
Μέρος Γ΄
από savvaspavlouΣτο προηγούμενο κείμενο απαριθμήθηκαν πέντε σημεία που δημιουργούν την εντύπωση του προ-κατ και του προειλημμένου στην εργώδη προσπάθεια της σημερινής κίνησης για εντοπισμό και καταγγελία κάθε τι αντισημιτικού. Σήμερα ας ειπωθούν μερικά διευκρινιστικά και επεξηγηματικά:
1. Ανέδειξε την καταπίεση των Εβραίων και το κυνηγητό εναντίον τους με ένα μονοδιάστατο τρόπο που απέκρυβε την καταπίεση και το κυνηγητό άλλων ομάδων, λες και δεν πόνεσαν άλλοι λαοί.
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στην περιοχή της ναζιστικής κατοχής χάθηκαν εκατομμύρια Τσιγγάνοι, σωματικά και πνευματικά ανάπηροι, Κομμουνιστές και μέλη της αριστεράς και των αντιστασιακών κινημάτων, ομοφυλόφιλοι. Ακόμη Σλάβοι σε μεγαλύτερο αριθμό από εκείνο της εβραϊκής γενοκτονίας (μιλάμε για έναν αριθμό πάνω από δέκα εκατομμύρια Πολωνών, Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων). Σε στρατόπεδα συγκέντρωσης σχεδόν ένα εκατομμύριο Σέρβοι, σε φρικιαστικότερες συνθήκες, εξοντωμένοι από τους Ουστάσι της Κροατίας. Ποιος θα κρατήσει ενός λεπτού σιγή γι’ αυτούς; Στο Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο οι Κινέζοι που σκοτώθηκαν στην περιοχή της Μαντζουρίας και της ζώνης της ιαπωνικής κατοχής υπερβαίνουν τον αριθμό των 6 εκατομμυρίων. Ποιος θα αφήσει ένα δάκρυ και γι’ αυτούς; Ή, μήπως, είναι πιο φτηνή η ζωή στην Κίνα;
Το αρμενικό ολοκαύτωμα έχει μερικές πλευρές φρικιαστικότερες από το εβραϊκό. Η γενοκτονία των Αρμενίων έγινε σε δημόσιους χώρους, μπροστά στα μάτια όλων και με ευρύτατη συμμετοχή στη σφαγή τους κι όχι σε κλειστά στρατόπεδα από ειδικά σώματα εξόντωσης. Ο Χίτλερ, μάλιστα, διδάσκοντας τους ναζί οπαδούς του να προχωρήσουν άφοβα στην εβραϊκή γενοκτονία έφερε ως παράδειγμα την «επιτυχία» του αρμενικού ολοκαυτώματος που έγινε από τους Τούρκους, είκοσι, περίπου, χρόνια προηγουμένως. Το Χόλυγουντ με την ισχυρή εβραϊκή διαπλοκή γύρισε εκατοντάδες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές ταινίες για το εβραϊκό ολοκαύτωμα. Θα περίμενες, λοιπόν, να γυριστούν καμιά δεκαριά, τουλάχιστον, ταινίες και για την αρμενική γενοκτονία. Δεν γυρίστηκε έστω και μία παρά τις διάφορες προσπάθειες. Τόσος εγωισμός, μην ακουστεί οτιδήποτε για τον πόνο άλλου λαού.
2. Παράλληλα, το μονοδιάστατο της συγχρονικής κριτικής
για αντισημιτισμό λειτουργεί ως άλλοθι για χειρότερη καταπίεση άλλων ομάδων και λαών. Εξουσία, διαπρύσιοι κήρυκες της αντιρατσιστικής πάλης και ακτιβιστές είναι πανευτυχείς γιατί έκαναν το χρέος τους στηλιτεύοντας εκδηλώσεις αντισημιτισμού ενώ την ίδια ώρα δίπλα τους σφαδάζουν άλλες ομάδες.
Κάποτε, μερικοί ανεγκέφαλοι έσπασαν τις πλάκες τριών τάφων σε εβραϊκό νεκροταφείο της Αυστρίας. Το γεγονός προκάλεσε ανακοινώσεις και αντιδράσεις, ακόμη ολοσέλιδα δημοσιεύματα στο Newsweek και Time, με σχετικές φωτογραφίες και καταδίκη για τις εκδηλώσεις αντισημιτισμού. Καλώς. Ζώντας όμως στην Κύπρο όπου εκατοντάδες νεκροταφεία και χιλιάδες τάφοι στα κατεχόμενα έχουν καταστραφεί από τους Τούρκους εισβολείς, όπου βλέπεις παντού ρημαγμένες εκκλησίες, τους τάφους με σπασμένους τους σταυρούς και τις πλάκες, πολλές φορές με τους σκελετούς των νεκρών στην επιφάνεια, δικαιούμαι να αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει αυτά τα περιοδικά να είναι τόσο επιλεκτικά και να παραβλέπουν εκατοντάδες φορές πιο έντονα και πιο εγκληματικά γεγονότα όσον αφορά το θέμα του σεβασμού των νεκροταφείων. Ακόμη, μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974, στα κατεχόμενα, από τις λίγες εκατοντάδες των Ελλήνων της Κύπρου που παρέμειναν εκεί και δεν κατέφυγαν στις ελεύθερες περιοχές, σε διάφορες ημερομηνίες 25 άτομα σκοτώθηκαν, μάλιστα με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο, με μαχαίρωμα, με απαγχονισμό, απανθρακωμένοι με πετρέλαιο. Μόνο τους σφάλμα ότι ήσαν Έλληνες. Θα αναρωτιέμαι πάντα τι είναι αυτό που κάνει διάφορες ομάδες Αθηναίων διανοουμένων να καταγγέλλουν (και καλώς) αντισημιτικές εκδηλώσεις όμως δεν εξέδωσαν μια ανακοίνωση καταγγέλλοντας αυτό τον σφαγιασμό που υφίστανται οι Έλληνες εγκλωβισμένοι της Καρπασίας.
Στην Τουρκία, κάθε εκδήλωση αντισημιτισμού, που κυρίως συνίσταται σε κάποια δημοσιεύματα και γραφή συνθημάτων σε μερικές γειτονιές, θα καταγγελθεί από σχετικές επιτροπές και ευαίσθητους διανοούμενους και όλοι νιώθουν τη γλυκιά επανάπαυση ότι έκαναν το καθήκον τους. Ότι εν εγρηγόρσει δίνουν τον αγώνα τον καλόν για να μη σηκώσει κεφάλι ο φασισμός και ο αντισημιτισμός, η κυβέρνηση σημειώνει και προβάλλει αυτή την ευαισθησία, ότι, τέλος πάντων, λειτουργεί η κοινωνία των πολιτών όπως και στις άλλες χώρες και η Τουρκία δεν υστερεί στο θέμα αυτό, δίνει τις εξετάσεις της και περνά με επιτυχία. Την ίδια ώρα χιλιάδες Κούρδοι εκτοπίζονται, πεθαίνουν στις φυλακές, δολοφονούνται, ολόκληρα χωριά ερημώνονται βάσει ενός κεντρικά σχεδιασμένου προγράμματος καταστολής. Τα ίδια παθαίνουν και οι Ασύριοι και άλλοι αραβικής καταγωγής κάτοικοι της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ουδείς μιλάει γι’ αυτούς.
Όλη η ανθρωπότητα κεντρώνει την προσοχή της στις εκδηλώσεις αντισημιτισμού (που συνίστανται κυρίως στις ενέργειες κάποιων ανεγκέφαλων που γράφουν συνθήματα και αγκυλωτούς σταυρούς σε συναγωγές ή ρίχνουν κοκτέιλ μολότωφ, σπάζουν τζάμια ή γράφουν διάφορες ανοησίες σε έντυπα) και αφήνει την επαχθέστερη και εντονότερη ρατσιστική καταπίεση άλλων ομάδων χωρίς αναφορά και κριτική.
Ευαίσθητοι διανοούμενοι της Ευρώπης που, καλώς, δίνετε τη μάχη εναντίον του αντισημιτισμού. Γνωρίζετε τον πόνο της ανθρωπότητας συνολικά; Πώς ζουν και αισθάνονται εκατομμύρια Κόπτες, ή μουσουλμάνοι στις περιοχές των Χαν; Έχετε συνομιλήσει με χριστιανούς της Ινδονησίας, Γύφτους και Κούρδους; Με τόσες άλλες ομάδες εξαθλιωμένων και καταπιεσμένων; Αντιλαμβάνεστε πως στέκονται σε όλη αυτή την πλημμυρίδα των εκδηλώσεων για εντοπισμό κάθε αντισημιτικής εκδήλωσης; Στην αρχή το βλέπουν με συμπάθεια, γιατί πιστεύουν ότι αυτή η ευαισθησία θα καλύψει και αυτούς, ότι θα επεκταθεί και σε άλλους καταπιεσμένους, θα καταγγείλει και άλλες ρατσιστικές ενέργειες. Όταν όμως βλέπουν τη μόνιμα επιλεκτική ευαισθησία για το θέμα του αντισημιτισμού θα αρχίσει η αγανάκτηση γιατί δεν μιλά κανείς και γι’ αυτούς. Όσοι παλεύουν εναντίον των εκδηλώσεων αντισημιτισμού ας συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η προνομιακή αντιμετώπιση θα αποτελέσει ένα νέο εφαλτήριο αντισημιτισμού όταν τα εκατοντάδες εκατομμύρια των ανθρώπων που σφαδάζουν εξαθλιωμένοι και καταπιεσμένοι θα αντιληφθούν την επιλεκτική προσοχή μόνον για το εβραϊκό στοιχείο και την πλήρη αδιαφορία για τη δική τους καταδίωξη και εξαθλίωση.
Γιατί διάφοροι κοινωνικοί νόμοι έχουν ισχύ φυσικού νόμου. Γι’ αυτό οι ευαίσθητοι διανοούμενοι ας επεκτείνουν τη στοργή και το ενδιαφέρον τους και στους άλλους.
Πάντως αυτή η μανία σάρωσης των πάντων για να αποκαλυφθούν μόνο αντισημιτικά στοιχεία και να καταγγελθούν μόνο αυτά άρχισε να προκαλεί αντιδράσεις ακόμη και από την πλευρά των εβραϊκών κύκλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: με αφορμή την ανάληψη του ευρωπαϊκού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στη γερμανόφωνη περιοχή της Ευρώπης (Αυστρία, Ελβετία, Γιούρο 2008) άρχισε η χορωδία των αντισημιτικών παρατηρητηρίων να παράγει καταιγισμό άρθρων για τον επικρεμάμενο κίνδυνο της ανάδυσης του εθνικισμού, για τον κίνδυνο από την επικείμενη έκφραση αντισημιτικών νοοτροπιών κ.λπ. Βγήκε όμως ένας εχέφρων και νουνεχής Εβραίος, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία, και είπε: «Σταματήστε επιτέλους αυτή τη μουρμούρα, πρόκειται για γιορτή του ποδοσφαίρου και αφήστε τον κόσμο να τη χαρεί». Και πράγματι έγινε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα χωρίς οποιαδήποτε παρατράγουδα, ο κόσμος χάρηκε τη γιορτή του ποδοσφαίρου.
Οι εχέφρονες και νουνεχείς Εβραίοι αντιλήφθηκαν τις αρνητικές αντιδράσεις που προκαλούνται από αυτή τη συνεχή σάρωση των πάντων για να ανακαλυφθούν αντισημιτικές αιχμές και μόνο αυτές, και εύχομαι να μας μεταδώσουν αυτή τη στάση.
3. Παρουσίασε τους Εβραίους ως άσπιλους και άχραντους, ως πέραν του καλού και του κακού υπεριστορικό σώμα, χωρίς τις δικές του ξενοφοβίες, καθηλώσεις και ιδεοληψίες και άλλες αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές.
Ποια ήταν η ενίσχυση του Ισραήλ σε πραξικοπήματα και αντιλαϊκές εξουσίες; Ποια ήταν η σχέση του Ισραήλ με το ρατσιστικό καθεστώς της Νοτίου Αφρικής, την εποχή του απαρτχάιντ; Ποια στάση κράτησε το Ισραήλ και οι ηγετικοί κύκλοι των εβραϊκών κοινοτήτων απέναντι σε επιθέσεις του Ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας που την πλήρωσαν με αίμα λαοί και κινήματα;
Πολλοί γράφουν. Αυτά τα κείμενα διαφόρων συγγραφέων, εκκλησιαστικά και άλλα, εκφράζουν αντισημιτισμό. Και καλώς τον υποδεικνύουν. Έχουν διαβάσει κείμενα εβραϊκά που αναφέρονται στους Έλληνες, ακόμη πως αντιμετωπίζουν γενικά τον Άλλο; Ποιες θεωρίες πρεσβεύουν για τον ξένο, τον μη Εβραίο, στα κείμενά τους; Τα έχουν διαβάσει και αν τα έχουν διαβάσει πώς τα κρίνουν; Εκτός και αν επικρατήσει και εδώ μια χατιρική και επιλεκτική ευαισθησία.
Η Κοινωνιολογία, επικουρούμενη σήμερα και από τη θεωρία της Κυβερνητικής, έχει αποδείξει ότι τα συστήματα των μειονοτήτων χάνουν μέλη σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου γιατί παύουν τα γκέτο, η περιθωριοποίηση εκ μέρους της περιβάλλουσας κοινωνίας και η αυτοπεριθωριοποίηση της μειονότητας για λόγους προστασίας, ακόμη συνεκτικοί δεσμοί αλληλοενίσχυσης ατονούν αφού η ευρύτερη κοινωνία γίνεται πιο ανεκτική, τους αποδέχεται. Όταν λοιπόν ηγετικοί παράγοντες της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία χαιρετίζουν τους ρατσιστικούς νόμους του Χίτλερ που απαγόρευε τους μικτούς γάμους Γερμανών με μέλη της εβραϊκής κοινότητας και τον συγχαίρουν (επαναλαμβάνω με κεφαλαία: ΤΟΝ ΣΥΓΧΑΙΡΟΥΝ) για τις αποφάσεις του, αφού έτσι θα σταματούσε η ροή και η απώλεια μελών της εβραϊκής κοινότητας προς την περιβάλλουσα γερμανική κοινωνία και η αφομοίωση τους γιατί δεν πρέπει να αποκηρύξουμε και μια άλλη ρατσιστική λογική, αυτή των ηγετών των Εβραϊκών κοινοτήτων;
4. Εξετάζοντας τα γεγονότα με μια διατέμνουσα γραμμή (αντισημιτισμός ή όχι) και υπερτονίζοντας το θέμα με το οποίο ασχολείται λειτούργησε απλουστευτικά και μονοδιάστατα. Έτσι από μια πολυσύνθετη, πολυεπίπεδη, ρέουσα, αντιφατική πραγματικότητα πολλών παραγόντων, αιτίων και συνισταμένων έμεινε το μονοδιάστατο του αντισημιτισμού, πράγμα που λειτούργησε ως παραπλανητικό στην κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων.
Μπρεχτικώ τω τρόπω, υπερτονίζοντας κάποιες πλευρές ενός φαινομένου για να εμφανιστούν καλύτερα μερικές συνισταμένες του: Αύριο, μ’ αυτή τη μανία μπορεί να οδηγηθούμε και σε τέτοια: Ότι οι Έλληνες πάσχουν από αντισημιτισμό γιατί οι πορτοφολάδες της Αθήνας κλέβουν Εβραίους. Οι πορτοφολάδες αποτελούν σοβαρή επαγγελματική ομάδα και επειδή είναι σοβαροί κλέβουν από όλους που δεν φυλάνε καλά το πορτοφόλι τους. Έτσι την έπαθα κι εγώ, στη πρώτη στάση του λεωφορείου στην Πατησίων κοντά στην Ομόνοια, μου πήραν όλα τα λεφτά, αναγκάστηκα να ζητήσω δανεικά. Μου είναι ανυπόφορη η σκέψη ότι ο πορτοφολάς της περιοχής Ομονοίας θα κλέβει ανέτως από Έλληνες, Αλβανούς, Ρουμάνους καθώς και από άλλες εθνικές ομάδες αλλά πρέπει να ακυρώνει την ενέργειά του όταν διαπιστώνει ότι τα υποψήφια θύματά του είναι Εβραίοι. Εγώ δεν είμαι ρατσιστής, όταν δεν προσέχουν το πορτοφόλι τους θέλω να κλέβει και αυτούς.
Αναφέρθηκε το προηγούμενο ως παράδειγμα ότι πράγματα που συμβαίνουν σε όλους με αυτή τη μανία θα προσδιορίζονται ως αντισημιτικά όταν συνδέονται απλώς με μέλη της εβραϊκής κοινότητας. Ακόμη, πολλά αντιεβραϊκά έγιναν μέσα στη γενικότερη καταπίεση μειονοτικών μονάδων και κάλυψαν, μέσα στην καταπιεστική τους λογική, και άλλες εθνοτικές ομάδες. Όσον αφορά τον αντισημιτισμό, ένα πράγματι βασικό ρατσιστικό φαινόμενο, θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση να αναλύεται το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό συγκείμενο που οδήγησε στην έξαρση του φαινομένου. Γιατί κινδυνεύουμε από μια άλλη τερατώδη ανάλυση, ότι ο αντισημιτισμός βρίσκεται μέσα στο αίμα των λαών, εντοπίζεται μέσα στο ΔΝΑ τους, αποτελεί ένα σατανικό και μεταφυσικό πλέγμα, μυστηριώδες που φτάνει από το απροσδιόριστο και κάποτε αναδύεται και γίνεται επικίνδυνος. Ένας βιολογισμός που ακυρώνει την πολιτική, κοινωνιολογική και πολιτιστική ανάλυση.
Οι λόγοι του αντισημιτισμού (περιπεπλεγμένοι και με ένα σύνολο άλλων λόγων που δεν σχετίζονταν με την εβραϊκή παρουσία, π.χ. ήττα, παρακμή, ανάγκη εύρεσης ενός εσωτερικού εχθρού κ.λπ.) ήταν διαφορετικοί ανάλογα με την εποχή και τη χώρα και καθήκον κάθε ανάλυσης που θέλει να συμβάλει στην κατανόηση των φαινομένων και την ιστορική αυτογνωσία μας είναι να δει, χωρίς βιολογικές θολούρες, τι συμβαίνει σε κάθε περίπτωση. Οι μελετητές εξετάζοντας τα πογκρόμ και άλλα αποτρόπαια και εφιαλτικά εναντίον των εβραϊκών κοινοτήτων έχουν εντοπίσει δεκάδες λόγους, όλοι συνδεδεμένοι με το ευρύτερο πολιτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό συγκείμενο της κάθε εποχής και κάθε χώρας. Τα σύγχρονα παρατηρητήρια εναντίον του αντισημιτισμού προάγουν μια ναϊφ ανάλυση, ότι όλοι, σχεδόν, έχουν ένα κουσούρι αντισημιτισμού, οιονεί βιολογικό, που εμφανίζεται πότε πότε και πρέπει όλοι να είμαστε σε εγρήγορση για να αποφευχθεί.
5. Λειτούργησε με έναν τρόπο ως άλλοθι για τις ρατσιστικές και καταπιεστικές πολιτικές του Ισραήλ, για αποτρόπαιες πρακτικές εις βάρος του κατεχόμενου πληθυσμού των Παλαιστινίων καθώς και για τις γενικότερες επεκτατικές του βλέψεις.
Αλλοίμονο αν χρειαστεί να επεξηγηθεί και αυτό το σημείο.
Απλώς να αναφέρω κάτι για τη Λωρίδα της Γάζας. Στην περιοχή αυτή ζουν ενάμιση εκατομμύριο Παλαιστίνιοι. Κάτω από τις χειρότερες συνθήκες, ελέγχου, επιτήρησης, έλλειψης στοιχειωδών πραγμάτων. Ζουν σε μια επιφάνεια 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μιλάμε για ενάμιση εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν σε μια περιοχή 41 χιλιομέτρων μήκους και, περίπου, 9 χιλιομέτρων πλάτους. Για να γίνει το πράγμα πιο κατανοητό: Είναι σαν να έχουμε επιβάλει σε όλους τους Κρητικούς, από μιας ημέρας μέχρι 100 χρονών [=600 χιλιάδες άνθρωποι), να μαζευτούν και να ζουν σε μια περιοχή μεταξύ Ρεθύμνου-Ηρακλείου κοντά στη θάλασσα με ακτογραμμή 14 χιλιομέτρων και με βάθος, προς το εσωτερικό, 10 χιλιομέτρων.
Πώς βρέθηκαν, λοιπόν, τόσοι άνθρωποι εκεί στη Λωρίδα της Γάζας; Πώς ζουν;
1. Ανέδειξε την καταπίεση των Εβραίων και το κυνηγητό εναντίον τους με ένα μονοδιάστατο τρόπο που απέκρυβε την καταπίεση και το κυνηγητό άλλων ομάδων, λες και δεν πόνεσαν άλλοι λαοί.
Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στην περιοχή της ναζιστικής κατοχής χάθηκαν εκατομμύρια Τσιγγάνοι, σωματικά και πνευματικά ανάπηροι, Κομμουνιστές και μέλη της αριστεράς και των αντιστασιακών κινημάτων, ομοφυλόφιλοι. Ακόμη Σλάβοι σε μεγαλύτερο αριθμό από εκείνο της εβραϊκής γενοκτονίας (μιλάμε για έναν αριθμό πάνω από δέκα εκατομμύρια Πολωνών, Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων). Σε στρατόπεδα συγκέντρωσης σχεδόν ένα εκατομμύριο Σέρβοι, σε φρικιαστικότερες συνθήκες, εξοντωμένοι από τους Ουστάσι της Κροατίας. Ποιος θα κρατήσει ενός λεπτού σιγή γι’ αυτούς; Στο Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο οι Κινέζοι που σκοτώθηκαν στην περιοχή της Μαντζουρίας και της ζώνης της ιαπωνικής κατοχής υπερβαίνουν τον αριθμό των 6 εκατομμυρίων. Ποιος θα αφήσει ένα δάκρυ και γι’ αυτούς; Ή, μήπως, είναι πιο φτηνή η ζωή στην Κίνα;
Το αρμενικό ολοκαύτωμα έχει μερικές πλευρές φρικιαστικότερες από το εβραϊκό. Η γενοκτονία των Αρμενίων έγινε σε δημόσιους χώρους, μπροστά στα μάτια όλων και με ευρύτατη συμμετοχή στη σφαγή τους κι όχι σε κλειστά στρατόπεδα από ειδικά σώματα εξόντωσης. Ο Χίτλερ, μάλιστα, διδάσκοντας τους ναζί οπαδούς του να προχωρήσουν άφοβα στην εβραϊκή γενοκτονία έφερε ως παράδειγμα την «επιτυχία» του αρμενικού ολοκαυτώματος που έγινε από τους Τούρκους, είκοσι, περίπου, χρόνια προηγουμένως. Το Χόλυγουντ με την ισχυρή εβραϊκή διαπλοκή γύρισε εκατοντάδες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές ταινίες για το εβραϊκό ολοκαύτωμα. Θα περίμενες, λοιπόν, να γυριστούν καμιά δεκαριά, τουλάχιστον, ταινίες και για την αρμενική γενοκτονία. Δεν γυρίστηκε έστω και μία παρά τις διάφορες προσπάθειες. Τόσος εγωισμός, μην ακουστεί οτιδήποτε για τον πόνο άλλου λαού.
2. Παράλληλα, το μονοδιάστατο της συγχρονικής κριτικής
για αντισημιτισμό λειτουργεί ως άλλοθι για χειρότερη καταπίεση άλλων ομάδων και λαών. Εξουσία, διαπρύσιοι κήρυκες της αντιρατσιστικής πάλης και ακτιβιστές είναι πανευτυχείς γιατί έκαναν το χρέος τους στηλιτεύοντας εκδηλώσεις αντισημιτισμού ενώ την ίδια ώρα δίπλα τους σφαδάζουν άλλες ομάδες.
Κάποτε, μερικοί ανεγκέφαλοι έσπασαν τις πλάκες τριών τάφων σε εβραϊκό νεκροταφείο της Αυστρίας. Το γεγονός προκάλεσε ανακοινώσεις και αντιδράσεις, ακόμη ολοσέλιδα δημοσιεύματα στο Newsweek και Time, με σχετικές φωτογραφίες και καταδίκη για τις εκδηλώσεις αντισημιτισμού. Καλώς. Ζώντας όμως στην Κύπρο όπου εκατοντάδες νεκροταφεία και χιλιάδες τάφοι στα κατεχόμενα έχουν καταστραφεί από τους Τούρκους εισβολείς, όπου βλέπεις παντού ρημαγμένες εκκλησίες, τους τάφους με σπασμένους τους σταυρούς και τις πλάκες, πολλές φορές με τους σκελετούς των νεκρών στην επιφάνεια, δικαιούμαι να αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει αυτά τα περιοδικά να είναι τόσο επιλεκτικά και να παραβλέπουν εκατοντάδες φορές πιο έντονα και πιο εγκληματικά γεγονότα όσον αφορά το θέμα του σεβασμού των νεκροταφείων. Ακόμη, μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974, στα κατεχόμενα, από τις λίγες εκατοντάδες των Ελλήνων της Κύπρου που παρέμειναν εκεί και δεν κατέφυγαν στις ελεύθερες περιοχές, σε διάφορες ημερομηνίες 25 άτομα σκοτώθηκαν, μάλιστα με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο, με μαχαίρωμα, με απαγχονισμό, απανθρακωμένοι με πετρέλαιο. Μόνο τους σφάλμα ότι ήσαν Έλληνες. Θα αναρωτιέμαι πάντα τι είναι αυτό που κάνει διάφορες ομάδες Αθηναίων διανοουμένων να καταγγέλλουν (και καλώς) αντισημιτικές εκδηλώσεις όμως δεν εξέδωσαν μια ανακοίνωση καταγγέλλοντας αυτό τον σφαγιασμό που υφίστανται οι Έλληνες εγκλωβισμένοι της Καρπασίας.
Στην Τουρκία, κάθε εκδήλωση αντισημιτισμού, που κυρίως συνίσταται σε κάποια δημοσιεύματα και γραφή συνθημάτων σε μερικές γειτονιές, θα καταγγελθεί από σχετικές επιτροπές και ευαίσθητους διανοούμενους και όλοι νιώθουν τη γλυκιά επανάπαυση ότι έκαναν το καθήκον τους. Ότι εν εγρηγόρσει δίνουν τον αγώνα τον καλόν για να μη σηκώσει κεφάλι ο φασισμός και ο αντισημιτισμός, η κυβέρνηση σημειώνει και προβάλλει αυτή την ευαισθησία, ότι, τέλος πάντων, λειτουργεί η κοινωνία των πολιτών όπως και στις άλλες χώρες και η Τουρκία δεν υστερεί στο θέμα αυτό, δίνει τις εξετάσεις της και περνά με επιτυχία. Την ίδια ώρα χιλιάδες Κούρδοι εκτοπίζονται, πεθαίνουν στις φυλακές, δολοφονούνται, ολόκληρα χωριά ερημώνονται βάσει ενός κεντρικά σχεδιασμένου προγράμματος καταστολής. Τα ίδια παθαίνουν και οι Ασύριοι και άλλοι αραβικής καταγωγής κάτοικοι της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ουδείς μιλάει γι’ αυτούς.
Όλη η ανθρωπότητα κεντρώνει την προσοχή της στις εκδηλώσεις αντισημιτισμού (που συνίστανται κυρίως στις ενέργειες κάποιων ανεγκέφαλων που γράφουν συνθήματα και αγκυλωτούς σταυρούς σε συναγωγές ή ρίχνουν κοκτέιλ μολότωφ, σπάζουν τζάμια ή γράφουν διάφορες ανοησίες σε έντυπα) και αφήνει την επαχθέστερη και εντονότερη ρατσιστική καταπίεση άλλων ομάδων χωρίς αναφορά και κριτική.
Ευαίσθητοι διανοούμενοι της Ευρώπης που, καλώς, δίνετε τη μάχη εναντίον του αντισημιτισμού. Γνωρίζετε τον πόνο της ανθρωπότητας συνολικά; Πώς ζουν και αισθάνονται εκατομμύρια Κόπτες, ή μουσουλμάνοι στις περιοχές των Χαν; Έχετε συνομιλήσει με χριστιανούς της Ινδονησίας, Γύφτους και Κούρδους; Με τόσες άλλες ομάδες εξαθλιωμένων και καταπιεσμένων; Αντιλαμβάνεστε πως στέκονται σε όλη αυτή την πλημμυρίδα των εκδηλώσεων για εντοπισμό κάθε αντισημιτικής εκδήλωσης; Στην αρχή το βλέπουν με συμπάθεια, γιατί πιστεύουν ότι αυτή η ευαισθησία θα καλύψει και αυτούς, ότι θα επεκταθεί και σε άλλους καταπιεσμένους, θα καταγγείλει και άλλες ρατσιστικές ενέργειες. Όταν όμως βλέπουν τη μόνιμα επιλεκτική ευαισθησία για το θέμα του αντισημιτισμού θα αρχίσει η αγανάκτηση γιατί δεν μιλά κανείς και γι’ αυτούς. Όσοι παλεύουν εναντίον των εκδηλώσεων αντισημιτισμού ας συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η προνομιακή αντιμετώπιση θα αποτελέσει ένα νέο εφαλτήριο αντισημιτισμού όταν τα εκατοντάδες εκατομμύρια των ανθρώπων που σφαδάζουν εξαθλιωμένοι και καταπιεσμένοι θα αντιληφθούν την επιλεκτική προσοχή μόνον για το εβραϊκό στοιχείο και την πλήρη αδιαφορία για τη δική τους καταδίωξη και εξαθλίωση.
Γιατί διάφοροι κοινωνικοί νόμοι έχουν ισχύ φυσικού νόμου. Γι’ αυτό οι ευαίσθητοι διανοούμενοι ας επεκτείνουν τη στοργή και το ενδιαφέρον τους και στους άλλους.
Πάντως αυτή η μανία σάρωσης των πάντων για να αποκαλυφθούν μόνο αντισημιτικά στοιχεία και να καταγγελθούν μόνο αυτά άρχισε να προκαλεί αντιδράσεις ακόμη και από την πλευρά των εβραϊκών κύκλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: με αφορμή την ανάληψη του ευρωπαϊκού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στη γερμανόφωνη περιοχή της Ευρώπης (Αυστρία, Ελβετία, Γιούρο 2008) άρχισε η χορωδία των αντισημιτικών παρατηρητηρίων να παράγει καταιγισμό άρθρων για τον επικρεμάμενο κίνδυνο της ανάδυσης του εθνικισμού, για τον κίνδυνο από την επικείμενη έκφραση αντισημιτικών νοοτροπιών κ.λπ. Βγήκε όμως ένας εχέφρων και νουνεχής Εβραίος, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία, και είπε: «Σταματήστε επιτέλους αυτή τη μουρμούρα, πρόκειται για γιορτή του ποδοσφαίρου και αφήστε τον κόσμο να τη χαρεί». Και πράγματι έγινε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα χωρίς οποιαδήποτε παρατράγουδα, ο κόσμος χάρηκε τη γιορτή του ποδοσφαίρου.
Οι εχέφρονες και νουνεχείς Εβραίοι αντιλήφθηκαν τις αρνητικές αντιδράσεις που προκαλούνται από αυτή τη συνεχή σάρωση των πάντων για να ανακαλυφθούν αντισημιτικές αιχμές και μόνο αυτές, και εύχομαι να μας μεταδώσουν αυτή τη στάση.
3. Παρουσίασε τους Εβραίους ως άσπιλους και άχραντους, ως πέραν του καλού και του κακού υπεριστορικό σώμα, χωρίς τις δικές του ξενοφοβίες, καθηλώσεις και ιδεοληψίες και άλλες αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές.
Ποια ήταν η ενίσχυση του Ισραήλ σε πραξικοπήματα και αντιλαϊκές εξουσίες; Ποια ήταν η σχέση του Ισραήλ με το ρατσιστικό καθεστώς της Νοτίου Αφρικής, την εποχή του απαρτχάιντ; Ποια στάση κράτησε το Ισραήλ και οι ηγετικοί κύκλοι των εβραϊκών κοινοτήτων απέναντι σε επιθέσεις του Ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας που την πλήρωσαν με αίμα λαοί και κινήματα;
Πολλοί γράφουν. Αυτά τα κείμενα διαφόρων συγγραφέων, εκκλησιαστικά και άλλα, εκφράζουν αντισημιτισμό. Και καλώς τον υποδεικνύουν. Έχουν διαβάσει κείμενα εβραϊκά που αναφέρονται στους Έλληνες, ακόμη πως αντιμετωπίζουν γενικά τον Άλλο; Ποιες θεωρίες πρεσβεύουν για τον ξένο, τον μη Εβραίο, στα κείμενά τους; Τα έχουν διαβάσει και αν τα έχουν διαβάσει πώς τα κρίνουν; Εκτός και αν επικρατήσει και εδώ μια χατιρική και επιλεκτική ευαισθησία.
Η Κοινωνιολογία, επικουρούμενη σήμερα και από τη θεωρία της Κυβερνητικής, έχει αποδείξει ότι τα συστήματα των μειονοτήτων χάνουν μέλη σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου γιατί παύουν τα γκέτο, η περιθωριοποίηση εκ μέρους της περιβάλλουσας κοινωνίας και η αυτοπεριθωριοποίηση της μειονότητας για λόγους προστασίας, ακόμη συνεκτικοί δεσμοί αλληλοενίσχυσης ατονούν αφού η ευρύτερη κοινωνία γίνεται πιο ανεκτική, τους αποδέχεται. Όταν λοιπόν ηγετικοί παράγοντες της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία χαιρετίζουν τους ρατσιστικούς νόμους του Χίτλερ που απαγόρευε τους μικτούς γάμους Γερμανών με μέλη της εβραϊκής κοινότητας και τον συγχαίρουν (επαναλαμβάνω με κεφαλαία: ΤΟΝ ΣΥΓΧΑΙΡΟΥΝ) για τις αποφάσεις του, αφού έτσι θα σταματούσε η ροή και η απώλεια μελών της εβραϊκής κοινότητας προς την περιβάλλουσα γερμανική κοινωνία και η αφομοίωση τους γιατί δεν πρέπει να αποκηρύξουμε και μια άλλη ρατσιστική λογική, αυτή των ηγετών των Εβραϊκών κοινοτήτων;
4. Εξετάζοντας τα γεγονότα με μια διατέμνουσα γραμμή (αντισημιτισμός ή όχι) και υπερτονίζοντας το θέμα με το οποίο ασχολείται λειτούργησε απλουστευτικά και μονοδιάστατα. Έτσι από μια πολυσύνθετη, πολυεπίπεδη, ρέουσα, αντιφατική πραγματικότητα πολλών παραγόντων, αιτίων και συνισταμένων έμεινε το μονοδιάστατο του αντισημιτισμού, πράγμα που λειτούργησε ως παραπλανητικό στην κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων.
Μπρεχτικώ τω τρόπω, υπερτονίζοντας κάποιες πλευρές ενός φαινομένου για να εμφανιστούν καλύτερα μερικές συνισταμένες του: Αύριο, μ’ αυτή τη μανία μπορεί να οδηγηθούμε και σε τέτοια: Ότι οι Έλληνες πάσχουν από αντισημιτισμό γιατί οι πορτοφολάδες της Αθήνας κλέβουν Εβραίους. Οι πορτοφολάδες αποτελούν σοβαρή επαγγελματική ομάδα και επειδή είναι σοβαροί κλέβουν από όλους που δεν φυλάνε καλά το πορτοφόλι τους. Έτσι την έπαθα κι εγώ, στη πρώτη στάση του λεωφορείου στην Πατησίων κοντά στην Ομόνοια, μου πήραν όλα τα λεφτά, αναγκάστηκα να ζητήσω δανεικά. Μου είναι ανυπόφορη η σκέψη ότι ο πορτοφολάς της περιοχής Ομονοίας θα κλέβει ανέτως από Έλληνες, Αλβανούς, Ρουμάνους καθώς και από άλλες εθνικές ομάδες αλλά πρέπει να ακυρώνει την ενέργειά του όταν διαπιστώνει ότι τα υποψήφια θύματά του είναι Εβραίοι. Εγώ δεν είμαι ρατσιστής, όταν δεν προσέχουν το πορτοφόλι τους θέλω να κλέβει και αυτούς.
Αναφέρθηκε το προηγούμενο ως παράδειγμα ότι πράγματα που συμβαίνουν σε όλους με αυτή τη μανία θα προσδιορίζονται ως αντισημιτικά όταν συνδέονται απλώς με μέλη της εβραϊκής κοινότητας. Ακόμη, πολλά αντιεβραϊκά έγιναν μέσα στη γενικότερη καταπίεση μειονοτικών μονάδων και κάλυψαν, μέσα στην καταπιεστική τους λογική, και άλλες εθνοτικές ομάδες. Όσον αφορά τον αντισημιτισμό, ένα πράγματι βασικό ρατσιστικό φαινόμενο, θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση να αναλύεται το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό συγκείμενο που οδήγησε στην έξαρση του φαινομένου. Γιατί κινδυνεύουμε από μια άλλη τερατώδη ανάλυση, ότι ο αντισημιτισμός βρίσκεται μέσα στο αίμα των λαών, εντοπίζεται μέσα στο ΔΝΑ τους, αποτελεί ένα σατανικό και μεταφυσικό πλέγμα, μυστηριώδες που φτάνει από το απροσδιόριστο και κάποτε αναδύεται και γίνεται επικίνδυνος. Ένας βιολογισμός που ακυρώνει την πολιτική, κοινωνιολογική και πολιτιστική ανάλυση.
Οι λόγοι του αντισημιτισμού (περιπεπλεγμένοι και με ένα σύνολο άλλων λόγων που δεν σχετίζονταν με την εβραϊκή παρουσία, π.χ. ήττα, παρακμή, ανάγκη εύρεσης ενός εσωτερικού εχθρού κ.λπ.) ήταν διαφορετικοί ανάλογα με την εποχή και τη χώρα και καθήκον κάθε ανάλυσης που θέλει να συμβάλει στην κατανόηση των φαινομένων και την ιστορική αυτογνωσία μας είναι να δει, χωρίς βιολογικές θολούρες, τι συμβαίνει σε κάθε περίπτωση. Οι μελετητές εξετάζοντας τα πογκρόμ και άλλα αποτρόπαια και εφιαλτικά εναντίον των εβραϊκών κοινοτήτων έχουν εντοπίσει δεκάδες λόγους, όλοι συνδεδεμένοι με το ευρύτερο πολιτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό συγκείμενο της κάθε εποχής και κάθε χώρας. Τα σύγχρονα παρατηρητήρια εναντίον του αντισημιτισμού προάγουν μια ναϊφ ανάλυση, ότι όλοι, σχεδόν, έχουν ένα κουσούρι αντισημιτισμού, οιονεί βιολογικό, που εμφανίζεται πότε πότε και πρέπει όλοι να είμαστε σε εγρήγορση για να αποφευχθεί.
5. Λειτούργησε με έναν τρόπο ως άλλοθι για τις ρατσιστικές και καταπιεστικές πολιτικές του Ισραήλ, για αποτρόπαιες πρακτικές εις βάρος του κατεχόμενου πληθυσμού των Παλαιστινίων καθώς και για τις γενικότερες επεκτατικές του βλέψεις.
Αλλοίμονο αν χρειαστεί να επεξηγηθεί και αυτό το σημείο.
Απλώς να αναφέρω κάτι για τη Λωρίδα της Γάζας. Στην περιοχή αυτή ζουν ενάμιση εκατομμύριο Παλαιστίνιοι. Κάτω από τις χειρότερες συνθήκες, ελέγχου, επιτήρησης, έλλειψης στοιχειωδών πραγμάτων. Ζουν σε μια επιφάνεια 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μιλάμε για ενάμιση εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν σε μια περιοχή 41 χιλιομέτρων μήκους και, περίπου, 9 χιλιομέτρων πλάτους. Για να γίνει το πράγμα πιο κατανοητό: Είναι σαν να έχουμε επιβάλει σε όλους τους Κρητικούς, από μιας ημέρας μέχρι 100 χρονών [=600 χιλιάδες άνθρωποι), να μαζευτούν και να ζουν σε μια περιοχή μεταξύ Ρεθύμνου-Ηρακλείου κοντά στη θάλασσα με ακτογραμμή 14 χιλιομέτρων και με βάθος, προς το εσωτερικό, 10 χιλιομέτρων.
Πώς βρέθηκαν, λοιπόν, τόσοι άνθρωποι εκεί στη Λωρίδα της Γάζας; Πώς ζουν;
Μέρος Δ΄
ΣΗΜΕΡΑ, Ο ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ
Κάθε προσπάθεια ερμηνείας της σύνθετης, αντιφατικής, ρέουσας και πολυεπίπεδης πραγματικότητας με μια απλουστευτική διατέμνουσα γραμμή, μπορεί να λάμψει για λίγο καιρό στο στερέωμα των θεωριών αλλά θα καταπέσει. Έτσι θα καταπέσει και η προσέγγιση των πάντων με την απλουστευτικά διατέμνουσα γραμμή του φιλοσημιτισμού και του αντισημιτισμού. Το θέμα είναι πόσο ζημιογόνος θα αποδειχθεί όσον αφορά την επίδρασή της στο επίπεδο της θεωρητικής συζήτησης και της θεωρητικής εμβάθυνσης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και ο τρόπος προσέγγισης των γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με ένα μονοδιάστατο φιλοσημιτισμό για να επαυξηθούν τα αισθήματα ενοχής του ελληνικού λαού, που έχοντας τηρήσει καλή, γενικά, στάση απέναντι στους Έλληνες Εβραίους κατά τη διάρκεια της κατοχής δεν έχει τις ενοχές του Ευρωπαίου για το θέμα του εβραϊκού ολοκαυτώματος. Και αυτή η έλλειψη ενοχής στον Έλληνα τον κάνει να βλέπει απροκατάληπτα και κριτικά στάσεις και συμπεριφορές του Ισραηλινού κράτους.
Αρχίζουν, λοιπόν, διάφορα: ότι το ποσοστό των Εβραίων της Ελλάδος που θανατώθηκαν από τους Ναζί είναι αναλογικά από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, ότι οι Έλληνες λεηλατούσαν σπίτια των Εβραίων που τα είχαν εγκαταλείψει παίρνοντας το δρόμο για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κ.λπ.
Όμως για το μεγάλο ποσοστό των απωλειών της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα δεν ευθύνονται οι Έλληνες. Κυρίως και καταθλιπτικά ευθύνεται ο φανατισμός των ναζί αξιωματούχων του κατοχικού στρατού που με ζήλο και με ευχαρίστηση διεκπεραίωσαν το φρικιαστικό καθήκον τους και τις διαταγές που έπαιρναν. Δευτερευόντως ευθύνες μπορεί να καταλογιστούν ακόμη και στην αβελτηρία και παθητικότητα των αξιωματούχων της εβραϊκής κοινότητας που δεν έδρασαν με κάθε τρόπο για να σώσουν όσο το δυνατό περισσότερα μέλη της, ίσως γιατί δεν κατανόησαν την κρισιμότητα των καιρών για την κοινότητά τους, ίσως γιατί πίστευαν ότι με την παθητικότητα δεν θα εξερέθιζαν περισσότερο το θηρίο, είτε γιατί πίστευαν ότι με παλιές και δοκιμασμένες μεθόδους (εξαγορά και προσφορά υπέρογκων ποσών) θα επιτύγχαναν καλύτερα πράγματα. Είναι χαρακτηριστικά τα αναφερόμενα από τον Γ. Μαργαρίτη στο βιβλίο του Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες (σ. 124 – 129) για τον πρόθυμο ή και απρόθυμο ρόλο των Γερμανών αξιωματούχων για να εφαρμόσουν με ζήλο τις οδηγίες για την εκτόπιση των Εβραίων από την Κέρκυρα και Ζάκυνθο, που έπαιξε σημαντικό ρόλο για τις εξελίξεις όσον αφορά την τύχη της εβραϊκής κοινότητας στα δύο αυτά νησιά.
Όσον αφορά το θέμα του ανοίγματος των εγκαταλελειμμένων σπιτιών των Εβραίων και της αρπαγής απ’ αυτά. Μόνον στους Εβραίους γινόταν αυτό; Έχοντας ερευνήσει το ζήτημα διαπιστώνω ότι κατά τη διάρκεια της κατοχής ανοίχτηκαν πολλά σπίτια Ελλήνων που είχαν εγκαταλειφθεί γιατί οι κάτοχοί τους είχαν σκοτωθεί, είχαν μετακινηθεί σε άλλες περιοχές, είχαν μετακομίσει σε σπίτια συγγενών τους κ.λπ. Πόλεμος ήταν και ο πόλεμος έχει τη δική του λογική και τη δική του ηθική. Τουλάχιστον ανέχεται πολλά και διάφορα που επιβάλλει το ένστιχτο της αυτοσυντήρησης.
Όμως υπάρχει ένα βασικό που δείχνει την προκατάληψη των διατεταγμένων φιλοσημιτικών. Ότι, δηλαδή, κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είχαμε μια περίοδο δοκιμασίας μόνο της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα και ότι οι Έλληνες συμπατριώτες τους ζούσαν κάτω από ειδυλλιακές συνθήκες, όμως από ένα αντισημιτικό κουσούρι έκαναν κάποτε και διάφορα απαράδεκτα εναντίον των δυσπραγούντων. Πόλεμο και κατοχή είχαμε, πείνα και χαλασμό. Η ελληνική κοινωνία σ’ αυτά τα τέσσερα χρόνια ήταν σε μια συνεχή οριακή δοκιμασία. Πόλεμος με την Ιταλία και Γερμανία με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, ύστερα κατοχή της Ελλάδας από Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους (300 χιλιάδες, περίπου, κατοχικά στρατεύματα), καταπίεση, εξευτελισμός. Πείνα με χιλιάδες ανθρώπους να σέρνονται για την εύρεση τροφής και χιλιάδες να πεθαίνουν. Ανάπτυξη του κινήματος αντίστασης με επιθέσεις εναντίον των κατοχικών δυνάμεων, αντίποινα από αυτές, εκτελέσεις δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων, πυρπολήσεις χωριών, κλούβες και στρατόπεδα κρατουμένων. Ακόμη απαρχές της εμφύλιας διαμάχης, με πρώτες συγκρούσεις αριστεράς – δεξιάς. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος: Οι δεκάδες χιλιάδες οικογένειες που έφυγαν από τη Δράμα και τη ζώνη του βουλγαρικού ελέγχου, μετά τις μαζικές εκτελέσεις εκ μέρους του βουλγαρικού στρατού κατοχής, τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς, και φτάνουν στη Θεσσαλονίκη, που έχουν δει ανθρώπους να πεθαίνουν από την πείνα, που ακούνε για εκτελέσεις, μάχες και βιαιοπραγίες, που βλέπουν τις εμφυλιοπολεμικές αντιθέσεις, που βιώνουν το θέμα της πολιτικής επιστράτευσης των ελλήνων εργαζομένων που θέλουν να εφαρμόσουν τα κατοχικά στρατεύματα αποστέλλοντας τους στη Γερμανία για να δουλέψουν στα γερμανικά εργοστάσια (δηλαδή στις ίδιες διαδρομές μετακίνησης των Εβραίων), μέσα σ’ αυτό γενικά το κλίμα ανασφάλειας και κινδύνου, νομίζετε είναι δύσκολο να μπουν σε σπίτι εγκαταλελειμμένο (το οποιοδήποτε ακατοίκητο σπίτι του οποιουδήποτε ιδιοκτήτη) γιατί κάτι που θα πάρουν/αρπάξουν από εκεί θα επαυξήσει τις δυνατότητες επιβίωσης της οικογένειάς τους;
Πόλεμο είχαμε και κατοχή, αγαπητοί του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού, δεν ζούσε ο κόσμος μέσα στις άνετες συνθήκες της σημερινής εποχής. Χαρακτηριστικά, στην Κύπρο, μέσα στις οριακές καταστάσεις των συγκρούσεων και του πολέμου της περιόδου 1964-1974 δεν είχαμε μόνο παραβίαση και είσοδο σε ακατοίκητα σπίτια της αντίπαλης εθνότητας αλλά είχαμε και είσοδο Ελληνοκυπρίων σε έρημα σπίτια Ελληνοκυπρίων καθώς και είσοδο Τουρκοκυπρίων σε έρημα σπίτια Τουρκοκυπρίων. Πόλεμος. Πόλεμος που φέρνει πολλά φαινόμενα όπως εκείνο των Κάπο, των διατεταγμένων Εβραίων και άλλων που έκαναν τη βρομοδουλειά του ελέγχου των κρατουμένων στα γκέτο και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης σύμφωνα με τις εντολές των ναζί, πολλές φορές πιο σκληροί και από αυτούς. Πόλεμος. Με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης να επιβάλλει τους δικούς του νόμους.
Και εδώ εντοπίζω ένα από τα πιο απαράδεκτα φαινόμενα του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού, που φτάνει τα όρια ενός ανθελληνικού ρατσισμού. Διαβάζοντας αρκετά από τα κείμενα που αναφέρονται στα της εβραϊκής δοκιμασίας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου νομίζεις ότι η υπόλοιπη ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε ένα ιστορικό πικ νικ, ζούσε κάτω από ιδεώδεις συνθήκες, σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Περιγράφονται οι διάφορες εξελίξεις της εβραϊκής υπόθεσης και διαγράφονται οι δοκιμασίες του υπόλοιπου ελληνικού λαού, νομίζεις ότι η περιβάλλουσα ευρύτερη ελληνική κοινωνία δεν είναι υπό κατοχή, δεν δοκιμάζεται, δεν εξευτελίζεται, δεν υποφέρει, δεν καταβάλλει το τίμημα της θυσίας αλλά ζει βίον ανθόσπαρτο. Τόση προκατάληψη εναντίον της ελληνικής κοινωνίας. Όμως για να δεις πλήρως, σωστά και αντικειμενικά το θέμα που εξετάζεις (εβραϊκή δοκιμασία) πρέπει να δεις και τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης της ευρύτερης κοινωνίας και όχι με ιδεοληψίες και προκατασκευασμένα σχήματα να αλλοιώνεις την εικόνα. Στο τέλος δεν μελετάς σωστά εκείνο στο οποίο κεντρώνεις την εξέτασή σου.
Δεν ξέρω πόσο δασκαλίστικα εξελίχτηκε αυτό το σημείωμα, όμως θα κλείσω με σκληρό τρόπο. Αφού προηγουμένως τονίσω ότι τα προηγούμενα δεν αποτελούν απάντηση στο άρθρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη αλλά αναφέρονται γενικά στο θέμα αντισημιτισμός και φιλοσημιτισμός. Όμως πρέπει να κλείσω.
Όταν, λοιπόν, κάποιος μελετητής, για να κατηγορήσει την ελληνική κοινωνία για αντισημιτισμό αναφέρει ότι σε συγκέντρωση των Εβραίων στην πλατεία της πόλης, που επέβαλαν οι κατοχικές αρχές, συγκεντρώθηκαν μερικές ομάδες Ελλήνων και ότι αρκετοί παρακολούθησαν με ικανοποίηση τις ταπεινώσεις των Εβραίων πρέπει να πω δυο λόγια. Ότι ο ρόλος της πλατείας ήταν ο πιο λειτουργικός στη ζωή της πόλης κατά τις προηγούμενες περιόδους, και για οτιδήποτε συνέβαινε εκεί πάντα θα υπήρχαν θεατές. Δεύτερο, αν υπήρχαν αισθήματα ικανοποίησης για τις ταπεινώσεις των Εβραίων το θεωρώ ως κάτι το αποτρόπαιο και καλώς ο συγγραφέας το θίγει. Το βλέμμα που κοιτάζει την ταπείνωση του άλλου, το χειρότερο: την απολαμβάνει, είναι ό,τι πιο απωθητικό και καταδικαστέο. Περιμένω όμως από τους ευαίσθητους μελετητές της Ελλάδας να δουν και να κρίνουν και άλλα βλέμματα. Χαρακτηριστικά: Στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τις επιχειρήσεις του Ισραηλινού στρατού εναντίον της Λωρίδας της Γάζας, με απώλειες 1500 νεκρών, κυρίως αμάχων Παλαιστινίων, συνέβηκε το εξής. Αρκετοί Ισραηλινοί έπαιρναν τα αυτοκίνητα και τα μικρά παιδιά τους και στάθμευαν στα υψώματα πέριξ της Λωρίδας της Γάζας και με τη συνοδεία αναψυκτικών και σάντουιτς, παρακολουθούσαν με επευφημίες και ενθουσιασμούς, παιδιά και μεγάλοι, τις επιθέσεις της πανίσχυρης ισραηλινής αεροπορίας, τις φωτιές, το θάνατο και την καταστροφή, την ταπείνωση ενός ανυπεράσπιστου πληθυσμού. Με σάντουιτς και Κόκα κόλα.
Το γεγονός προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση προοδευτικών Εβραίων της Ευρώπης που καταδίκασαν με βδελυγμία αυτή τη ανάλγητη νοοτροπία που αναπτύσσεται στην ισραηλινή κοινωνία. Οι εκφραστές αυτού του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού στην Ελλάδα ας παρακολουθούνε και αυτές τις κριτικές φωνές αρκετών ριζοσπαστικών ισραηλινών κύκλων και ας μη παράγουν συνεχώς έναν λόγο politically correct, λόγο που επιβραβεύει η ανώτατη ηγεσία των εβραϊκών κύκλων και του ισραηλινού κράτους, λόγο που καταξιώνεται σε επιχορηγούμενα ερευνητικά προγράμματα, σεμινάρια, συνέδρια και σειρές εκδόσεων.
Κάθε προσπάθεια ερμηνείας της σύνθετης, αντιφατικής, ρέουσας και πολυεπίπεδης πραγματικότητας με μια απλουστευτική διατέμνουσα γραμμή, μπορεί να λάμψει για λίγο καιρό στο στερέωμα των θεωριών αλλά θα καταπέσει. Έτσι θα καταπέσει και η προσέγγιση των πάντων με την απλουστευτικά διατέμνουσα γραμμή του φιλοσημιτισμού και του αντισημιτισμού. Το θέμα είναι πόσο ζημιογόνος θα αποδειχθεί όσον αφορά την επίδρασή της στο επίπεδο της θεωρητικής συζήτησης και της θεωρητικής εμβάθυνσης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και ο τρόπος προσέγγισης των γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με ένα μονοδιάστατο φιλοσημιτισμό για να επαυξηθούν τα αισθήματα ενοχής του ελληνικού λαού, που έχοντας τηρήσει καλή, γενικά, στάση απέναντι στους Έλληνες Εβραίους κατά τη διάρκεια της κατοχής δεν έχει τις ενοχές του Ευρωπαίου για το θέμα του εβραϊκού ολοκαυτώματος. Και αυτή η έλλειψη ενοχής στον Έλληνα τον κάνει να βλέπει απροκατάληπτα και κριτικά στάσεις και συμπεριφορές του Ισραηλινού κράτους.
Αρχίζουν, λοιπόν, διάφορα: ότι το ποσοστό των Εβραίων της Ελλάδος που θανατώθηκαν από τους Ναζί είναι αναλογικά από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, ότι οι Έλληνες λεηλατούσαν σπίτια των Εβραίων που τα είχαν εγκαταλείψει παίρνοντας το δρόμο για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κ.λπ.
Όμως για το μεγάλο ποσοστό των απωλειών της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα δεν ευθύνονται οι Έλληνες. Κυρίως και καταθλιπτικά ευθύνεται ο φανατισμός των ναζί αξιωματούχων του κατοχικού στρατού που με ζήλο και με ευχαρίστηση διεκπεραίωσαν το φρικιαστικό καθήκον τους και τις διαταγές που έπαιρναν. Δευτερευόντως ευθύνες μπορεί να καταλογιστούν ακόμη και στην αβελτηρία και παθητικότητα των αξιωματούχων της εβραϊκής κοινότητας που δεν έδρασαν με κάθε τρόπο για να σώσουν όσο το δυνατό περισσότερα μέλη της, ίσως γιατί δεν κατανόησαν την κρισιμότητα των καιρών για την κοινότητά τους, ίσως γιατί πίστευαν ότι με την παθητικότητα δεν θα εξερέθιζαν περισσότερο το θηρίο, είτε γιατί πίστευαν ότι με παλιές και δοκιμασμένες μεθόδους (εξαγορά και προσφορά υπέρογκων ποσών) θα επιτύγχαναν καλύτερα πράγματα. Είναι χαρακτηριστικά τα αναφερόμενα από τον Γ. Μαργαρίτη στο βιβλίο του Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες (σ. 124 – 129) για τον πρόθυμο ή και απρόθυμο ρόλο των Γερμανών αξιωματούχων για να εφαρμόσουν με ζήλο τις οδηγίες για την εκτόπιση των Εβραίων από την Κέρκυρα και Ζάκυνθο, που έπαιξε σημαντικό ρόλο για τις εξελίξεις όσον αφορά την τύχη της εβραϊκής κοινότητας στα δύο αυτά νησιά.
Όσον αφορά το θέμα του ανοίγματος των εγκαταλελειμμένων σπιτιών των Εβραίων και της αρπαγής απ’ αυτά. Μόνον στους Εβραίους γινόταν αυτό; Έχοντας ερευνήσει το ζήτημα διαπιστώνω ότι κατά τη διάρκεια της κατοχής ανοίχτηκαν πολλά σπίτια Ελλήνων που είχαν εγκαταλειφθεί γιατί οι κάτοχοί τους είχαν σκοτωθεί, είχαν μετακινηθεί σε άλλες περιοχές, είχαν μετακομίσει σε σπίτια συγγενών τους κ.λπ. Πόλεμος ήταν και ο πόλεμος έχει τη δική του λογική και τη δική του ηθική. Τουλάχιστον ανέχεται πολλά και διάφορα που επιβάλλει το ένστιχτο της αυτοσυντήρησης.
Όμως υπάρχει ένα βασικό που δείχνει την προκατάληψη των διατεταγμένων φιλοσημιτικών. Ότι, δηλαδή, κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είχαμε μια περίοδο δοκιμασίας μόνο της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα και ότι οι Έλληνες συμπατριώτες τους ζούσαν κάτω από ειδυλλιακές συνθήκες, όμως από ένα αντισημιτικό κουσούρι έκαναν κάποτε και διάφορα απαράδεκτα εναντίον των δυσπραγούντων. Πόλεμο και κατοχή είχαμε, πείνα και χαλασμό. Η ελληνική κοινωνία σ’ αυτά τα τέσσερα χρόνια ήταν σε μια συνεχή οριακή δοκιμασία. Πόλεμος με την Ιταλία και Γερμανία με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, ύστερα κατοχή της Ελλάδας από Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους (300 χιλιάδες, περίπου, κατοχικά στρατεύματα), καταπίεση, εξευτελισμός. Πείνα με χιλιάδες ανθρώπους να σέρνονται για την εύρεση τροφής και χιλιάδες να πεθαίνουν. Ανάπτυξη του κινήματος αντίστασης με επιθέσεις εναντίον των κατοχικών δυνάμεων, αντίποινα από αυτές, εκτελέσεις δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων, πυρπολήσεις χωριών, κλούβες και στρατόπεδα κρατουμένων. Ακόμη απαρχές της εμφύλιας διαμάχης, με πρώτες συγκρούσεις αριστεράς – δεξιάς. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος: Οι δεκάδες χιλιάδες οικογένειες που έφυγαν από τη Δράμα και τη ζώνη του βουλγαρικού ελέγχου, μετά τις μαζικές εκτελέσεις εκ μέρους του βουλγαρικού στρατού κατοχής, τα βασανιστήρια και τους εξευτελισμούς, και φτάνουν στη Θεσσαλονίκη, που έχουν δει ανθρώπους να πεθαίνουν από την πείνα, που ακούνε για εκτελέσεις, μάχες και βιαιοπραγίες, που βλέπουν τις εμφυλιοπολεμικές αντιθέσεις, που βιώνουν το θέμα της πολιτικής επιστράτευσης των ελλήνων εργαζομένων που θέλουν να εφαρμόσουν τα κατοχικά στρατεύματα αποστέλλοντας τους στη Γερμανία για να δουλέψουν στα γερμανικά εργοστάσια (δηλαδή στις ίδιες διαδρομές μετακίνησης των Εβραίων), μέσα σ’ αυτό γενικά το κλίμα ανασφάλειας και κινδύνου, νομίζετε είναι δύσκολο να μπουν σε σπίτι εγκαταλελειμμένο (το οποιοδήποτε ακατοίκητο σπίτι του οποιουδήποτε ιδιοκτήτη) γιατί κάτι που θα πάρουν/αρπάξουν από εκεί θα επαυξήσει τις δυνατότητες επιβίωσης της οικογένειάς τους;
Πόλεμο είχαμε και κατοχή, αγαπητοί του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού, δεν ζούσε ο κόσμος μέσα στις άνετες συνθήκες της σημερινής εποχής. Χαρακτηριστικά, στην Κύπρο, μέσα στις οριακές καταστάσεις των συγκρούσεων και του πολέμου της περιόδου 1964-1974 δεν είχαμε μόνο παραβίαση και είσοδο σε ακατοίκητα σπίτια της αντίπαλης εθνότητας αλλά είχαμε και είσοδο Ελληνοκυπρίων σε έρημα σπίτια Ελληνοκυπρίων καθώς και είσοδο Τουρκοκυπρίων σε έρημα σπίτια Τουρκοκυπρίων. Πόλεμος. Πόλεμος που φέρνει πολλά φαινόμενα όπως εκείνο των Κάπο, των διατεταγμένων Εβραίων και άλλων που έκαναν τη βρομοδουλειά του ελέγχου των κρατουμένων στα γκέτο και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης σύμφωνα με τις εντολές των ναζί, πολλές φορές πιο σκληροί και από αυτούς. Πόλεμος. Με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης να επιβάλλει τους δικούς του νόμους.
Και εδώ εντοπίζω ένα από τα πιο απαράδεκτα φαινόμενα του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού, που φτάνει τα όρια ενός ανθελληνικού ρατσισμού. Διαβάζοντας αρκετά από τα κείμενα που αναφέρονται στα της εβραϊκής δοκιμασίας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου νομίζεις ότι η υπόλοιπη ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε ένα ιστορικό πικ νικ, ζούσε κάτω από ιδεώδεις συνθήκες, σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Περιγράφονται οι διάφορες εξελίξεις της εβραϊκής υπόθεσης και διαγράφονται οι δοκιμασίες του υπόλοιπου ελληνικού λαού, νομίζεις ότι η περιβάλλουσα ευρύτερη ελληνική κοινωνία δεν είναι υπό κατοχή, δεν δοκιμάζεται, δεν εξευτελίζεται, δεν υποφέρει, δεν καταβάλλει το τίμημα της θυσίας αλλά ζει βίον ανθόσπαρτο. Τόση προκατάληψη εναντίον της ελληνικής κοινωνίας. Όμως για να δεις πλήρως, σωστά και αντικειμενικά το θέμα που εξετάζεις (εβραϊκή δοκιμασία) πρέπει να δεις και τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης της ευρύτερης κοινωνίας και όχι με ιδεοληψίες και προκατασκευασμένα σχήματα να αλλοιώνεις την εικόνα. Στο τέλος δεν μελετάς σωστά εκείνο στο οποίο κεντρώνεις την εξέτασή σου.
Δεν ξέρω πόσο δασκαλίστικα εξελίχτηκε αυτό το σημείωμα, όμως θα κλείσω με σκληρό τρόπο. Αφού προηγουμένως τονίσω ότι τα προηγούμενα δεν αποτελούν απάντηση στο άρθρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη αλλά αναφέρονται γενικά στο θέμα αντισημιτισμός και φιλοσημιτισμός. Όμως πρέπει να κλείσω.
Όταν, λοιπόν, κάποιος μελετητής, για να κατηγορήσει την ελληνική κοινωνία για αντισημιτισμό αναφέρει ότι σε συγκέντρωση των Εβραίων στην πλατεία της πόλης, που επέβαλαν οι κατοχικές αρχές, συγκεντρώθηκαν μερικές ομάδες Ελλήνων και ότι αρκετοί παρακολούθησαν με ικανοποίηση τις ταπεινώσεις των Εβραίων πρέπει να πω δυο λόγια. Ότι ο ρόλος της πλατείας ήταν ο πιο λειτουργικός στη ζωή της πόλης κατά τις προηγούμενες περιόδους, και για οτιδήποτε συνέβαινε εκεί πάντα θα υπήρχαν θεατές. Δεύτερο, αν υπήρχαν αισθήματα ικανοποίησης για τις ταπεινώσεις των Εβραίων το θεωρώ ως κάτι το αποτρόπαιο και καλώς ο συγγραφέας το θίγει. Το βλέμμα που κοιτάζει την ταπείνωση του άλλου, το χειρότερο: την απολαμβάνει, είναι ό,τι πιο απωθητικό και καταδικαστέο. Περιμένω όμως από τους ευαίσθητους μελετητές της Ελλάδας να δουν και να κρίνουν και άλλα βλέμματα. Χαρακτηριστικά: Στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τις επιχειρήσεις του Ισραηλινού στρατού εναντίον της Λωρίδας της Γάζας, με απώλειες 1500 νεκρών, κυρίως αμάχων Παλαιστινίων, συνέβηκε το εξής. Αρκετοί Ισραηλινοί έπαιρναν τα αυτοκίνητα και τα μικρά παιδιά τους και στάθμευαν στα υψώματα πέριξ της Λωρίδας της Γάζας και με τη συνοδεία αναψυκτικών και σάντουιτς, παρακολουθούσαν με επευφημίες και ενθουσιασμούς, παιδιά και μεγάλοι, τις επιθέσεις της πανίσχυρης ισραηλινής αεροπορίας, τις φωτιές, το θάνατο και την καταστροφή, την ταπείνωση ενός ανυπεράσπιστου πληθυσμού. Με σάντουιτς και Κόκα κόλα.
Το γεγονός προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση προοδευτικών Εβραίων της Ευρώπης που καταδίκασαν με βδελυγμία αυτή τη ανάλγητη νοοτροπία που αναπτύσσεται στην ισραηλινή κοινωνία. Οι εκφραστές αυτού του μονοδιάστατου φιλοσημιτισμού στην Ελλάδα ας παρακολουθούνε και αυτές τις κριτικές φωνές αρκετών ριζοσπαστικών ισραηλινών κύκλων και ας μη παράγουν συνεχώς έναν λόγο politically correct, λόγο που επιβραβεύει η ανώτατη ηγεσία των εβραϊκών κύκλων και του ισραηλινού κράτους, λόγο που καταξιώνεται σε επιχορηγούμενα ερευνητικά προγράμματα, σεμινάρια, συνέδρια και σειρές εκδόσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου