Πάει το οικογενειακό τραπέζι και μαζί η συνοχή και η διδακτική θαλπωρή της οικογένειας

| Εκτύπωση | 04/02/2011 | Με τον Γεώργιο Προδρόμου

Πολλά πράγματα από το παρελθόν, μερικά φαινομενικά ασήμαντα αλλά ωραία, σιγά-σιγά χάνονται, ξεχνιούνται, μάλιστα χωρίς ν' αφήνουν σημάδια. Και δεν τα κατήργησε η επόμενη γενεά, αλλά σταδιακά η προηγούμενη, τα υφίσταται όμως η επόμενη, η νέα γενεά. Το οικογενειακό τραπέζι ήταν μια σπάνια χαρά, ευχαρίστηση και ευκαιρία μοναδική.

Πολλοί, προπαντός οι νεότεροι, θα διερωτηθούν τι σημαίνει, τι γυρεύει αυτό το σχόλιο. Οι παλαιότεροι όμως ξέρουν πόσο σημαντικός ήταν αυτός ο θεσμός και ασφαλώς λυπούνται που πάει να εκλείψει και αιτιώνται τους νεότερους γι' αυτό. Μια τόσο σημαντική συνάντηση, μια οικογενειακή σύναξη μέσα σε κλίμα αγάπης και ευλάβειας και λίγο κατάνυξης.

Έναρξη με μια προσευχή, αλλά και χωρίς αυτή, με το σημείο του σταυρού και με επίγνωση της παρουσίας, της ευλογίας του Θεού. Και η συναίσθηση ότι τα αγαθά του σπιτιού, του τραπεζιού, έστω φτωχικά, έρχονταν από τον Θεό με την εργασία των γονιών και των μεγαλύτερων παιδιών. Το ψωμί, αγαθό ευλογημένο και σεβαστό, το προσκυνούσαν αν έπεφτε κάτω.

Σεβασμός και φαγητό και σ' εκείνους που πεινούσαν επέβαλλε να τρώγεται όλο το φαγητό, να μην πετιέται τίποτε.

Απολάμβαναν το φαγητό, αφού πεινούσαν. Και το φαγητό άρεσε, δεν υπήρχαν μουρμούρες και παράπονα.

Από σεβασμό και αυτοπειθαρχία έπρεπε να τελειώσουν όλοι και μετά να σηκωθούν, ύστερα από ευχαριστία για την παροχή των αγαθών. Η μητέρα με αγάπη μαγείρευε, ο πατέρας εργαζόταν και εξασφάλιζε, τα παιδιά τα χαίρονται και ευχαριστούσαν. Συνετελείτο μια σύνδεση των μελών της οικογένειας, επιτυγχανόταν μια συναίσθηση των ρόλων και ενίσχυση των σχέσεων. Επιτυγχανόταν μια σύνδεση των αγαθών με τον Θεό, ενισχυόταν η πίστη, επιτυγχανόταν σύνδεση με τη φύση από όπου λαμβάνονταν τα αγαθά. Και να μην ξεχνούμε το υγιεινό εκείνων των τροφών και την έντονη απόλαυσή τους.

Σήμερα τι έμεινε από αυτή την... «τελετουργία», το οικογενειακό επίκεντρο; Το τραπέζι με αυτή τη μορφή, σπάνιο, η ετοιμασία φαγητού στο σπίτι αραιώνει διαρκώς. Έτοιμα φαγητά «fast food» και «take away» πακέτα, σακουλάκια, ονομασίες ποικίλες. Τόπος, όπου λάχει: ο δρόμος, καφέ, η καντίνα, η καφετερία, το γραφείο, το αυτοκίνητο. Μόνοι ή με συμμαθητές, συναδέλφους. Η υγιεινή; Ποιος ξέρει, αλλά και τι σημασία έχει; Να τα βολέψουμε, να περάσουμε. Πηγή και προέλευση των φαγητών, των αγαθών το ψυγείο, το περίπτερο, η καντίνα, ο μπακάλης, η υπεραγορά. Ποιος νοιάζεται για το πώς βρέθηκαν εκεί; Ασφάλεια το χρήμα, το χοντρό χαρτζιλίκι για τα παιδιά. Υποχρέωση των γονιών.

Αγαθά, τρόφιμα, έτοιμα, κατεψηγμένα. Το από πού δεν ενδιαφέρει, δεν ρωτάμε. Καμιά σχέση με τη φύση, με τον Θεό, ακόμη με τους γονείς. Οι απαιτήσεις, πολλές, το δεν μου αρέσει συχνό και οι διαμαρτυρίες. Άλλη μια αποσύνδεση, μια απόσχιση, διάλυση. Πάει και αυτή η πηγή, η ευκαιρία πειθαρχίας και αυτοεπιβολής, στενότερης σύνδεσης.

Η κατάργηση της οικογενειακής εστίας και η διάλυση του θεσμού εκτείνεται εκτός άλλων με την απομάκρυνση της οικογένειας ή μόνο των γονέων από το σπίτι και η μετάβαση σε ξενοδοχεία και κέντρα διασκέδασης κατά τις μεγάλες γιορτές - αρραβώνες, βάπτιση, γάμος, χριστούγεννα, Πάσχα - οπότε τα παιδιά κάνουν τις δικές τους διευθετήσεις. Διασκεδάσεις και λουκούλεια γεύματα και παραμονές των μεγάλων γιορτών που μπορεί να 'ναι και νηστείες. Όλες αυτές οι μέρες είναι οικογενειακές γιορτές, ευκαιρίες, επιτελούσαν έργο αγωγής. Ξεχάστηκε η οικογενειακή εστία κάτω από την προστασία του Θεού. Πρόοδος, λένε οι θιασώτες της... διάλυσης. Γιατί απορούμε όμως - και περισπούδαστα οι αρμόδιοι και... αναρμόδιοι υποκριτικά θρηνολογούν για παραβατικότητα, βιαιότητες, καταστροφική μανία, εγκληματικότητα, τάχα των νέων; Και το Υπουργείο Παιδείας. Δεν βλέπουν ότι αυτά καλλιεργούνται συστηματικώς και επιμελώς;

Σίγμα