Από την Αμερική στην Κύπρο και ξανά στην Αμερική! Ο δρ Μιχάλης Αριστείδου
μιλάει στην «Ελεύθερη Έρευνα» για την οδύσσειά του.
(mail)
O δρ Μιχάλης Αριστείδου
σε μια από τις παραδόσεις του
σε αμερικάνικο πανεπιστήμιο.
Μετά από αρκετά χρόνια στην Αμερική, αποφάσισε να παρατήσει μια αρκετά υποσχόμενη πανεπιστημιακή καριέρα, ευκαιρίες για επαγγελματική ανέλιξη, φίλους και φυσικά έναν πολύ καλό μισθό. Πήρε την αμερικανίδα γυναίκα του και τα παιδιά τους κι αναζήτησε την Ιθάκη του, τη σημερινή Κύπρο. Ο λόγος για έναν διακεκριμένο έλληνα τού εξωτερικού, τον καθηγητή αμερικανικών πανεπιστημίων, δρ. Μιχάλη Αριστείδου, ο οποίος γνώριζε βέβαια, ότι ρίσκαρε, αλλά οι συναισθηματικοί λόγοι υπερίσχυσαν τής λογικής. Πάντα ήθελε να γυρίσει στον τόπο του. Όμως:
- Η κατάσταση, που βρήκε στην Κύπρο είναι από εκνευριστική έως καταθλιπτική. Δεν δίνει, όπως εξηγεί ο ίδιος, την εντύπωση σοβαρής χώρας. Είναι «βιτρίνα», κάτι σα «χωριάτης με ακριβό κοστούμι». Ο τόπος είναι ακάθαρτος, τα νοσοκομεία, σχολεία, πάρκα, κ.λπ. είναι τριτοκοσμικά και μοιάζει να έχει καταντήσει κοιτίδα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, μοιάζει δηλαδή, με κράτος «μαϊμού».
- Υπάρχει ακόμη το Κυπριακό Πρόβλημα, το οποίο έχει καταντήσει ο μέγας «εργοδότης» και πηγή καριέρας ανίκανων πολιτικών κι έχει αναχθεί στον κύριο λόγο για το «σύνδρομο θύματος», που έχει ο λαός και που δρα ως δικαιολογία πολλές φορές, για αδικαιολόγητες συμπεριφορές.
- Βολεύεται όποιος έχει το ανάλογο κομματικό «μέσον».
- Η Εκκλησία είναι (παρα)κράτος εν κράτει.
Αυτά περιγράφει μεταξύ πολλών άλλων τριτοκοσμικών καταστάσεων, που συνάντησε στην πατρίδα του, στη συνέντευξη, που παραχώρησε στην «Ελεύθερη Έρευνα» ο κ. Αριστείδου, τού οποίου σύντομα η αγανάκτηση για τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά απέναντί του τής μεσαιωνικής κοινωνίας τής Ρωμιοσύνης τής Κύπρου επισκίασε τούς συναισθηματικούς λόγους. Μέσα σε λίγους μήνες πήρε τη δύσκολη απόφαση: προτίμησε να γυρίσει στην Αμερική και να ξεκινήσει σχεδόν πάλι από το μηδέν...
ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
«Ε.Ε.»: Κύριε καθηγητά, γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στην Κύπρο. Πώς βρεθήκατε στην Αμερική και γιατί;
- Η επιθυμία να σπουδάσω στο εξωτερικό μού γεννήθηκε στο Λύκειο, όταν άρχισα να αναπτύσσω μια κάπως πιο κριτική σκέψη. Σε αυτό βοήθησαν αρκετά μερικοί από τούς σωκρατικούς διαλόγους και άλλα κείμενα, που μελετούσα τότε, τα οποία με βοήθησαν να «δω» και συνεπώς να αμφισβητήσω την κυπριακή νοοτροπία και θεσμούς.
Συγκεκριμένα, ένιωθα, ότι το εκπαιδευτικό σύστημα και οι πλείστοι καθηγητές στην Κύπρο δεν έδιναν την απαραίτητη σημασία και τα κίνητρα στούς καλούς μαθητές και δεν προωθούσαν την ανάπτυξη ανεξάρτητης σκέψης και πνεύματος. Παρόμοια συναισθήματα είχα και αργότερα κατά την στρατιωτική μου θητεία, όπου, αν και ήμουν αξιωματικός, έπαψα να βλέπω το νόημα στο να υπηρετώ και ένιωσα, ότι ο όλος θεσμός κατάντησε χάσιμο χρόνου και κοροϊδία.
Επάνω: Το 12ο Γυμνάσιο, τού οποίου υπήρξε μαθητής ο κ. Αριστείδου, κατά κάποιο «παράξενο» λόγο μετονομάστηκε σε Γυμνάσιο Αγίας Βαρβάρας· κι άλλα γυμνάσια και λύκεια τής περιοχής επίσης μετονομάστηκαν. Κάτω εικονίζεται η παρακείμενη εκκλησία τής Αγ. Βαρβάρας, όπου οι καθηγητές τού γυμνασίου παροτρύνουν τούς μαθητές να πηγαίνουν για εξομολόγηση. |
Παρ΄ όλα αυτά, δυστυχώς οι γονείς μου δεν είχαν τότε την οικονομική άνεση κι έτσι ξεκίνησα τις σπουδές μου στην Ελλάδα, στα Μαθηματικά, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Εκεί, αν και ήμουν καλός φοιτητής, και πάλι το σύστημα και οι πλείστοι καθηγητές δεν έδιναν την απαραίτητη σημασία και τα κίνητρα. Στούς λίγους καθηγητές, που νοιάστηκαν, οφείλω τις λίγες γνώσεις που πήρα, καθώς και τις πληροφορίες και τη βοήθεια, για να συνεχίσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακο επίπεδο στην Αμερική.
Όλα τα παραπάνω, καθώς και η λαϊκή ρήση «πρέπει να φύγεις για να διαπρέψεις» (το οποίο νομίζω είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό αληθές) με ώθησαν στο να φύγω για Αμερική. Έτσι, μετά τις σπουδές μου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο κι ενώ ειχα ήδη πάρει υποτροφία (Τeaching Αssistantship) απο το Louisiana State University για μεταπτυχιακές / διδακτορικές σπούδες, έφυγα για την Αμερική.
Στην ίδια περιοχή με το Γυμνάσιο Αγίας Βαρβάρας υπάρχει το Λύκειο Αγίου Σπυρίδωνα (επάνω). Διαθέτει και ναό στη βορειοδυτική αυλή του (κάτω).
«Ε.Ε.»: Τι προκοπή και τι καριέρα κάνατε εκεί;
- Στην Αμερική, από πλευράς σπουδών αρχικά τα πράγματα ήταν λίγο δύσκολα, λόγω των κενών, που είχα από το πτυχίο. Με πολύ διάβασμα και με τη συνεργασία και αλληλοβοήθεια με κάποιους συμφοιτητές μου από την Κορέα, Ινδία, και Τουρκία (με τούς οποίους είχα αναπτύξει καλές φιλίες) σύντομα κάλυψα τα κενά των γνώσεων που είχα. Για να είμαι δίκαιος όμως, ένας από τους συμφοιτητές μου, ένας τούρκος, ήταν πολύ καλός και ουσιαστικά αυτός μάς βοήθησε όλους στην αρχή. Τού είμαι αφάνταστα ευγνώμων και πολύ πιθανόν χωρίς την βοήθεια του να μην ήμουν εδώ που είμαι σήμερα. Όλοι όμως, ήταν πάρα πολύ καλοί φίλοι και άνθρωποι και σύντομα άρχισα, ευτυχώς, να αλλάζω και κάποιες αντιλήψεις, που μας είχαν «εμπεδώσει» στην Κύπρο, ιδίως για τους τούρκους. |
Από ψυχολογικής πλευράς τα πράγματα ήταν επίσης δύσκολα, αφού δεν γνώριζα άλλους έλληνες εκεί και στην αρχή ένιωθα κάπως μόνος. Παρ΄ όλο ότι υπήρχαν αρκετοί έλληνες φοιτητές και καθηγητές στο συγκεκριμένο πανεπιστήμιο, εν τούτοις δεν ήταν οργανωμένοι και δεν τούς ενδιέφερε να δώσουν σε νέους φοιτητές τη στοιχειώδη αρχική βοήθεια. Αργότερα, γνώρισα αρκετούς «συμπατριώτες» μας, αλλά γρήγορα ανακάλυψα, ότι αρκετοί είχαν τις ιδέες και τη νοοτροπία, που είχα σιχαθεί από καιρό.
| Συνήθως τα ετερώνυμα απωθούνται... Εδώ στην «παρά-φύση» όμως, προφανώς έλκονται. |  |
Το γεγονός επίσης, ότι είμαι άθεος ενόχλησε κάποιους ελληνορθόδοξους «υπερπατριώτες» εκεί και παρ΄ όλο το ότι όλοι εκτιμούσαν τις προσπάθειές μου για προώθηση τού ελληνικού πνεύματος, κάποιοι κατέφυγαν σε απειλές φυσικής και ψυχολογικής βίας και το θέμα έφτασε στην αστυνομία και αργότερα καταγράφηκε και στα Ηνωμένα Εθνη. Μάλλον μιλούσαμε για διαφορετικά «ελληνικά πνεύματα». |
Εν πάση περιπτώσει, μετά από πολλές περιπέτειες ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές / διδακτορικές σπουδες μου στα Μαθηματικά και μεταπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφία. Συγκεκριμένα, στα Μαθηματικά μελέτησα Άλγεβρες Lie και Jordan σε σχέση με τα πολυώνυμα Laguerre και στη Φιλοσοφία ασχολήθηκα με Ορθολογικότητα και Ασαφή Λογική. Αργότερα, ανέπτυξα αρκετά άλλα ενδιαφέροντα, τόσο εφαρμοσμένα όσο και θεωρητικά, με το τελευταίο να είναι στα πολυώνυμα, που διέπουν τις κινήσεις των πύργων σε ν-διάστατες σκακιέρες (Rook Polynomials).
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου εργάστηκα σαν επίκουρος καθηγητής σε ένα κολλέγιο στο Seattle και αργότερα σε δύο άλλα πανεπιστήμια στο Miami. Δίδασκα ως επι τω πλείστον Μαθηματικά και κάποιες φορές Φιλοσοφία· οι τάξεις μου ήταν πολύ δημοφιλείς στούς φοιτητές. Έχω κάνει επίσης κάποιες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, διαλέξεις σε συνέδρια, και ενθάρρυνα και βοήθησα φοιτητές μου στην έρευνα. Για νεαρό καθηγητή, πιστεύω τα πήγαινα αρκετά καλά.
Γραμματόσημα, για να μην υπάρχει έστω και η παραμικρή αμφιβολία, ότι πρόκειται περί κράτους - ιδιοκτησία τού επιχειρηματικού οργανισμού, που φέρει το όνομα «Εκκλησία τής Κύπρου».
«Ε.Ε.»: Γιατί αποφασίσατε να ξαναγυρίσετε;
- Αν και η γυναίκα μου είναι αμερικάνα και τα παιδιά μου έχουν γεννηθεί στην Αμερική, ένιωθα, ότι ήταν σημαντικό να γνωρίσουν και τις ελληνικές τους ρίζες, να μάθουν την ελληνική γλωσσα και να ζήσουν σε ένα πιο «υγιές» και οικογενειακό περιβάλλον. Επίσης, το γεγονός, ότι το ελληνικό σχολείο στο Seattle, όπου διαμέναμε, το οποίο λειτουργούσε η Ορθόδοξη Εκκλησία σε συνεργασία με την AHEPA (American Hellenic Educational Progressive Association) ήταν άθλιο, μού προκαλούσε ανησυχία για το μέλλον των παιδιών μου. |
Στην πραγματικότητα η Εκκλησία εκεί και κάποια μέλη τής AHEPA βρίσκονταν σε ρήξη, λόγω τού ότι η Εκκλησία απεχθανόταν (αλλά ταυτόχρονα εκμεταλλευόταν) κάθε τι ελληνικό, που οι τελευταίοι προσπαθούσαν να προωθήσουν. Και λέω «κάποια μέλη», διότι και η AHEPA η ίδια είναι λίγο «ύποπτη», αφού πέραν τού ότι η φρασεολογία τους και οι πρακτικές τους θυμίζουν κάπως μασονισμό (Order of AHEPA, Grand President, District Lodge, κ.λπ.) στην αίτηση, για να γίνει κάποιος μέλος, απαιτούν «ομολογία πίστης στο Χριστό» και στο καταστατικό τους έχουν εν δυνάμει αντιφατικές ιδέες, όπως το να «εξυπηρετούν τα συμφέροντα τής Αμερικής, αλλά και τής Ελλάδας». Για όλους τούς παραπάνω λόγους δεν έγινα ποτέ μέλος (αν και μού ζητήθηκε πολλές φορές) και κατά συνέπεια ήμουν κάπως αποξενωμένος από την ελληνική κοινότητα εκεί. Θυμάμαι επίσης ένα γεγονός, όπουη Εκκλησία εκεί αρνήθηκε να μού πιστοποιήσει ένα έγγραφο, επειδή δεν επρόκειτο να βαφτίσω τα παιδιά μου.
Πέραν όμως από τα προαναφερθέντα, πάντα ήθελα να γυρίσω στον τόπο μου, γιατί ένιωθα, ότι μπορούσα να προσφέρω, να συνεισφέρω ίσως σε κάποιες θετικές αλλαγές και φυσικά, γιατί ήθελα να είμαι πιο κοντά στην οικογένεια μου, που τους χρωστάω πολλά. Την απόφασή μου ενίσχυσε αρκετά και η αναγνώριση και αναβάθμιση κάποιων κολλεγίων στην Κύπρο σε πανεπιστήμια (γεγονός, που δημιουργεί νέους κλαδους, άρα και περισσότερες θέσεις). Είχα ήδη κάνει επαφές (έδωσα διαλέξεις κ.λπ.) με κάποια από τα πανεπιστήμια στην Κύπρο (οι αντιδράσεις ήταν θετικότατες) κι έτσι πίστευα, ότι όταν θα άνοιγε μια θέση, θα είχα καλές πιθανότητες για εργοδότηση. Τελικά, σε ένα από αυτά, εκτάκτως και την τελευταία στιγμή, είχε ανοίξει μία θέση, αλλά η διοίκηση για λόγους που δεν γνωρίζω αποφάσισε να μην την πληρώσει.
Η πλήρης σύγχυση... Αριστερορωμιοί ηγέτες. Πώς γίνεται ένας πρόεδρος να είναι και κομμουνιστής, αλλά και ορθόδοξος;
Θέλω να τονίσω το «τελευταία στιγμή», γιατί παρατήρησα, ότι κάπως έτσι φαίνεται να λειτουργούν τα πάντα στην Κύπρο. Για παράδειγμα, όταν δύο κολλέγια πέρσι και πρόπερσι αντίστοιχα με επέλεξαν για συνέντευξη, μού έστειλαν την πρόσκληση στην Αμερική 2-3 μέρες πριν από την προγραμματισμένη για συνέντευξη ημερομηνία στην Κύπρο! (και μία βδομάδα πριν την έναρξη τής σχολικής χρονιάς). Τώρα, όσον αφορά στην εργοδότηση στην Ελλάδα, δύσκολα βλέπεις πού και πότε διακηρύσσονται θέσεις και ακόμα κι όταν στείλεις e-mail και βιογραφικά, συνήθως δεν σού απαντά ποτέ κανείς.
«Ε.Ε.»: Τι αφήσατε πίσω σας για να γυρίσετε στην Κύπρο;
- Άφησα πίσω μία αρκετά υποσχόμενη καριέρα, ευκαιρίες για επαγγελματική ανέλιξη, φίλους και φυσικά έναν πολύ καλό μισθό. Η αδυναμία όμως συνέχισης των εργασιών μου και της έρευνάς μου στην Κύπρο ήταν πολύ απογοητευτική για μένα και πιθανόν η μεγαλύτερη απώλεια κατά τον επαναπατρισμό μου. Η πρόθεση για έρευνα υπήρχε παρά τα πολύωρα φροντιστήρια και εργασίες φοιτητών και καθηγητών, τα οποία έπρεπε να κάνω, για να βγάζω τα προς το ζην, όμως δυστυχώς το περιβάλλον εδώ δεν εμπνέει έρευνα.
Ο λαός συγχυσμένος και ανιστόρητος. Από τη μια οι αριστερορωμιοί, που θεωρούν τούς εαυτούς τους «Κύπριους» και όχι Έλληνες κι από την άλλη οι δεξιορωμιοί, που θεωρούν, ότι το Βυζάντιο ήταν η επιτομή τού ελληνισμού. Και όλη αυτή η επίδειξη βλακείας, φυσικά, σε ποδοσφαιρικούς αγώνες ή στο... Brookings Institute, εκ μέρους τής ηγεσίας, όταν ο πρόεδρος είπε: «Oι ούτω καλούμενες μητέρες - πατρίδες (Ελλάδα και Τουρκία) εισέβαλαν στην Κύπρο το 1974.»
Στην Αμερική υπήρχαν βιβλιοθήκες, σεμινάρια, ντοκυμαντέρς και η τηλεόραση, παρ΄ όλο ότι είναι συνδρομητική, είχε αρκετά εκπαιδευτικά προγράμματα. Εδώ δεν υπάρχουν βιβλιοθήκες. Η δημόσια βιβλιοθήκη στην πόλη μου, τη Λεμεσό, είναι όπως την άφησα μικρός, δηλαδή με λίγα βιβλία και χωρίς ηλεκτρονικά μέσα, ενώ αυτή τού τεχνικού πανεπιστημίου είναι επιεικώς «γελοία» για πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη.
Τα πλείστα προγράμματα στην τηλεοράση θα τα χαρακτήριζα «μαύρο χάλι».Ένα από τα πράγματα, που μου έλειψε, είναι τα ντοκυμαντέρ, που έδειχναν στην Αμερική για την αρχαία Ελλάδα, τα πλείστα δικής τους παραγωγής. Τα προγράμματα με τη μεγαλυτέρη ακροαματικότητα στην Κύπρο είναι κάτι απίστευτες βλακείες κυπριακής παραγωγής, που δίνουν την εντύπωση, ότι απευθύνονται σε ηλίθιους.
Ο Δήμος δαπανά εκατομμύρια για να φτιάξει τη μαρίνα και να προωθεί διαμερίσματα των 10.000 ευρώ το τ.μ., αλλά διατηρεί βιβλιοθήκες, που είναι για κλάματα. Στην Αμερική, παρ΄ όλο τον άκρατο καταναλωτισμό τους, ο κόσμος δείχνει περισσότερο ενδιαφέρον για πνευματικές δραστηριότητες. Δυστυχώς, εδώ, η πλειοψηφία των πολιτών δεν χαρακτηρίζονται από βάθος ή σοβαρότητα σκέψης, αλλά από ένα κακώς νοούμενο υλισμό, επιδειξιομανία, κι επιφανειακότητα. Ίσως και γι΄ αυτό ο Δήμος να τούς δίνει ακριβώς αυτά, που τούς ευχαριστούν. Αρτον και Θεάματα δηλαδή. |
Από θρησκευτικής πλευράς, εκεί απολαμβάνει κανείς ένα σαφή διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας, παρ΄ όλο, ότι πολλοί αμερικάνοι είναι θρησκευόμενοι. Εδώ, η Εκκλησία είναι (παρα)κράτος εν κράτει. Κτίζει ναούς εκατομμυρίων και ξενοδοχεία, αλλά ταυτόχρονα αρνείται να πληρώνει φόρους, προσπαθεί να κτίσει ογκώδεις ναούς σε ιστορικώς διατηρητέα σημεία και να κλείσει σχολεία, για να ανεγείρει Malls σε συνεργασία με την κυβέρνηση τού Κατάρ. Αυτά είναι μερικά από τα θέματα, που καυστηριάσαμε με άρθρα σε κάποιες τοπικές εφημερίδες. Λέω «καυστηριάσαμε» (πληθυντικός) εννοώντας έναν όμιλο, που ξεκινήσαμε με κάποια παιδιά στην Κύπρο, τον Όμιλο Ελεύθερης Σκέψης Κύπρου, που σκοπό έχει τον αντίλογο σε θρησκευτικά ζητήματα, αλλά και να δώσει βήμα έκφρασης στούς ουμανιστές, αγνωστικιστές, άθεους, και γενικά στούς ελεύθερα σκεπτόμενους Κύπριους πολίτες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου