του Λευτέρη Κατσούλη*
Μεθεπομένη της ακραίας κυβερνητικής απόφασης (εντασσόμενης απολύτως στο πνεύμα του αυταρχισμού που διαπερνά όλα τα κόμματα) να κλείσει η ΕΡΤ. Αυτό που συζητούσαν ή ψιθύριζαν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις, είναι γεγονός: η ΕΡΤ έκλεισε. Αναταραχή, ένταση, αντιπαράθεση, πληθωρική ανταλλαγή απόψεων, προβληματισμός και διλήμματα.
Η κρατική τηλεόραση και όχι δημόσια, όπως ανακάλυψαν οι όψιμοι φίλοι της, είναι ένας χώρος εργασίας. Και απαιτείται ο σεβασμός που πρέπει σε κάθε χώρο εργασίας, δηλαδή στους ανθρώπους και τα δικαιώματά τους. Η κρατική τηλεόραση, όμως, δεν είναι μόνο χώρος εργασίας. Είναι –και κατεξοχήν– χώρος εξουσίας. Ως χώρος εξουσίας, η κρατική ΕΡΤ, έγινε και γίνεται πεδίο πολιτικών χειρισμών και πολιτικής επιρροής. Αντικείμενο ελέγχου και αντικείμενο χειραγώγησης. Μέσα σε αυτό το χώρο εξουσίας, η ιερή διάσταση της εργασίας αλλοιώθηκε στην πράξη, καθώς εντασσόταν κάθε φορά σε ένα νέο συσχετισμό δυνάμεων μετά από κάθε κυβερνητική αλλαγή.
Και τα χρόνια περνούσαν. Και ήρθε η κρίση. Η ΕΡΤ είναι ένα παράδειγμα. Χρόνο με το χρόνο, έφτανε και αυτή πιο κοντά σε ένα αδιέξοδο. Η αυταρχική κυβερνητική απόφαση να κλείσει, φέρνει όλα τα μεγάλα διλήμματα στην ακραία εκδοχή τους. Και αυτά έρχονται με την ΕΡΤ στο φωτισμένο προσκήνιο, επειδή η ίδια αποτελεί, ως Μέσο Επικοινωνίας, μέρος του συσχετισμού εξουσίας. Την ίδια ώρα, υπάρχουν και άλλες κρίσεις σε άλλους χώρους εργασίας, όπου ποτέ το φως της δημοσιότητας δεν θα πέσει επάνω τους, με χιλιάδες εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα να περιέρχονται σε κατάσταση απόλυτης ένδειας.
Σήμερα πια, το κάθε τι στη χώρα, μικρό ή μεγάλο, θα περάσει μέσα από το βασανιστήριο που συνοδεύει κάθε κρίσιμη απόφαση. Θα συνεχίσει η χώρα να ζει με τις παραστάσεις του παρελθόντος ή θα μπει στον οδυνηρό δρόμο της αλλαγής και της αυτομεταβολής της; Η θέση μου, τη διατυπώνω με επιμονή αυτά τα χρόνια, είναι ότι η Ελλάδα με τη δύναμη του αυτοπροσδιορισμού του λαού της πρέπει –και πάντοτε μέσα από το δρόμο της νομιμότητας, όπως συνταγματικά ορίζεται και με την ευθύνη των κομμάτων που έχουν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση– σιγά-σιγά να αφήσει πίσω της το γερασμένο εαυτό της.
Υ.Γ. 1 Διλήμματα, όπως αυτά, μας καλούν όλους να βγούμε έξω από το καταφύγιο της ιδεοληψίας που συνόδευσαν και συνοδεύουν κρατικές οντότητες και μηχανισμούς εξουσίας και επιρροής.
Υ.Γ. 2 Ασφαλώς και πρέπει να υπάρχει δημόσια τηλεόραση. Για αυτό και το ταχύτερο πρέπει να επαναλειτουργήσει με νέους κανόνες και όρους η ΕΡΤ ή όπως αλλιώς ονομαστεί.
Υ.Γ. 3 Η δημιουργία της νέας ΕΡΤ δεν πρέπει να συνοδευτεί από καμία αυταπάτη. Πέραν από την πιθανή ορθολογικότερη οικονομική της λειτουργία, η ένταξή της στα εκάστοτε κυβερνητικά σχέδια θα είναι μάλλον το πιθανότερο μέλλον της.
Η κρατική τηλεόραση και όχι δημόσια, όπως ανακάλυψαν οι όψιμοι φίλοι της, είναι ένας χώρος εργασίας. Και απαιτείται ο σεβασμός που πρέπει σε κάθε χώρο εργασίας, δηλαδή στους ανθρώπους και τα δικαιώματά τους. Η κρατική τηλεόραση, όμως, δεν είναι μόνο χώρος εργασίας. Είναι –και κατεξοχήν– χώρος εξουσίας. Ως χώρος εξουσίας, η κρατική ΕΡΤ, έγινε και γίνεται πεδίο πολιτικών χειρισμών και πολιτικής επιρροής. Αντικείμενο ελέγχου και αντικείμενο χειραγώγησης. Μέσα σε αυτό το χώρο εξουσίας, η ιερή διάσταση της εργασίας αλλοιώθηκε στην πράξη, καθώς εντασσόταν κάθε φορά σε ένα νέο συσχετισμό δυνάμεων μετά από κάθε κυβερνητική αλλαγή.
Και τα χρόνια περνούσαν. Και ήρθε η κρίση. Η ΕΡΤ είναι ένα παράδειγμα. Χρόνο με το χρόνο, έφτανε και αυτή πιο κοντά σε ένα αδιέξοδο. Η αυταρχική κυβερνητική απόφαση να κλείσει, φέρνει όλα τα μεγάλα διλήμματα στην ακραία εκδοχή τους. Και αυτά έρχονται με την ΕΡΤ στο φωτισμένο προσκήνιο, επειδή η ίδια αποτελεί, ως Μέσο Επικοινωνίας, μέρος του συσχετισμού εξουσίας. Την ίδια ώρα, υπάρχουν και άλλες κρίσεις σε άλλους χώρους εργασίας, όπου ποτέ το φως της δημοσιότητας δεν θα πέσει επάνω τους, με χιλιάδες εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα να περιέρχονται σε κατάσταση απόλυτης ένδειας.
Σήμερα πια, το κάθε τι στη χώρα, μικρό ή μεγάλο, θα περάσει μέσα από το βασανιστήριο που συνοδεύει κάθε κρίσιμη απόφαση. Θα συνεχίσει η χώρα να ζει με τις παραστάσεις του παρελθόντος ή θα μπει στον οδυνηρό δρόμο της αλλαγής και της αυτομεταβολής της; Η θέση μου, τη διατυπώνω με επιμονή αυτά τα χρόνια, είναι ότι η Ελλάδα με τη δύναμη του αυτοπροσδιορισμού του λαού της πρέπει –και πάντοτε μέσα από το δρόμο της νομιμότητας, όπως συνταγματικά ορίζεται και με την ευθύνη των κομμάτων που έχουν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση– σιγά-σιγά να αφήσει πίσω της το γερασμένο εαυτό της.
Υ.Γ. 1 Διλήμματα, όπως αυτά, μας καλούν όλους να βγούμε έξω από το καταφύγιο της ιδεοληψίας που συνόδευσαν και συνοδεύουν κρατικές οντότητες και μηχανισμούς εξουσίας και επιρροής.
Υ.Γ. 2 Ασφαλώς και πρέπει να υπάρχει δημόσια τηλεόραση. Για αυτό και το ταχύτερο πρέπει να επαναλειτουργήσει με νέους κανόνες και όρους η ΕΡΤ ή όπως αλλιώς ονομαστεί.
Υ.Γ. 3 Η δημιουργία της νέας ΕΡΤ δεν πρέπει να συνοδευτεί από καμία αυταπάτη. Πέραν από την πιθανή ορθολογικότερη οικονομική της λειτουργία, η ένταξή της στα εκάστοτε κυβερνητικά σχέδια θα είναι μάλλον το πιθανότερο μέλλον της.
O Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου