Σελίδες

Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

Ο Γερμανικός μερκαντιλισμός

Οι Γερμανοί μπορεί να ξέρουν να φτιάχνουν πολύ καλά αυτοκίνητα, αλλά στην οικονομική σκέψη ενίοτε δεν έχουν και πολλή λογική. Διάβασα στο ΒΗΜΑ την συνέντευξη του Daniel Gross διευθυντή του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών στον δημοσιογράφο Παύλο Παπαδόπουλο

Απομονώνω μόνο μια φράση του κυρίου Gross για να δείξω πως αυτός ο άνθρωπος και η Γερμανική ελίτ δεν είναι τίποτα ακραίοι νεοφιλελεύθεροι αλλά μερκαντιλιστές με οικονομικές αντιλήψεις του 16ου αιώνα. Σύμφωνα με τον κύριο Gross:

Η Ελλάδα ζούσε και εξακολουθεί να ζει πέρα από τις δυνατότητές της. Αυτό είναι εμφανές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εισαγωγές μεγαλύτερες...

των εξαγωγών).

Με λίγα λόγια τι λέει ο κύριος Gross. Πως ο μέσος καταναλωτής που είναι σε διαρκές εμπορικό έλλειμμα με το super market, τον μπακάλη και το χασάπη ζει πέρα από τις δυνατότητες του. Αυτό είναι τόσο ανόητο που δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε. Ο σοφός οικονομολόγος επαναλαμβάνει τα κλασσικά μερκαντιλιστικά επιχειρήματα σύμφωνα με τα οποία ο πλούτος μιας χώρας μετράται είτε με τις εξαγωγές, είτε με την ποσότητα του χρυσού που βρίσκεται στα θησαυροφυλάκια

Αν ισχύει αυτό που λέει ο κύριος Gross τότε η κλασσική στρατηγική διόρθωσης των εμπορικών ελλειμμάτων είναι η ονομαστική υποτίμηση του νομίσματος που απορρίπτει πιο κάτω στην συνέντευξη του. Αν επίσης θεωρήσουμε ότι τα εμπορικά ελλείμματα είναι παράγοντες αποσταθεροποίησης μιας οικονομίας, τότε η Αλβανία του Χότζα με την αυτάρκεια θα έπρεπε να είναι μια πλούσια χώρα

Διακόσια χρόνια μετά τον Ricardo και τριακόσια χρόνια μετά τον Adam Smith τα εμπορικά ελλείμματα ασκούν μια ακαταμάχητη γοητεία για εύκολο λαϊκισμό. Σύμφωνα με αυτήν την λογική τα εμπορικά πλεονάσματα είναι σημάδι ευρωστίας (λέγε με Αλβανία του Χότζα), ενώ τα εμπορικά ελλείμματα είναι σημάδι εξάρτησης (λέγε με ΗΠΑ). Τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια. Ίσα, ίσα που τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλάγών διευρύνονται σε οικονομίες με μεγάλη επένδυση, ανάπτυξη και νόμισμα το οποίο έχει υψηλή ζήτηση

Οι χώρες με αποθετικά νομίσματα (US Dollar) είναι καταδικασμένες να είναι οι τόποι που προσελκύουν το κεφάλαιο αλλά την ίδια στιγμή τρέχουν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα. Η γερμανική εμμονη με τα εμπορικά πλεονάσματα είναι κατανοητή. Οι Γερμανοί έχουν συσσωρεύσει ένα ολόκληρο βουνό υποχρεώσεων για τις τράπεζες τους και τα ακριβά κοινωνικά τους προγράμματα. Μόνο μέσω αυτών των πλεονασμάτων μπορούν να τα αποπληρώσουν. Το ευρώ τους επιτρέπει να συσσωρεύουν πλεονάσματα χωρίς τον κίνδυνο της ανατίμησης που στοίχειωνε το Γερμανικό μάρκο. Εξ ου που και νομίζουν πως η ευημερία της οικονομίας είναι συνάρτηση του χρυσού που μαζεύουν (ευρώ) έστω και αν ο χρυσός αποπληρώνει bailouts τραπεζών και ακριβά κοινωνικά προγράμματα.

Σε ένα πράγμα έχει δίκιο ο κύριος Gross και αυτό είναι όταν κατηγορεί την σπατάλη του Ελληνικού κράτους και το υψηλό του χρέος. Αλλά και η δική του χώρα με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς έχει το εκπληκτικό 80% του ΑΕΠ σε χρέος. Πάνω κάτω όσο και η εξαρτημένη από τα εμπορικά ελλείμματα Αμερική που ζει, σύμφωνα με τον κύριο Gross, πάνω από τις δυνατότητές της.

Δεν υπάρχουν σχόλια: