ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ -ΕΝΑ ΤΟΥ ΡΕΝΟΥ (Αποστολίδη) ΚΑΙ ΕΝΑ ΤΟΥ ΜΑΡΩΝΙΤΗ

Σάββα Παύλου Ερυθροτερμινθέως

Η ώρα, που μια νέγρα λεσβία θα γίνει πρόεδρος της Αμερικής , είναι επικείμενη...

....Σε μια χώρα που δεν έχει πια εικονοστάσι ο Μαρωνίτης εφορμά για να κατεβάσει  εικόνες!

 α) ΡΕΝΟΣ

Κάποτε ο Ρένος κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο: Όλα όσα γνωρίζουν οι νεοέλληνες για τους αρχαίους Έλληνες.  Ακολουθούσαν εκατόν εξήντα σελίδες ολόλευκες. Κενές.  Ο συμβολισμός της χειρονομίας αυτής του Ρένου Αποστολίδη είναι έκδηλος, εύχυμος και πολύφερνος.

β) ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ

 Σε συνέντευξή του σε εφημερίδα, ο Δημήτρης Μαρωνίτης διακηρύσσει με μεγάλα γράμματα στον τίτλο: Κατεβάστε τους αρχαίους από το εικονοστάσι. Και επεξηγεί: Για λόγους οι οποίοι έχουν το ερμήνευμά τους, και το πολιτικό και το πολιτισμικό και το ιδεολογικό, τα κείμενα αυτά εξακολουθούν να είναι τοποθετημένα σε ένα εικονοστάσι και προσφέρονται για το προσκύνημά μας.

Είναι έκδηλο, όσον αφορά το θέμα αυτό ότι ο Ρένος ήταν κριτικός και αχώνευτος ενώ ο λόγος του Μαρωνίτη είναι ευπειθής στην κυρίαρχη ιδεολογία του προοδευτισμού, δεν μπορεί να δει το θέμα μέσα στις πραγματικές του διαστάσεις, εργάζεται μέσα στα κυρίαρχα ιδεολογήματα που...
επικράτησαν μεταπολιτευτικά. Για λόγους οι οποίοι έχουν το ερμήνευμά τους, και το πολιτικό και το πολιτισμικό και το ιδεολογικό, μετά την πτώση της χούντας επικράτησε ο λόγος του μεταπολιτευτικού προοδευτικού διανοουμένου που προτάσσει τα στήθη του για θέματα και κινδύνους που δεν υπάρχουν,  ή η ζωή τα θέτει πια σε νέες διαστάσεις και σε άλλα δεδομένα, αυτοί όμως αναπαράγουν και αναμασούν τα βολικά παλαιά σχήματα, υποκρίνονται ότι όλα είναι ακριβώς τα ίδια, όπως όταν ένα λεγόμενο προοδευτικό κίνημα ασχολείτο με αυτά τα ζητήματα πριν από ογδόντα και περισσότερα χρόνια.

Όχι μόνον δεν υπάρχουν εικόνες αλλά ούτε και εικονοστάσι. Ακόμη και φιλόλογοι, απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων, αγνοούν στοιχειώδη και βασικά έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.  Αντί, λοιπόν, να πει ότι στην κοινωνία αυτή δεν υπάρχει η γόνιμη μελέτη της αρχαίας γραμματείας, υπάρχει λοιδορία για τους αρχαίους, υποτίμηση στα πλαίσια ενός δήθεν εκσυγχρονιστικού πνεύματος, αντί να προτείνει κάτι παραγωγικό και δημιουργικό για να υπερνικηθεί αυτή η ανόητη (και φθοροποιός) αδιαφορία και υποτίμηση, υποκρίνεται ότι κυριαρχούν οι αρχαιόπληκτοι, οι ισοπεδωτικοί της μονοδιάστατης προβολής του αρχαίου πολιτισμού, οι παρωχημένοι που εκστασιάζονται για το αρχαίο ελληνικό κλέος, αυτοί που στήνουν εικονοστάσι με εικόνες αρχαιολατρίας τις οποίες με δέος προσκυνούν κ.λπ. κ.λπ.,  επί των οποίων ο αθεόφοβος εφορμά και κατάγει νίκες. Νίκες επί νικών.

Ψηφίζω Ρένο. Απλώς, ταπεινά, να αναφέρω και μια δική μου σχετική τοποθέτηση, όταν ύστερα από χρόνια προέβαινα σε έναν απολογισμό της φοιτητικής μου πορείας και θυμόμουνα που διάβαζα στο φοιτητικό μου δωμάτιο, αλλά και παρα θιν’ αλός, Όμηρο, ενώ στις παρέες μιλούσα για τον Ναζίμ Χικμέτ και άλλους μετριότατους ποιητές, που κάθε προοδευτικός νέος έπρεπε να διακηρύσσει ότι διαβάζει μανιωδώς, με ταυτόχρονη εκδήλωση περιφρόνησης προς τους «παρωχημένους αρχαίους». Έγραψα, λοιπόν, είκοσι περίπου χρόνια μετά το τέλος των φοιτητικών χρόνων: Τώρα τι κίνημα αριστερό, ανατρεπτικό ήταν αυτό που ζήσαμε στην Αθήνα της χούντας και της μεταπολίτευσης όταν ντρεπόμασταν να πούμε ότι αγαπούσαμε τον Όμηρο;


ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

Από την εποχή της Αναγέννησης μέχρι σήμερα, εδώ και πεντακόσια χρόνια, περνώντας μέσα από διάφορα κινήματα σκέψης (διαφωτισμός, ρεαλισμός, μαρξισμός, φροϋδισμός, κ.λπ. κ.λπ.) σκάφτηκε μια κοίτη στάσεων και συμπεριφορών της κριτικής σκέψης.

Στην πολιτική ανάλυση αλλά και στην καλλιτεχνία και ποίηση ήταν καθημερινό ψωμοτύρι οι αναφορές: ανατρεπτικός, αμφισβητίας, εναντίον του κατεστημένου, απομυθοποίηση, κολασμένος καλλιτέχνης, καταραμένος, αιρετικός, αμαρτωλός, χωρίς όρους και όρια τέχνη, επαναστάτης, αποκαθηλώνει από το εικονοστάσιο τις εικόνες της λατρευτικής  συνήθειας, αποκαλυπτικός, εικονοκλάστης και προκλητικός, σαρκαστικός στις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες .

Καλώς, οι στάσεις αυτές κατεδάφιζαν τις μακραίωνες λογικές της φεουδαρχικής κοινωνίας που, παρά την επέλαση του αστισμού, την τεχνολογική επανάσταση και τη συσσώρευση της επιστημονικής γνώσης, φτάνουν ίσαμε τις μέρες μας. Καλώς, οι στάσεις αυτές κατεδάφιζαν τις μακραίωνες λογικές της αστικής κοινωνίας που ανέλαβε τη διαδοχή. Όμως σήμερα, αυτές οι στάσεις κατάντησαν βολικές, χωρίς να αντιστοιχούν με τις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης της κοινωνίας, χωρίς να αντιστοιχούν με τα δεδομένα της ζωής μας. Το χειρότερο, αυτές οι στάσεις και νοοτροπίες έχουν ενσωματωθεί στο εποικοδόμημα της κυρίαρχης διεθνούς ελίτ, αποτελούν θεμελιώδη συστατικά της καταπίεσης που εξασκεί το σημερινό σύστημα εκμετάλλευσης.

Όταν επικράτησαν άλλα φετίχ, του εμπορεύματος, του θεάματος, της πλάγιας, αλλά περισσότερο αδίστακτης, εξουσίας,  εκεί πρέπει να κατευθυνθούν τα βέλη και όχι στους παλιούς και κατεδαφισμένους στόχους. Η έξυπνη εξουσία αφήνει να καλλιεργούνται και να προβάλλονται αγροτικές επαναστάσεις όταν οικοδομήθηκε η επικράτεια των βιομηχανικών εργοστασίων και των εργαζομένων εκεί και, τώρα, παράγει έργα με συνδικαλιστικούς αγώνες, απεργίες και καταλήψεις εργοστασίων του μεσοπολέμου/ μεταπολέμου όταν η βιομηχανική παραγωγή έγινε ο φτωχός συγγενής της συσσώρευσης και το παιγνίδι της αφαίμαξης και εκμετάλλευσης διεξάγεται σε χρηματιστήρια, τράπεζες και μηχανισμούς διακίνησης  χρήματος.

Καμώνονται, όμως οι λεγόμενοι ριζοσπάστες και προοδευτικοί της σύγχρονης εποχής ότι δίνουν φοβερές μάχες, ότι ανοίγουν λεωφόρους της σκέψης κ.λπ. γιατί δεν έχουν καταλάβει τους νέους καιρούς, το πολύπλοκο και πολυσύνθετο πλέγμα της νέας εξουσίας, τους βολεύουν, λοιπόν,  οι παλιές στάσεις  είτε γιατί αντιγράφουν και συνεχίζουν από πνευματική οκνηρία είτε γιατί έγιναν μέρη της κυρίαρχης ιδεολογίας και υπηρετούν τους νέους θεούς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κύπρο, μετά το 74, άνθισε ένα κίνημα εναντίον του μιλιταρισμού, υπέρ της ειρήνης, εναντίον της επιθετικότητας και του στρατοκρατικού πνεύματος,  γίνονταν ποικίλες εκδηλώσεις και νόμιζες ότι στην Κύπρο δεν υπήρχε μια κοινωνία τρομοκρατημένη από την τουρκική επιθετικότητα, με πενήντα περίπου, χιλιάδες κατοχικά τουρκικά στρατεύματα σε επιθετική διάταξη αλλά ότι οι Κύπριοι έστελναν τα παιδιά τους να πολεμήσουν στο μακρινό Βιετνάμ.

Φίλος από την Αθήνα, έγραφε με έπαρση για τη συνεισφορά του κόμματος της ανανεωτικής αριστεράς στον ιδεολογικό αγώνα: ότι χτύπησε το πνεύμα της στρατοκρατίας, του σοβινισμού και  του εθνικισμού. Διαβάζοντας το κείμενό του νόμιζες ότι από παντού βυσσοδομούσαν εθνικιστές και σοβινιστές  και ότι αυτός και οι σύντροφοί του προτάσσουν τα στήθη τους και δίνουν μάχες, οπωσδήποτε σκληρές, με κόστος και θυσίες για να συγκρατήσουν τα πράγματα στην προοδευτική  πορεία. Ένιωσα την ανάγκη, να τρυπήσω το μπαλόνι του, ένα πεφυσιωμένο μπαλόνι γεμάτο από άχρηστες ιδεοληψίες και του είπα. Μη φοβάσαι, θα τα δώσουν όλα. Η τακτική τους είναι όμως σιγά σιγά για να μη δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες εξελίξεις.  Άρα, δεν χρειάζεται να προτάσσεις τα στήθη σου, να ιδρώνεις και να κινδυνεύεις με κρυολόγημα.

Ουδέποτε στην ιστορία της ανθρωπότητας μαζεύτηκαν τόσοι ανατρεπτικοί, επαναστάτες, αντιεξουσιαστές, απομυθοποιητές,  ανυπότακτοι, χωρίς όρους και όρια ριζοσπάστες και όλοι αυτοί έφεραν τη μεγαλύτερη υπακοή και υποταγή.