Με αφορμή την εκλογή νέου Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ
Γράφει ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης
Από τον φίλο μου κ. Αντώνη Κρούστη, έλαβα, ηλεκτρονικώς, μια πολύ ενδιαφέρουσα καταγραφή των διατελεσάντων Γενικών Γραμματέων του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.
Πρόκειται για το παλαιότερο -υπάρχον- ελληνικό πολιτικό κόμμα, από την ιστορία του οποίου μπορούμε να εξάγουμε πολύτιμα συμπεράσματα για την εξέλιξη της σύγχρονης Ελλάδος, ιδίως από το 1942 και μετά.
Βεβαίως, ο ρόλος του Κ.Κ.Ε. δεν είναι αμελητέος και κατά την προπολεμική περίοδο, ιδίως κατά το διάστημα που διετέλεσε νόμιμο κοινοβουλευτικό κόμμα, δηλαδή μέχρι την ψήφιση του «ιδιωνύμου» για όσους ήταν μέλη του ή εμφορούντο και διακινούσαν κομμουνιστικές ιδέες.
Την πολύ σημαντική -και ιστορικώς παραμελημένη- περίοδο του μεσοπολέμου, στη χώρα συνέβησαν σημαντικότατες αλλαγές, συγκρινόμενες μόνο με αυτές της απελευθερώσεως από τον οθωμανικό ζυγό.
Ο ρόλος της Αριστεράς, δηλαδή του Κ.Κ.Ε. και των ποικιλώνυμων Αριστερών και αριστεροαναρχικών οργανώσεων δεν είναι αμελητέος ή αδιάφορος.
Μέλος τροτσκιστικής οργανώσεως υπήρξε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ενώ του Κ.Κ.Ε. ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο οποίος θεωρούσε τον Ανδρέα Παπανδρέου υπεύθυνο για τη σύλληψή του το 1939.
Γραμματέας της τροτσικιστικής οργανώσεως Αρχείον Μαρξισμού και αποδεδειγμένος καταδότης υπήρξε ο πατέρας του -φερόμενου ως- εγκεφάλου της τρομοκρατικής οργανώσεως «Ε.Ο. 17ηΝοέμβρη», Γιωτόπουλου.
Την περίοδο εκείνη επικρατούσε μεγάλη ιδεολογική σύγχυση, φανατισμός και...
ρευστότητα στο χώρο της Αριστεράς.
ρευστότητα στο χώρο της Αριστεράς.
Οι προσπάθειες των τροτσικιστών και άλλων οργανώσεων να διεκδικήσουν την πρωτοκαθεδρία, οδήγησαν σε σκληρότατη αναμέτρηση με το Κ.Κ.Ε., με μεγάλο αριθμό θυμάτων από δολοφονίες.
Η Ειδική Ασφάλεια μάζεψε δεκάδες πτώματα Αριστερών -θυμάτων ενδοπαραταξιακών συγκρούσεων- ενώ εκμεταλλευόμενη τις εσωτερικές αντιθέσεις και τους πολλούς καταδότες, είχε διαβρώσει τόσο πολύ τις αριστερές οργανώσεις που -μέσω πλαστής εκδόσεως του Ριζοσπάστη- έφτασε να ελέγχει σημαντικό μέρος των οργανώσεών του.
Ενδεικτικό της συγχύσεως και της ρευστότητος είναι ότι πολλά στελέχη της Αριστεράς μετετράπησαν σε στελέχη του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου ενώ μέλη της Ε.Ο.Ν. διετέλεσαν πρόσωπα όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μανώλης Γλέζος κ.α.
Ο πόλεμος, δηλαδή η εκ των υστέρων ανάληψη αντιστασιακής δράσεως από το Κ.Κ.Ε. μέσω του Ε.Α.Μ., έδωσαν νέα πνοή στο σχεδόν διαλυμένο κομμουνιστικό κίνημα.
Όμως, η αυτοκτονική επιλογή της συγκρούσεως του Δεκεμβρίου του 1944 του έδωσε τη χαριστική βολή, αφού η σημαντικότερη συνέπεια ήταν η αποδημία περίπου 200 στελεχών της νέας γενιάς στη Γαλλία.
Πρόκειται για το περίφημο «ταξίδι του Ματαρόα», που διοργανώθηκε χάρη στη φροντίδα του Οκταβίου Μερλιέ, Διευθυντού του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών (βλ. Νέλλης Ανδρικοπούλου, ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΜΑΤΑΡΟΑ, Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ, 2008).
Τα άτομα αυτά, όχι απαραιτήτως μέλη του Κ.Κ.Ε., αλλά, οπωσδήποτε δεδηλωμένων προοδευτικών-Αριστερών πεποιθήσεων, ήταν στην πλειοψηφία τους γόνοι αστικών οικογενειών, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, οι οποίοι γοητευμένοι από την αντιστασιακή ρητορεία και αίγλη του Κ.Κ.Ε., είχαν περάσει στη σφαίρα επιρροής του.
Ο πλέον γνωστός των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι σπούδασαν στη Γαλλία με υποτροφία του γαλλικού κράτους, είναι ο προαναφερθείς Κορνήλιος Καστοριάδης, όμως ανάμεσά τους περιλαμβάνονται πολλοί άλλοι σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ελάχιστοι εξ αυτών παρέμειναν συνδεδεμένοι με το Αριστερό κίνημα στην Ελλάδα, γεγονός που αποδεικνύει πόσο ρηχή ήταν η επίδραση του Κ.Κ.Ε. σε καλλιεργημένους ανθρώπους, οι οποίοι μπόρεσαν να ζήσουν στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να συγκρίνουν την εκεί λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και των Αριστερών κομμάτων με την ελληνική τους εμπειρία.
Ας δούμε, επίσης, το πνευματικό επίπεδο (μόρφωση, καλλιέργεια κλπ.) όσων διετέλεσαν γραμματείς του Κ.Κ.Ε. και ας βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Τέλος, μια και με αφορμή τους Γραμματείς του Κ.Κ.Ε. αναφέρθηκα στην περίοδο του Μεσοπολέμου, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ και στον αντίποδα της Αριστεράς, τις φασιστικές οργανώσεις, οι οποίες άκμαζαν εκείνη την περίοδο (βλ. Ιάκωβου Χονδροματίδη «Η ΜΑΥΡΗ ΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», 2001, Σειρά: Οι Μονογραφίες του Περιοδικού Στρατιωτική Ιστορία), κυρίως με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη λόγω της αντιπαλότητος με το πολυάριθμο εβραϊκό στοιχείο της.
Οι οργανώσεις αυτές είχαν, επίσης σημαντική, επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις, έστω και αν η απορρόφησή τους (ενίοτε και βίαιη) από το μεταξικό σύστημα τους προσέδωσε καθεστωτικά χαρακτηριστικά και τις μετέτρεψε σε παρακρατικούς βραχίονες των δυνάμεων ασφαλείας.
Μετά τον πόλεμο, η ένταξή τους -με αφορμή και αιτία τα Δεκεμβριανά- στην ευρύτερη δεξιά-εθνικόφρονα παράταξη τους εξασφάλισε ασυλία αλλά τους αποστέρησε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αυτόνομης υπάρξεως.
Την αναζωογόνηση του ιδιότυπου εγχώριου φασισμού (ίσως, πιο σωστά, εθνικομπολσεβικισμού), την οποία δεν κατάφερε ούτε η 7ετής δικτατορία, πέτυχε το φαύλο και ανίκανο πολιτικό σύστημα της μεταπολιτεύσεως.
Με τη διαφορά ότι οι γραφικοί Χαλυβδόκρανοι και τριεψιλίτες (Ε.Ε.Ε.) του μεσοπολέμου και ταsui generis πρόσωπα των Πάγκαλου, Χατζηκυριάκου, Κατσώτα και Πλαστήρα ή γραφικοί όπως ο επιχειρηματίας & εκδότης Γιάνναρος (εμπνευστής και ιδρυτής της συνοικίας για εθνικόφρονες, της σημερινής Πετρουπόλεως), ήταν πολύ λιγότερο -έως καθόλου- επικίνδυνοι, τουλάχιστον συγκρινόμενοι με την ρητορική μίσους και την απύθμενη εμπάθεια που εκπέμπει ο Νίκος Μιχαλολιάκος και οι ομοϊδεάτες του.
Εύχομαι και ελπίζω η -ερασιτεχνική έστω- παρουσίαση ιστορικών πτυχών να συμβάλλει στην ψύχραιμη και μετριοπαθή πολιτική προσέγγιση του παρόντος...
Κατάλογος των διατελεσάντων Γενικών Γραμματέων του Κ.Κ.Ε.
Αρίστος Αρβανίτης (Νοέμβριος 1918)
Ο πρώτος ηγέτης του ΚΚΕ (πρώην Σ.Ε.Κ.Ε), το 1919 καθαιρέθηκε με την κατηγορία του «οπορτουνιστή» (=καιροσκόπου), επειδή αντιτάχθηκε στην ιδεολογική και οργανωτική υποδούλωσι του Σ.Ε.Κ.Ε. στην Κομιντέρν (Κομμουνιστική Διεθνή) που ήταν απλό όργανο της Μόσχας.
Ο πρώτος ηγέτης του ΚΚΕ (πρώην Σ.Ε.Κ.Ε), το 1919 καθαιρέθηκε με την κατηγορία του «οπορτουνιστή» (=καιροσκόπου), επειδή αντιτάχθηκε στην ιδεολογική και οργανωτική υποδούλωσι του Σ.Ε.Κ.Ε. στην Κομιντέρν (Κομμουνιστική Διεθνή) που ήταν απλό όργανο της Μόσχας.
Nίκος Δημητράτος (1919)
Δικηγόρος, που διαδέχθηκε τον καθαιρεθέντα Α. Αρβανίτη στην θέση του γενικού γραμματέως του κόμματος.
Δικηγόρος, που διαδέχθηκε τον καθαιρεθέντα Α. Αρβανίτη στην θέση του γενικού γραμματέως του κόμματος.
Πολύ γρήγορα όμως και αυτός εξεδήλωσε τάσεις «απειθαρχίας» στις εντολές της Κομιντέρν και γι' αυτό το 1922 διαγράφηκε ως «οπορτουνιστής» και «ύποπτος».
Γιάννης Κορδάτος (Φεβρουάριος 1922)
Ιστορικός συγγραφεύς, που πρώτος εισήγαγε την μαρξιστική μέθοδο στην μελέτη της ιστορίας. Το αξίωμα αυτό ο Κορδάτος το διατήρησε ως τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, όποτε καθαιρέθηκε ως «οπορτουνιστής» και «σωβινιστής», επειδή τόλμησε να εκφράσει την άποψη ότι το σύνθημα για «ανεξάρτητη Μακεδονία-Θράκη» που έριξε η Μόσχα, ήταν ακόμη «ανώριμο» για την Ελλάδα.
Ιστορικός συγγραφεύς, που πρώτος εισήγαγε την μαρξιστική μέθοδο στην μελέτη της ιστορίας. Το αξίωμα αυτό ο Κορδάτος το διατήρησε ως τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, όποτε καθαιρέθηκε ως «οπορτουνιστής» και «σωβινιστής», επειδή τόλμησε να εκφράσει την άποψη ότι το σύνθημα για «ανεξάρτητη Μακεδονία-Θράκη» που έριξε η Μόσχα, ήταν ακόμη «ανώριμο» για την Ελλάδα.
Αργότερα κατηγορήθηκε και για «υμνητής της Ελληνικής μπουρζουαζίας και του σοσιαλφασισμού», «τροτσκιστής», «διαστρεβλωτής του μαρξισμού», «εξιδανικευτής της αστικής τάξης» κλπ. («Κομμουνιστική Επιθεώρηση» Δεκεμβρίου 1933, «Νέος Κόσμος» Απριλίου 1951 κλπ.).
Νίκος Σαργολόγος (Νοέμβριος 1922)
Εμποροϋπάλληλος στην Θεσσαλονίκη, που εκλέχθηκε γενικός γραμματέας του Κ.Κ.Ε. από το έκτακτο κομματικό συνέδριο του Νοεμβρίου 1922.
Νίκος Σαργολόγος (Νοέμβριος 1922)
Εμποροϋπάλληλος στην Θεσσαλονίκη, που εκλέχθηκε γενικός γραμματέας του Κ.Κ.Ε. από το έκτακτο κομματικό συνέδριο του Νοεμβρίου 1922.
Διατήρησε αυτή την θέση ως τον Σεπτέμβριο του 1923. Το 1923 στάλθηκε στην Μόσχα για να μετάσχει στο Γ' συνέδριο της Κομιντέρν. Εκεί ψήφισε την αυτονόμηση της Μακεδονίας και Θράκης και παντρεύτηκε μία γερμανίδα δακτυλογράφο της Κομιντέρν.
Λίγο μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα απομακρύνθηκε από κάθε κομματική δουλειά και στη συνέχεια διαγράφηκε ως «πράκτορας».
Ταυτόχρονα, το Κ.Κ.Ε. τον κατηγόρησε ότι στην Μόσχα του είχε δοθεί ένα χρηματικό ποσό (7.500 δολάρια της εποχής) για να το φέρει στην Ελλάδα ως ενίσχυση προς το Κ.Κ. Ε. Και ότι, αντί να φέρει τα χρήματα, τα έστειλε στην Αμερική όπου λίγο αργότερα μετανάστευσε και ο ίδιος μαζί με την γυναίκα του.
Θωμάς Αποστολίδης (Σεπτέμβριος 1923)
Εργάτης τυπογράφος από τον Βόλο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας από συνέδριο του Κ.Κ.Ε. τον Σεπτέμβριο του 1923.
Εργάτης τυπογράφος από τον Βόλο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας από συνέδριο του Κ.Κ.Ε. τον Σεπτέμβριο του 1923.
Αντιτάχθηκε, όμως, λίγο αργότερα στο σύνθημα για «ανεξάρτητη Μακεδονία-Θράκη» και διαγράφηκε και αυτός από το κόμμα σαν «οπορτουνιστής και σωβινιστής». Εκτελέσθηκε το 1944 από τους Γερμανούς.
Παντελής Πουλιόπουλος (Δεκέμβριος 1924)
Εκλέχθηκε γενικός γραμματεύς του Κ.Κ.Ε. από το τρίτο έκτακτο συνέδριο, τον Νοέμβριο του 1924. Αργότερα διαγράφηκε και αυτός από το κόμμα σαν «τροτσκιστής», «προβοκάτορας» καί «λικβινταριστής» (=διαλυτικό στοιχείο). Αιτία ήταν το γεγονός ότι αυτός μαζί με άλλους παλαιούς ηγέτες του Κ.Κ.Ε. αντιτάχθηκε στους «ανθρώπους της Μόσχας», τους περιβόητους «Κούτβηδες», δηλ. τους αποφοίτους της σοβιετικής κομματικής σχολής ΚΟΥΤΒ, που ήρθαν από την Ρωσία και που το Κρεμλίνο ήθελε να καταλάβουν όλα τα πόστα του Κ.Κ.Ε. και να ελέγχουν ολόκληρο τον μηχανισμό του.
Αργότερα, ο Πουλιόπουλος προσχώρησε στον τροτσκισμό και ίδρυσε τροτσκιστικό κόμμα που καταπολεμήθηκε με λύσσα από το Κ.Κ.Ε. Εκτελέσθηκε από τους Ιταλούς κατά την κατοχή. Μετά τον θάνατο του, το Κ.Κ.Ε. διέδωσε ότι «πέθανε σαν δειλός».
Εκλέχθηκε γενικός γραμματεύς του Κ.Κ.Ε. από το τρίτο έκτακτο συνέδριο, τον Νοέμβριο του 1924. Αργότερα διαγράφηκε και αυτός από το κόμμα σαν «τροτσκιστής», «προβοκάτορας» καί «λικβινταριστής» (=διαλυτικό στοιχείο). Αιτία ήταν το γεγονός ότι αυτός μαζί με άλλους παλαιούς ηγέτες του Κ.Κ.Ε. αντιτάχθηκε στους «ανθρώπους της Μόσχας», τους περιβόητους «Κούτβηδες», δηλ. τους αποφοίτους της σοβιετικής κομματικής σχολής ΚΟΥΤΒ, που ήρθαν από την Ρωσία και που το Κρεμλίνο ήθελε να καταλάβουν όλα τα πόστα του Κ.Κ.Ε. και να ελέγχουν ολόκληρο τον μηχανισμό του.
Αργότερα, ο Πουλιόπουλος προσχώρησε στον τροτσκισμό και ίδρυσε τροτσκιστικό κόμμα που καταπολεμήθηκε με λύσσα από το Κ.Κ.Ε. Εκτελέσθηκε από τους Ιταλούς κατά την κατοχή. Μετά τον θάνατο του, το Κ.Κ.Ε. διέδωσε ότι «πέθανε σαν δειλός».
Λευτέρης Σταυρίδης (1924-1926)
Δραστήριο στέλεχος του Κ.Κ.Ε., ανέβηκε όλη την κλίμακα προς την ηγεσία. Υπήρξε υπεύθυνος της κομμουνιστικής οργανώσεως στο μέτωπο της Μ. Ασίας, διετέλεσε αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη,βουλευτής του Κ.Κ.Ε. και ανέλαβε την γενική γραμματεία του κόμματος όταν συνελήφθη ο Π. Πουλιόπουλος επί κυβερνήσεως Πάγκαλου.
Δραστήριο στέλεχος του Κ.Κ.Ε., ανέβηκε όλη την κλίμακα προς την ηγεσία. Υπήρξε υπεύθυνος της κομμουνιστικής οργανώσεως στο μέτωπο της Μ. Ασίας, διετέλεσε αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη,βουλευτής του Κ.Κ.Ε. και ανέλαβε την γενική γραμματεία του κόμματος όταν συνελήφθη ο Π. Πουλιόπουλος επί κυβερνήσεως Πάγκαλου.
Το 1928, ενώ ήταν βουλευτής του κόμματος, αποχώρησε από αυτό γιατί διαφώνησε με την γραμμή που του επέβαλε η Μόσχα.
Παστιάς Γιατσόπουλος (Σεπτέμβριος 1926) Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την πτώση του Πάγκαλου.
Παστιάς Γιατσόπουλος (Σεπτέμβριος 1926) Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την πτώση του Πάγκαλου.
Διαγράφηκε αργότερα ως «λικβινταριστής» και «πράκτορας».
Ανδρόνικος Χαϊτάς (Μάρτιος 1927)
Βασικό στέλεχος του Κ.Κ.Ε., υπήρξε αντιπρόσωπος του στην Κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν). Άσκησε για ένα διάστημα το 1928 τα καθήκοντα του γενικού γραμματέως.
Βασικό στέλεχος του Κ.Κ.Ε., υπήρξε αντιπρόσωπος του στην Κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν). Άσκησε για ένα διάστημα το 1928 τα καθήκοντα του γενικού γραμματέως.
Το 1935 τουφεκίσθηκε στην Ρωσία, όπου είχε καταφύγει μετά από τη δραπέτευση του από τις ελληνικές φυλακές.
Γιώργης Σιάντος (Ιανουάριος 1928-31,1938-39, 1941-1945)
Καπνεργάτης από την Καρδίτσα. Διετέλεσε ηγέτης του Κ.Κ.Ε. στις περιόδους 1928--31, 1938--39 και 1941-1945. Στην περίοδο της κατοχής και του Ε.Α.Μ., ή κομμουνιστική προπαγάνδα τον έκανε θρύλο και όλα τα μέλη του Κ.Κ.Ε. τον έλεγαν με αγάπη «ο γέρος».
Καπνεργάτης από την Καρδίτσα. Διετέλεσε ηγέτης του Κ.Κ.Ε. στις περιόδους 1928--31, 1938--39 και 1941-1945. Στην περίοδο της κατοχής και του Ε.Α.Μ., ή κομμουνιστική προπαγάνδα τον έκανε θρύλο και όλα τα μέλη του Κ.Κ.Ε. τον έλεγαν με αγάπη «ο γέρος».
Μετά τον θάνατο του το Κ.Κ.Ε. τον χαρακτήρισε επίσημα ως «πράκτορα της Ασφάλειας», «προδότη», «προβοκάτορα» και ως «άνθρωπο που έστειλε ο εχθρός μέσα στο Κ.Κ.Ε. πριν τριάντα χρόνια».
Κυκλοφόρησε και η φήμη ότι ό θάνατος του οφείλεται σε δολοφονία, που εξετέλεσε κατ' εντολή του Κ.Κ.Ε. ο κομμουνιστής ιατρός του.
Νίκος Νεφελούδης (1936-38) Εργάτης, συνδικαλιστής. Υπήρξε Γραμματέας κατά την περίοδο 1936-1938. Διαγράφηκε από το κόμμα ως «όργανο του ταξικού εχθρού», «δειλός», «λιγόψυχος», «προδότης» και με την κατηγορία ότι αυτός προκάλεσε το -αποτυχημένο- κομμουνιστικό στασιαστικό κίνημα στον Ελληνικό Στρατό της Μ. Ανατολής ως «όργανο του εχθρού», ο οποίος και επίτηδες τον έστειλε από την Ελλάδα στην Αίγυπτο !
Δημήτρης Παπαγιάννης (1939).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την σύλληψη του Γ. Σιάντου το 1939.
Δημήτρης Παπαγιάννης (1939).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την σύλληψη του Γ. Σιάντου το 1939.
Χαρακτηρίσθηκε, λίγο αργότερα, ως «πράκτορας της Ασφάλειας» και απομονώθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί και να πεθάνει φυματικός στην Ακροναυπλία.
Υπάρχει η εκδοχή ότι τον κατέδωσαν στην Ασφάλεια οι Ζαχαριαδικοί για να τον εξοντώσουν.
Ανδρέας Τσίπας (Ιούλιος 1941-Σεπτέμβριος 1941).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1941. Αργότερα το Κ.Κ.Ε. τον κατήγγειλε ως «τυχοδιωκτικό και αλήτικο στοιχείο» που «δεν είχε καμιά εκτίμηση στους Σλαβομακεδόνες».
Νίκος Ζαχαριάδης (1931-1936) (1945-1956).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1931 με εντολή της Κομιντέρν.
Ανδρέας Τσίπας (Ιούλιος 1941-Σεπτέμβριος 1941).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1941. Αργότερα το Κ.Κ.Ε. τον κατήγγειλε ως «τυχοδιωκτικό και αλήτικο στοιχείο» που «δεν είχε καμιά εκτίμηση στους Σλαβομακεδόνες».
Νίκος Ζαχαριάδης (1931-1936) (1945-1956).
Ανέλαβε την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. το 1931 με εντολή της Κομιντέρν.
Το 1934 ανακηρύχθηκε «αρχηγός», τίτλο που διατήρησε ως το 1951.
Άσκησε την ηγεσία ως το 1936 που συνελήφθη, και μετά από το 1945 ως το 1956.
Το 1956, με επέμβαση της Μόσχας, καθαιρέθηκε βιαίως από την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. κατηγορούμενος για «αντισοβιετισμό», «τυχοδιωκτισμό» κ.λ.π.
Μετά την καθαίρεση του διατυπώθηκαν εναντίον του πολλές κατηγορίες και χαρακτηρίσθηκε ως «καταστροφέας του Κ.Κ.Ε.», «βρωμόνερο», «τυχοδιώχτης», «χωρίς αρχές», «κακός δαίμονας του κινήματος», «υποκριτής», «φραξιονιστής», «συκοφάντης», «προβοκάτορας», «ύποπτος» και «φωνή του εχθρού».
Μετά την καθαίρεση του διατυπώθηκαν εναντίον του πολλές κατηγορίες και χαρακτηρίσθηκε ως «καταστροφέας του Κ.Κ.Ε.», «βρωμόνερο», «τυχοδιώχτης», «χωρίς αρχές», «κακός δαίμονας του κινήματος», «υποκριτής», «φραξιονιστής», «συκοφάντης», «προβοκάτορας», «ύποπτος» και «φωνή του εχθρού».
Απόστολος Γρόζος (1956).
Συνδικαλιστής. Γεννήθηκε το 1892 στην Κομοτηνή και σύντομα αναδείχθηκε σε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως στέλεχος του ΕΑΜ, ενώ στον Εμφύλιο διετέλεσε υπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Παρτσαλίδη (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 1949).
Το 1956, μετά την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, έγινε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, επικεφαλής συλλογικής ηγεσίας.
Πέθανε το 1981 στην Αθήνα.
Κώστας Κολιγιάννης (1956-1972)
Το 1945 εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος και το 1949 τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής (ΚΕ) του ΚΚΕ. Έλαβε ενεργά μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο και διέφυγε κατόπιν στην Ανατολική Ευρώπη.
Το 1945 εκλέχθηκε αναπληρωματικό μέλος και το 1949 τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής (ΚΕ) του ΚΚΕ. Έλαβε ενεργά μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο και διέφυγε κατόπιν στην Ανατολική Ευρώπη.
Τον Νοέμβριο του 1952 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του κόμματος.
Το 1955 τάχθηκε κατά του Ζαχαριάδη και, όταν ο τελευταίος καθαιρέθηκε το 1956, ανέλαβε τα καθήκοντα του γραμματέα του κόμματος.
Επισήμως διετέλεσε Γραμματέας του ΚΚΕ από το 1961 έως το 1972.
Το 1965, ο Κολιγιάννης ήρθε σε ρήξη με τον Μήτσο Παρτσαλίδη και άλλα στελέχη του ΚΚΕ για το θέμα της σύνθεσης της ΚΕ από εκπροσώπους του «εσωτερικού» (τα μέλη του εκτός νόμου ΚΚΕ που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα, κυρίως μέσω της ΕΔΑ) και εκπροσώπους του «εξωτερικού» (τους πολιτικούς προσφύγες στην Ανατολική Ευρώπη).
Η ρήξη αυτή είχε ρίζες ιδεολογικές και σχετιζόταν περισσότερο με τις σχέσεις του ΚΚΕ με το Κ.Κ. της ΕΣΣΔ, καθώς και τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις της εποχής εκείνης.
Κατά την 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι τον Φεβρουάριο του 1968, ο φιλοσοβιετικός Κολιγιάννης και η ομάδα του επικράτησαν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί το κόμμα σε διάσπαση και να δημιουργηθεί τελικά το ΚΚΕ Εσωτερικού από τους διαφωνούντες. Το 1972 παραιτήθηκε από τη θέση του γραμματέα «λόγω ασθένειας».
Κατά την 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι τον Φεβρουάριο του 1968, ο φιλοσοβιετικός Κολιγιάννης και η ομάδα του επικράτησαν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί το κόμμα σε διάσπαση και να δημιουργηθεί τελικά το ΚΚΕ Εσωτερικού από τους διαφωνούντες. Το 1972 παραιτήθηκε από τη θέση του γραμματέα «λόγω ασθένειας».
Η 17η Ολομέλεια της ΚΕ, που έγινε εν απουσία του τον Δεκέμβριο του 1972, εξέλεξε ως αντικαταστάτη του τον Χαρίλαο Φλωράκη.
Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Ουγγαρία, όπου και πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 1979. Η κηδεία του και η ταφή της σορού του έγιναν λίγες ημέρες μετά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ελλοπία Βοιωτίας.
Χαρίλαος Φλωράκης (1972-1989)
Ο μόνος ίσως που τιμήθηκε από το κόμμα έως το τέλος του.
Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Ουγγαρία, όπου και πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 1979. Η κηδεία του και η ταφή της σορού του έγιναν λίγες ημέρες μετά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ελλοπία Βοιωτίας.
Χαρίλαος Φλωράκης (1972-1989)
Ο μόνος ίσως που τιμήθηκε από το κόμμα έως το τέλος του.
Η αλήθεια είναι ότι ο Χ. Φλωράκης διατέλεσε Γραμματέας του κόμματος σε περίοδο ειρήνης και σε συνθήκες Δημοκρατίας , πράγμα που σημαίνει ότι δεν εκτέθηκε σε ιστορικές αποφάσεις που εκ των υστέρων θα κρινόντουσαν από το κόμμα.
Ήταν όμως κύριος υπεύθυνος στην επανένωση της Αριστεράς το 1989, χωρίς όμως να αποφύγει και τους εσωκομματικούς κραδασμούς (διάσπαση της ΚΝΕ).
Ήταν όμως κύριος υπεύθυνος στην επανένωση της Αριστεράς το 1989, χωρίς όμως να αποφύγει και τους εσωκομματικούς κραδασμούς (διάσπαση της ΚΝΕ).
Σε αυτό, όμως, που πρέπει να απαντήσουν οι ιστορικοί του μέλλοντος είναι η δήλωση μετανοίας το 1974, που υπέγραφε έγγραφο μη ανατροπής του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος.
Γρηγόρης Φαράκος (1989-1991)
Το ΚΚΕ τον κατηγόρησε ως «Μπουρζουά», γιατί τόλμησε με τα κείμενα του να ισχυριστεί ότι η απόφαση του κόμματος για τον εμφύλιο ήταν λάθος.
Το ΚΚΕ τον κατηγόρησε ως «Μπουρζουά», γιατί τόλμησε με τα κείμενα του να ισχυριστεί ότι η απόφαση του κόμματος για τον εμφύλιο ήταν λάθος.
Τον Ιούλιο του 1989 εξελέγη Γ.Γ. του ΚΚΕ, θέση στην οποία παρέμεινε περίπου 19 μήνες, μέχρι το 13ο Συνέδριο του Κόμματος το 1991.
Δραστηριοποιήθηκε έντονα και από τη θέση του ΓΓ της ΚΕ για τη διάλυση του Κόμματος και τη διάχυσή του στον τότε ενιαίο Συνασπισμό, τασσόμενος με την ομάδα των στελεχών που αποχώρησαν και πολέμησαν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
Μετά την αποχώρησή του από το ΚΚΕ, το 1991, και έως το θάνατό του, δραστηριοποιήθηκε στο Συνασπισμό,
Αλέκα Παπαρήγα (1991-2013 )
Ακόμα δεν την έχουν κατηγορήσει για το χαμηλότερο ποσοστό που έχει πάρει το ΚΚΕ ιστορικά στις εκλογές του 2012 (4,5%).
Αλέκα Παπαρήγα (1991-2013 )
Ακόμα δεν την έχουν κατηγορήσει για το χαμηλότερο ποσοστό που έχει πάρει το ΚΚΕ ιστορικά στις εκλογές του 2012 (4,5%).
Μικρότερο και από αυτό που είχε πάρει το 1989 με την κατάρρευση των κομμουνιστικών κρατών, ενώ εξελισσόταν ήδη η μεγαλύτερη καπιταλιστική κρίση όλων των εποχών.
Φαίνεται όμως η αποχώρηση της από την ηγεσία του ΚΚΕ είχε και το στοιχείο αυτό, την απαξίωση του ΚΚΕ στην κοινωνία.
Φαίνεται όμως η αποχώρηση της από την ηγεσία του ΚΚΕ είχε και το στοιχείο αυτό, την απαξίωση του ΚΚΕ στην κοινωνία.
Στις 13/4/2013 η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος εξέλεξε τον οικονομολόγο Δημήτριο Κουτσούμπα.
Πρόβλεψη μου είναι ότι ο εν λόγω νέος Γ.Γ. θα είναι αυτός που θα ηγηθεί ενός κόμματος που δεν θα εκπροσωπείται πλέον στη βουλή.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ.Ε. ασκεί την ηγεσία του κόμματος ως μέλος του Πολιτικού Γραφείου, το οποίο εκλέγεται από την Κεντρική Επιτροπή και όχι ως πρόεδρος όπως συμβαίνει στα περισσότερα αστικά κόμματα ή ως αρχηγός, όπως στη Χρυσή Αυγή και -εσχάτως- στη Δημιουργία, ξανά!
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τη θέση του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής (το ανώτατο όργανο του κόμματος), δηλαδή του πρώτου μεταξύ των Γραμματέων που ορίζονται επί κεφαλής διαφόρων τομέων κομματικής και πολιτικής δράσεως.
Στα αστικά κόμματα, η θέση του Γραμματέα της Κ.Ε. έχει το νόημα του επικεφαλής της οργανωτικής δομής, ώστε ο Πρόεδρος και το Πολιτικό Συμβούλιο (ή όπως αλλιώς ονομάζεται το όργανο που ασκεί την ηγεσία) να ασχολούνται μόνο με αμιγώς πολιτικά θέματα και όχι με την εσωκομματική (εν πολλοίς διεκπεραιωτική) δραστηριότητα.
Το δυαδικό αυτό σχήμα παράγει εντάσεις και συγκρούσεις, αλλά, υπό φυσιολογικές συνθήκες, διασφαλίζει την εσωκομματική δημοκρατία έναντι ενός ισχυρού προεδρικού/αρχηγικούimperium.
Το Κ.Κ.Ε., όπως και όλα τα ομόλογά του κόμματα, αρνούμενο τον αστικό θεσμό της προεδρίας και -φαινομενικώς- καταγγέλλοντας τα αρχηγικά παλαιοκομματικά πρότυπα υιοθέτησε την συλλογική άσκηση της ηγεσίας από το Πολιτικό Γραφείο και τον (Γενικό) Γραμματέα της Κ.Ε.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια βαθύτατα συντηρητική και αντιδημοκρατική δομή, στο πλαίσιο της οποίας -με κυρίαρχη πρακτική τον οργανωτισμό και την αυστηρή εσωκομματική προπαγάνδα (αποκαλούμενη ως «διαφώτιση»!!!)- ελέγχεται πλήρως ο κομματικός μηχανισμός και η αναπαραγωγή στελεχών, ώστε να μην παρατηρηθούν φαινόμενα αμφισβητήσεως των επιλογών της ηγεσίας, όποιες και αν είναι αυτές.
Το κόμμα είναι η «φωτισμένη» πρωτοπορία της εργατικής τάξεως (άλλη πρωτοπορία αυτή, του λαϊκού κινήματος!) και, κατά συνέπεια, οι επιλογές του είναι εξ ορισμού ορθές.
Η ανάδειξη ηγεσίας είναι μια από τις βασικές επιλογές.
Έτσι, όπως για κάθε πολιτική αποτυχία ευθύνεται οιοσδήποτε άλλος πλην των λανθασμένων επιλογών του κόμματος (συνήθως σκοτεινές δυνάμεις, οπαδοί της αντίδρασης, μίσθαρνα όργανα της άρχουσας τάξης και ιδεολογίας, πουλημένοι προδότες και πράχτορες του εχθρού κ.τ.λ.) έτσι και οι αποτυχημένοι(;) ηγέτες δεν βαραίνουν το κόμμα αφού είναι και αυτοί πράχτορες, πουλημένοι, αλήτες, βρωμόνερα κ.λ.π.
Πόσο περίεργο να μην μπορεί η πρωτοπορία της εργατικής τάξεως να αντιληφθεί τον προβοκατόρικο ρόλο τους πριν τους αναθέσει το ανώτατο κομματικό αξίωμα...
Και πόσο (μήπως καθόλου;) περίεργο αντίστοιχα φαινόμενα να παρουσιάζονται στο αντίπαλο δέος, τους -δήθεν εθνικόφρονες και πατριώτες- εθνικομπολσεβίκους με τα φουσκωμένα μπράτσα και μυαλά, τα ξυρισμένα μέχρι -εγκεφάλου- κρανία, οι οποίοι θα είχαν αποκαθάρει το έθνος και θα το είχαν καταστήσει παγκοσμίως κυρίαρχο, αλλά πάντοτε καταφέρνει και τους βάζει τρικλοποδιά η παγκόσμια -νέα και παλαιή- τάξη των καπιταλιστών, τοκογλύφων, μασόνων κ.τ.λ.
Τελικώς, το ψέκασμα, κατά ένα μυστήριο τρόπο, επιδρά μόνο σε ακροδεξιούς και ακροαριστερούς...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου