Τα βασικά δικαιώματα έχουν μεταλλαχθεί λόγω της οικονομικής κρίσης
Οι αλλοιώσεις του δικαιώματος της ιδιοκτησίας υπονομεύουν την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και τους θεσμούς
Η παγκόσμια οικονομική κρίση, με τις μνημονιακού χαρακτήρα ρυθμίσεις που επιβάλλει, όπως τις βιώνουμε, για παράδειγμα, στην Ελλάδα και την Κύπρο, απειλεί να συντρίψει τα ίδια τα θεμέλια του υγιούς καπιταλισμού, εγχαράζοντας στην οικονομική διαδικασία οδυνηρές στρεβλώσεις, επισημαίνει ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης της Ελλάδας, Προκόπης Παυλόπουλος, που βρέθηκε πρόσφατα στην Κύπρο, στο πλαίσιο διεπιστημονικών ανταλλαγών με τη Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου.
Οι αλλοιώσεις του δικαιώματος της ιδιοκτησίας υπονομεύουν την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και τους θεσμούς
Η παγκόσμια οικονομική κρίση, με τις μνημονιακού χαρακτήρα ρυθμίσεις που επιβάλλει, όπως τις βιώνουμε, για παράδειγμα, στην Ελλάδα και την Κύπρο, απειλεί να συντρίψει τα ίδια τα θεμέλια του υγιούς καπιταλισμού, εγχαράζοντας στην οικονομική διαδικασία οδυνηρές στρεβλώσεις, επισημαίνει ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και πρώην Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης της Ελλάδας, Προκόπης Παυλόπουλος, που βρέθηκε πρόσφατα στην Κύπρο, στο πλαίσιο διεπιστημονικών ανταλλαγών με τη Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου.
Υπογραμμίζει, παράλληλα, ότι στο πλαίσιο αυτό, θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, όπως το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, τείνουν να μεταλλαχθούν επικίνδυνα, ενώ χαρακτηρίζει ολέθρια την ηγεμονική πολιτική της Γερμανίας, η οποία απειλεί να κατακρημνίσει ολόκληρο το οικοδόμημα της ευρωζώνης.
Για ποιους λόγους βρεθήκατε στη Λευκωσία;
Η Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου έχει πάρει μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο των διεπιστημονικών ανταλλαγών και σχέσεων, ώστε να γίνουν ορισμένες διαλέξεις που αφορούν τις μεγάλες μεταβολές που συμβαίνουν και στους νομικούς θεσμούς λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Διότι η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν επηρεάζει άμεσα την οικονομία, αλλά επηρεάζει ταυτόχρονα άμεσα τους θεσμούς. Το δημόσιο δίκαιο π.χ. που κάποτε διδάσκαμε, διδάσκεται διαφορετικά, γιατί πολλά πράγματα αλλάξανε με ραγδαίο ρυθμό - το ξέρουμε και στην Ελλάδα, το ξέρουμε και
στην Κύπρο. Γι’ αυτό έχει ξεκινήσει αυτή προσπάθεια -είναι η δεύτερη φορά που έρχομαι- κι αυτήν τη φορά ξεκινάμε να συζητάμε πώς τα βασικά δικαιώματα του ανθρώπου έχουν μεταλλαχθεί, καθώς και τα οικονομικά δικαιώματα. Θα μιλήσω για το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, από πλευράς συνταγματικού δικαίου.Για ποιους λόγους βρεθήκατε στη Λευκωσία;
Η Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου έχει πάρει μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο των διεπιστημονικών ανταλλαγών και σχέσεων, ώστε να γίνουν ορισμένες διαλέξεις που αφορούν τις μεγάλες μεταβολές που συμβαίνουν και στους νομικούς θεσμούς λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Διότι η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν επηρεάζει άμεσα την οικονομία, αλλά επηρεάζει ταυτόχρονα άμεσα τους θεσμούς. Το δημόσιο δίκαιο π.χ. που κάποτε διδάσκαμε, διδάσκεται διαφορετικά, γιατί πολλά πράγματα αλλάξανε με ραγδαίο ρυθμό - το ξέρουμε και στην Ελλάδα, το ξέρουμε και
Η ιδιοκτησία συνιστά το πιο εμβληματικό δικαίωμα
Γιατί διαλέξατε την ιδιοκτησία;
Διαλέξαμε την ιδιοκτησία, γιατί ίσως δεν είναι τόσο γνωστό ότι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, ορθότερα το δικαίωμα στην περιουσία, γιατί η ιδιοκτησία δεν αποτελείται μόνο από τα εμπράγματα δικαιώματα, αλλά και όλα τα περιουσιακά δικαιώματα, είναι το πιο εμβληματικό δικαίωμα στην ιστορία των συνταγματικών δικαιωμάτων. Κατάγεται από τον 17ο αιώνα και συνδέεται αναπόσπαστα με την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Αν έχουμε αντιπροσωπευτική δημοκρατία στον δυτικό πολιτισμό και στο καπιταλιστικό σύστημα, αυτό οφείλεται στο ότι εμφανίστηκε η ανάγκη προστασίας αυτού του δικαιώματος. Λοιπόν, αυτό το δικαίωμα έχει σήμερα υποστεί, λόγω της κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα και ειδικότερα στις χώρες μας, την Κύπρο και την Ελλάδα, πάρα πολλές και σημαντικές αλλοιώσεις. Αυτές τις αλλοιώσεις πρέπει να τις δούμε, γιατί υπονομεύουν και την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και τους ίδιους τους θεσμούς.
Καταρρέουν οι βασικοί πυλώνες του καπιταλισμούΌταν τα τελευταία χρόνια παρατηρούσαμε ότι οι μετοχές δεν πήγαιναν καλά, ποιον εμπιστευόταν ο πολίτης, για να βάλει το υστέρημά του, το εφάπαξ του, τη σύνταξή του; Σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου. Έρχεται λοιπόν η ώρα του κουρέματος, και το κούρεμα δεν γίνεται στον επίσημο τομέα, αλλά γίνεται στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό, έχει άμεση επίπτωση στην περιουσία του ανθρώπου, ο οποίος βλέπει τα χρήματα τα οποία επένδυσε σε ελληνικά ομόλογα να χάνονται, αλλά έχει επιπτώσεις και στην ίδια την αξιοπιστία του Δημοσίου, και στην ίδια την αξιοπιστία του χρήματος. Γιατί, αν δεν μπορείς να εμπιστευτείς το ομόλογο του Δημοσίου, από εκεί και πέρα κλονίζεται και η ίδια η εμπιστοσύνη στο χρήμα. Βλέπετε, δηλ., με δύο παραδείγματα, από τη μια το κυπριακό με τις τράπεζες και από την άλλη το ελληνικό με τα ομόλογα του Δημοσίου, ότι σημαίνει, από πλευράς ευρώ, πως οι δύο βασικοί πυλώνες του καπιταλισμού, του υγιούς καπιταλιστικού συστήματος, καταρρέουν. Αυτό, για μένα, και όχι μόνον, στρεβλώνει τον καπιταλισμό, έχει επιπτώσεις στον καπιταλισμό, και δεν είναι πρόβλημα του καπιταλισμού από τις ρίζες του. Είναι ο βιασμός του καπιταλισμού…
Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και τρία χρόνια στον αστερισμό του μνημονίου, η Κύπρος μόλις εισήλθε… Πώς βλέπετε τις προοπτικές εξόδου αλλά και ανάκαμψης;
Πρέπει να μιλήσουμε για δύο διαφορετικές αιτίες μνημονίου. Το πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν πρόβλημα ελλείμματος το οποίο μετετράπη σε πρόβλημα δανεισμού. Στην Κύπρο, το πρόβλημα είναι αμιγώς τραπεζικό. Έχουμε λοιπόν διαφορετικές αιτίες αλλά καταλήγουμε στο ίδιο αποτέλεσμα, δηλ. επιβολή πολιτικών οι οποίες δεν είναι αποφασισμένες από τα κράτη μας, αλλά έξωθεν επιβεβλημένες. Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι το παράδειγμα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι βασικό χαρακτηριστικό της κακοδαιμονίας που διέπει αυτήν τη στιγμή την Ευρωζώνη και την Ευρώπη. Η Ευρώπη ακολουθεί μια λανθασμένη πολιτική, η οποία, στην ουσία, πλήττει το ίδιο το ευρώ. Η μνημονιακή αυτή πολιτική, η οποία στηρίζεται στην εξιδανίκευση της επίτευξης αμιγώς δημοσιονομικών στόχων χρέους, ελλείμματος, μέσα από πολιτικές λιτότητας ανατροφοδοτεί την ύφεση, οδηγεί τις χώρες του Νότου σε εξαθλίωση και επιτρέπει στη Γερμανία να κάνει αυτό που ο ίδιος ο επίτροπος Κοινωνικών Υποθέσεων, Λάζλο Άντορ, ουγγρικής καταγωγής, χαρακτήρισε κοινωνικό ντάμπινγκ.
Πρέπει να μιλήσουμε για δύο διαφορετικές αιτίες μνημονίου. Το πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν πρόβλημα ελλείμματος το οποίο μετετράπη σε πρόβλημα δανεισμού. Στην Κύπρο, το πρόβλημα είναι αμιγώς τραπεζικό. Έχουμε λοιπόν διαφορετικές αιτίες αλλά καταλήγουμε στο ίδιο αποτέλεσμα, δηλ. επιβολή πολιτικών οι οποίες δεν είναι αποφασισμένες από τα κράτη μας, αλλά έξωθεν επιβεβλημένες. Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι το παράδειγμα της Ελλάδας και της Κύπρου είναι βασικό χαρακτηριστικό της κακοδαιμονίας που διέπει αυτήν τη στιγμή την Ευρωζώνη και την Ευρώπη. Η Ευρώπη ακολουθεί μια λανθασμένη πολιτική, η οποία, στην ουσία, πλήττει το ίδιο το ευρώ. Η μνημονιακή αυτή πολιτική, η οποία στηρίζεται στην εξιδανίκευση της επίτευξης αμιγώς δημοσιονομικών στόχων χρέους, ελλείμματος, μέσα από πολιτικές λιτότητας ανατροφοδοτεί την ύφεση, οδηγεί τις χώρες του Νότου σε εξαθλίωση και επιτρέπει στη Γερμανία να κάνει αυτό που ο ίδιος ο επίτροπος Κοινωνικών Υποθέσεων, Λάζλο Άντορ, ουγγρικής καταγωγής, χαρακτήρισε κοινωνικό ντάμπινγκ.
Καταστρέφεται η τραπεζική πίστη
Μνημονιακού χαρακτήρα ρυθμίσεις, όπως τις βιώνουμε και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, δεν επιτείνουν αυτό το φαινόμενο; Μα, ακριβώς, αυτό συμβαίνει… Και ας αφήσουμε την Ελλάδα, για να δούμε πώς συνδέεται αυτό το θέμα με το αντικείμενο που αφορά την Κύπρο. Η ιδιοκτησία ενός ανθρώπου είναι και η κατάθεσή του στην τράπεζα. Στην τράπεζα, όταν καταθέτει κάποιος τα χρήματά του, συνάπτει μια σύμβαση. Συνάπτεις μια σύμβαση που σημαίνει ότι καταθέτεις την περιουσία σου, τα χρήματά σου, περιμένεις ένα συγκεκριμένο κέρδος, και εμπιστεύεσαι την τράπεζα. Το δε οικονομικό σύστημα, από τότε που δημιουργήθηκε το 1933 με τον νόμο Γκλαστίγκελ, στις ΗΠΑ, στηρίζεται στην τραπεζική πίστη. Όταν βλέπουμε το Γιούρογκρουπ, ελαφρά τη καρδία να παίρνει μιαν απόφαση όχι ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού αντλήσεων, ούτε καν με το να φορολογήσει τους τόκους των καταθέσεων, αλλά να έρχεται με τη μέθοδο του κουρέματος καταθέσεων. Στην πραγματικότητα είναι μια ωμή παρέμβαση στην ιδιοκτησία, της οποίας οι συνέπειες αφορούν και την ίδια την ιδιοκτησία, αλλά και την ίδια την τραπεζική πίστη. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα όταν έρχεται και κουρεύει, π.χ., τα ομόλογα, στην πραγματικότητα αυτό το οποίο συμβαίνει είναι ότι η συναλλαγματική πίστη απέναντι στο κράτος υπονομεύεται.
Γερμανική ηγεμονία και κοινωνικό ντάμπινγκ
Τι μπορεί να είναι, λοιπόν, η Ευρώπη στην εποχή της γερμανικής ηγεμονίας;
Η Γερμανία αυτήν την ώρα απομυζά, στην ουσία, και από πλευράς χρηματοπιστωτικών πόρων και από πλευράς εργατικού δυναμικού την υπόλοιπη Ευρώπη και ιδίως τον Νότο, για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, οδηγώντας στην πτώχευση του γείτονα, όπως λέμε ακριβώς στον χώρο του κοινωνικού ντάμπινγκ. Αυτό, είναι απαράδεκτη πολιτική η οποία είναι αδιέξοδη και οδηγεί το ευρώ, δυστυχώς, σε μια κατάρρευση, η οποία μπορεί να οδηγήσει και στη διάλυσή του. Η Γερμανία αναλαμβάνει ιστορική ευθύνη με αυτό το οποίο κάνει. Και τόσο περισσότερο μεγάλη η ευθύνη, όταν οι ίδιες οι ΗΠΑ, που ήταν ο πρώτος διδάξας αυτήν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, ιδίως από την εποχή του Ομπάμα και επέκεινα, έχουν κάνει πίσω.
Μνημονιακού χαρακτήρα ρυθμίσεις, όπως τις βιώνουμε και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, δεν επιτείνουν αυτό το φαινόμενο; Μα, ακριβώς, αυτό συμβαίνει… Και ας αφήσουμε την Ελλάδα, για να δούμε πώς συνδέεται αυτό το θέμα με το αντικείμενο που αφορά την Κύπρο. Η ιδιοκτησία ενός ανθρώπου είναι και η κατάθεσή του στην τράπεζα. Στην τράπεζα, όταν καταθέτει κάποιος τα χρήματά του, συνάπτει μια σύμβαση. Συνάπτεις μια σύμβαση που σημαίνει ότι καταθέτεις την περιουσία σου, τα χρήματά σου, περιμένεις ένα συγκεκριμένο κέρδος, και εμπιστεύεσαι την τράπεζα. Το δε οικονομικό σύστημα, από τότε που δημιουργήθηκε το 1933 με τον νόμο Γκλαστίγκελ, στις ΗΠΑ, στηρίζεται στην τραπεζική πίστη. Όταν βλέπουμε το Γιούρογκρουπ, ελαφρά τη καρδία να παίρνει μιαν απόφαση όχι ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού αντλήσεων, ούτε καν με το να φορολογήσει τους τόκους των καταθέσεων, αλλά να έρχεται με τη μέθοδο του κουρέματος καταθέσεων. Στην πραγματικότητα είναι μια ωμή παρέμβαση στην ιδιοκτησία, της οποίας οι συνέπειες αφορούν και την ίδια την ιδιοκτησία, αλλά και την ίδια την τραπεζική πίστη. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα όταν έρχεται και κουρεύει, π.χ., τα ομόλογα, στην πραγματικότητα αυτό το οποίο συμβαίνει είναι ότι η συναλλαγματική πίστη απέναντι στο κράτος υπονομεύεται.
Γερμανική ηγεμονία και κοινωνικό ντάμπινγκ
Τι μπορεί να είναι, λοιπόν, η Ευρώπη στην εποχή της γερμανικής ηγεμονίας;
Η Γερμανία αυτήν την ώρα απομυζά, στην ουσία, και από πλευράς χρηματοπιστωτικών πόρων και από πλευράς εργατικού δυναμικού την υπόλοιπη Ευρώπη και ιδίως τον Νότο, για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, οδηγώντας στην πτώχευση του γείτονα, όπως λέμε ακριβώς στον χώρο του κοινωνικού ντάμπινγκ. Αυτό, είναι απαράδεκτη πολιτική η οποία είναι αδιέξοδη και οδηγεί το ευρώ, δυστυχώς, σε μια κατάρρευση, η οποία μπορεί να οδηγήσει και στη διάλυσή του. Η Γερμανία αναλαμβάνει ιστορική ευθύνη με αυτό το οποίο κάνει. Και τόσο περισσότερο μεγάλη η ευθύνη, όταν οι ίδιες οι ΗΠΑ, που ήταν ο πρώτος διδάξας αυτήν τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, ιδίως από την εποχή του Ομπάμα και επέκεινα, έχουν κάνει πίσω.
Εκεί ξαναγυρνάνε στις αρχές του παρεμβατισμού, και στις αρχές του Κέινς. Και η Ευρώπη, που ήταν εκείνη η οποία έφτιαξε το κοινωνικό κράτος, ακολουθεί νεοφιλελεύθερες πολιτικές Μίλτον Φρίντμαν, οι οποίες είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Πείτε μου, σας παρακαλώ, έναν οικονομολόγο περιωπής, που να θεωρεί ότι αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα στην Κύπρο, την Ελλάδα και γενικότερα στην ευρωζώνη, είναι ορθό. Πολ Γκρούγμαν, Στίνγκλιτς; Να αναφέρουμε επίσης φωνές μέσα στη Γερμανία, όπως ο Πέτερ Μπόφινγκερ, που λένε ότι αυτό που συμβαίνει είναι αδιέξοδο. Αλλά και άλλες, όπως του νομπελίστα Γκίντερ Γκρας, που λέει ότι ο ηγεμονισμός της Γερμανίας περιθωριοποιεί τα πάντα, ή του φιλόσοφου Γιούργκεν Χάμπερμανς, που λέει ότι η δημοκρατία είναι ένα αγαθό που δεν μπορεί να αναβάλλεται για αύριο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου