Παν/μιο Πελοποννήσου: Ισλαμισμός και τζιχάντ στη Βοστόνη,  

Χωρίς να προβούμε στον οποιονδήποτε δικό μας σχολιασμό, αναδημοσιεύουμε την ανάλυση ελληνικού επιστημονικού κέντρου ερευνών και μόνο για να επιβραβεύσουμε την προσπάθεια που καταβάλλουν πολλοί, σε μια χώρα που στερείται «δεξαμενών σκέψης» (think tank), ίσως διότι η σκέψη και η λογική είναι υπό διωγμό, ενώ προφανώς σε κάποιους αρκούν τα «καθεστωτικά ιδρύματα», όπου οι εκλεκτοί νέμονται κονδύλια από πολλές κατευθύνσεις και οι δουλοπάροικοι που κάνουν τη «βρόμικη δουλειά» αμείβονται με ψίχουλα.

Από κάτι τέτοια μας προέκυψε εδώ και πολλά χρόνια η «καθεστωτική ευρωλαγνεία» (αν δεν παινέψεις το σπίτι σου… ή μάλλον το χέρι που σε ταΐζει…) και η βεβαιότητα ορισμένων μεγαλόσχημων ΗΛΙΘΙΩΝ με διδακτορικά και απόψεις καταγεγραμμένες και αρχειοθετημένες, που λειτουργούσαν ως φερέφωνα, ενώ η καταστροφή πλησίαζε. Θα έρθει η ώρα που θα ανοίξει το αρχείο και θα τεθούν απλά ερωτήματα: «Αγαπητέ κύριε τάδε, πως από αυτό που γράψατε ‘τότε’ ξαφνικά σήμερα μας λέτε κάτι εντελώς διαφορετικό, έχοντας μάλιστα το θράσος να εμφανίζεστε επικριτικός»… Ας τα αφήσουμε προς το παρόν.

Πάμε όμως στον κόπο των παιδιών από το πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Επικεφαλής της προσπάθειας είναι ο καθηγητής Σωτήρης Ρούσσος:

Τη βομβιστική επίθεση στη Βοστόνη ακολούθησε μια εμμονική υπερανάλυση της οικογενειακής και προσωπικής ζωής των αδερφών Τσαρνάεφ. Αναμφισβήτητα η προβληματική...

ενσωμάτωση του μεγαλύτερου αδερφού Ταμερλάν και η διάλυση της οικογένειας Τσαρνάεφ (θεσμός ιερός για τις κοινωνίες του Καυκάσου) δεν είναι άνευ σημασίας, ωστόσο, η συνήθης πρακτική να αποδίδονται ψυχο-παθολογικά κίνητρα στα περιστατικά πολιτικής βίας μπορεί να είναι κοινωνικά «παρήγορη», αλλά είναι παραπλανητική γιατί τα απεκδύει από κάθε ιδεολογική διάσταση.

Από το «Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών», Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Η ισλαμιστική πολιτική βία σε καμία περίπτωση δεν είναι αλόγιστη, αλλά εντάσσεται σ’ ένα σαφές ιδεολογικό και στρατηγικό πλαίσιο. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η εθνικότητα των δραστών είναι καθαρά «συμπτωματική». Το τσετσενικό κίνημα είναι αμιγώς εθνικοαπελευθερωτικό (ανεξάρτητα αν στην πορεία για διάφορους λόγους «ισλαμοποιήθηκε») και ουδέποτε έπληξε μη ρωσικούς στόχους. Συνεπώς, η δράση των Τσαρνάεφ κινείται στα χνάρια του ριζοσπαστικού –τακφίρι ή τζιχαντικού- ισλαμισμού και ακολουθεί τη στρατηγική και επιχειρησιακή λογική του.

Ο κατεξοχήν στρατηγικός θεωρητικός του τζιχαντικού κινήματος, Αμπου Μουσάμπ αλ Σούρι, ήδη πριν από την 11η Σεπτεμβρίου, προέκρινε το «ατομικό τζιχάντ» μέσω της δημιουργίας των «παγκόσμιων ισλαμικών μονάδων αντίστασης». Σύμφωνα με τον αλ Σούρι, οι μονάδες αυτές υπό τη μορφή αυτόνομων ολιγομελών πυρήνων ή ακόμα και ενός ατόμου (π.χ. ο Νιντάλ Χάσαν που πραγματοποίησε την επίθεση στο Fort Hood το 2009), αποτελούσαν την απάντηση του τζιχαντικού κινήματος στη στρατιωτική και τεχνολογική υπεροχή των εχθρικών κυβερνήσεων και κυρίως των ΗΠΑ.

Ο σκοπός τους είναι να αποδιοργανώσουν, να πλήξουν το ηθικό και να αυξήσουν το κόστος σύγκρουσης για τους αντιπάλους τους στο πλαίσιο ενός πολέμου φθοράς, ενώ παράλληλα να λειτουργήσουν σε επίπεδο προπαγάνδας αφυπνιστικά για τους απανταχού μουσουλμάνους.Ωστόσο, ενώ για τον αλ Σούρι οι επιθέσεις των μονάδων αντίστασης αποσκοπούσαν στη διευκόλυνση των επιχειρήσεων των ομοϊδεατών μαχητών του τζιχάντ στα «ανοιχτά μέτωπα» της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, οι αλλαγές που επέφερε ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» στο οργανωτικό μοντέλο του τζιχαντικού κινήματος, στην ουσία εξωθώντας το σε επιχειρησιακή αποκέντρωση, αποσύνδεσε τα δύο επίπεδα.

Έτσι, το ατομικό τζιχάντ αυτονομήθηκε και σε στρατηγικό επίπεδο, δηλαδή όχι μόνον αναφορικά με το πώς οργανώνονται και πραγματοποιούνται οι επιθέσεις αλλά και τους ευρύτερους σκοπούς που εξυπηρετούν. Το αποτέλεσμα ήταν οι επιθέσεις να αποκτήσουν χαρακτήρα αυτοσκοπού ή και αυτο-ολοκλήρωσης για τους επίδοξους βομβιστές (ως άξιοι κατά την άποψή τους μουσουλμάνοι).

Την ιδεολογική ναυαρχίδα του «ατομικού τζιχάντ» αποτελεί το αγγλόφωνο περιοδικό «Inspire» το οποίο εκδίδει η «Αλ-Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο» (AQAP). Μέσα από το δυτικότροπο άρτιο γραφιστικό στήσιμό του και τα -κατά μία έννοια- life-style κείμενά του που ξεφεύγουν από τα ισλαμιστικά παραδοσιακά στεγνά ανακοινωθέντα, απευθύνεται ακριβώς στους νεαρής ηλικίας μουσουλμάνους της Δύσης. Μέσα από τις σελίδες του «Inspire» προωθείται αφενός αυτό που ο Μαρκ Σέιτζμαν αποκάλεσε αισθητική του «jihadi cool» και αφετέρου παρέχονται όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την ανάληψη δράσης.

Κάθε τεύχος περιλαμβάνει μία ενότητα (Open Source Jihad) στην οποία παρουσιάζονται χαμηλών απαιτήσεων ιδέες για επιθέσεις που εκτείνονται από πυρκαγιές σε δάση και πρόκληση οδικών ατυχημάτων μέχρι δολοφονικές θεριστικές μηχανές και αυτοσχέδιες βόμβες.

Μάλιστα ένα μήνα πριν η AQAP συγκέντρωσε όλο αυτό το υλικό και εξέδωσε ένα ειδικό τεύχος υπό τον τίτλο «Lone Mujahid Pocketbook» (Εγχειρίδιο του μοναχικού μαχητή του τζιχάντ), με την προοπτική να αποτελέσει εγχειρίδιο για κάθε επίδοξο ισλαμιστή «μοναχικό λύκο». Μέσα στις σελίδες του, μεταξύ άλλων, περιγράφεται αναλυτικά με εικόνες και λεπτομερείς οδηγίες η κατασκευή ωρολογιακής βόμβας (τοποθετημένη σε χύτρα ταχύτητας) ανάλογη με αυτές που χρησιμοποιήθηκαν από τους αδερφούς Τσαρνάεφ.

Η επίθεση στη Βοστόνη πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο αυτού του στρατηγικά και επιχειρησιακά αυτονομημένου ατομικού τζιχάντ. Ο μεγαλύτερος αδερφός Ταμερλάν κατά πάσα πιθανότητα ριζοσπαστικοποιήθηκε μέσω του διαδικτύου (ενδεχομένως σε συνδυασμό με την επιρροή κάποιου από το φιλικό του περιβάλλον) και στη συνέχεια ενέπλεξε τον αδερφό του. Είναι αμφίβολο ότι ήρθαν σε επαφή με οργανώσεις στη Μέση Ανατολή πόσο μάλλον να έλαβαν οδηγίες από αυτές. Αυτά τα στοιχεία καθιστούν αυτού του είδους τις επιθέσεις πρακτικά αδύνατον να προβλεφθούν ή να αποτραπούν σε επίπεδο αντι-τρομοκρατίας και το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται στον βωμό της τρομολαγνείας επιδεινώνουν τις βαθύτερες αιτίες που τα γεννούν.

πηγή*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 26 Απριλίου 2013