«Καρχαρίες», «γύπες» και «αρπακτικά» εν δράσει!

 

«Έχω μια εξομολόγηση να κάνω. Κάθε βράδυ, όταν πηγαίνω για ύπνο, ονειρεύομαι μία ακόμα ύφεση. Ονειρεύομαι την ελληνική χρεοκοπία», παραδέχτηκε πριν από λίγο καιρό ο κ. Αλέσιο Ραστάνι, ένας άγνωστος ανεξάρτητος trader, αποκαλύπτοντας τον κυνισµό µε τον οποίο η «βιοµηχανία του χρήµατος» ελίσσεται για να βγάλει κέρδη.

Στο παγκόσµιο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα εξάλλου δείχνει να λειτουργεί ένας παράλληλος κόσµος καθώς αλλάζουν χέρια µε ιλιγγιώδη ταχύτητα 600 τρισ. δολάρια, κεφάλαια που αντιπροσωπεύουν σχεδόν 10 φορές το παγκόσµιο ΑΕΠ, καθορίζοντας έτσι ορισµένες φορές την τύχη κρατών και οικονοµιών. Είναι λοιπόν φυσικό η ευρωπαϊκή κρίση χρέους να έχει αφυπνίσει τα αντανακλαστικά και των λεγόµενων κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Τα hedge funds (οι «καρχαρίες» των αγορών), τα vulture funds (οι «γύπες»), αλλά και τα private equity funds (τα «αρπακτικά») βρίσκονται σε επιφυλακή επιδιώκοντας να επωφεληθούν από τυχόν χρεοκοπία κάποιας χώρας.

Στο στόχαστρο των hedge funds CDS, ομόλογα και τώρα ευρώ

Τα hedge funds ήταν τα πρώτα που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τις...

ευκαιρίες που δημιουργούνται από τη δημοσιονομική κρίση με διάφορους τρόπους. Στη περίπτωση της Ελλάδας αγόρασαν CDS χτίζοντας φθηνές θέσεις µε µέσο κόστος ασφάλισης γύρω στις 30 µονάδες βάσης, χωρίς να έχουν βέβαια στην κατοχή τους ελληνικούς τίτλους. Οι κάτοχοι CDS επί του ελληνικού χρέους αγόρασαν εκ των υστέρων ελληνικά ομόλογα ώστε να αρνηθούν τη συμμετοχή στο PSI, να προκαλέσουν πιστωτικό γεγονός και να εισπράξουν τα ασφάλιστρα. Το παιχνίδι είναι σύνθετο και τα συμφέροντα πολλά και αντικρουόμενα. Την ίδια στιγμή το έξυπνο χρήμα έκανε «παιχνίδια» με τα ιταλικά, ισπανικά και γαλλικά ομόλογα. Εσχάτως τα hedge funds έχουν στρέψει τα βέλη τους στο ευρώ. Οι «καρχαρίες» των αγορών σορτάρουν με… μανία τις τελευταίες ημέρες το ευρωπαϊκό νόμισμα. Τα στοιχεία που παρουσιάζουν οι Financial Times δείχνουν ρεκόρ short θέσεων. Συγκεκριμένα, οι short θέσεις ξεπέρασαν τις long κατά 127.900 συμβόλαια, κατά την εβδομάδα που έληξε στις 27 Δεκεμβρίου, έναντι 113.700 συμβολαίων την προηγούμενη εβδομάδα. Πάντως το 2011 πολλά hedge funds έχασαν χρήματα, ποντάροντας στην πτώση του ευρώ μέσα στο 2011, καθώς το κοινό νόμισμα παρέμεινε αναπάντεχα ισχυρό, παρά την επιδείνωση της δημοσιονομικής κρίσης. Όμως, η πτωτική πορεία που ακολούθησε το ευρωπαϊκό νόμισμα το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο ενθάρρυναν όσους πόνταραν στην πτώση του.

Οι γύπες της χρεοκοπίας

Από το κερδοσκοπικό παιχνίδι που παίζεται στις αδύναμες δημοσιονομικά χώρες της Ευρώπης δεν θα μπορούσαν να λείψουν και τα vulture funds. Οι λεγόμενοι γύπες των αγορών που δεν διστάζουν να κρατήσουν σε ομηρία χρεοκοπημένες χώρες, όπως η Αργεντινή και το Περού, ή μία από τις φτωχότερες του κόσμου, όπως το Κονγκό, έχουν πλέον μεταφέρει το παιχνίδι τους στην Ελλάδα και στα ομόλογά της.

Ενας από τους «γύπες» της χρεοκοπίας η Greylock Capital Management LLC, είναι μέσα στη 30μελή συντονιστική επιτροπή του IIF για το ελληνικό πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων PSI+. Αλλά και το distressed fund Elliott Associates σαρώνει την αγορά για τους φτηνότερους ελληνικούς τίτλους μαζεύοντας στο 10% με 15% της αξίας τους. Η δράση της Elliott Associates είναι γνωστή. Το 1995, το Περού προσέφυγε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του χρέους του, αντάλλαξε κρατικά ομόλογα με Brady Bonds, τα οποία χρησιμοποιούνταν την εποχή εκείνη για το «κούρεμα» των χρεών πολλών αναπτυσσόμενων οικονομιών. Η Elliott Associates αγόρασε εμπορικά δάνεια, με την εγγύηση του περουβιανού κράτους, ύψους 20,7 εκατ. δολ. Και σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πιστωτές της χώρας, δεν δέχτηκε να τα ανταλλάξει με τα Brady Bonds. Αντ’ αυτού, κινήθηκε δικαστικά, απαιτώντας αποπληρωμή των δανείων στο ακέραιο. Έβαλε στο μάτι τους τόκους που πλήρωνε το Περού για τα Brady Bonds, και τους διεκδίκησε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Όταν το δικαστήριο της επιδίκασε ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία απαγόρευσαν στην Chase Manhattan να πληρώσει τους τόκους για λογαριασμό του Περού, ο εκβιασμός είχε πετύχει. Το Περού δεν είχε την πολυτέλεια του χρόνου, να ασκήσει έφεση. Εάν καθυστερούσε την πληρωμή των τόκων, θα βρισκόταν σε στάση πληρωμών στα Brady Bonds. Για να αποφύγει τη χρεοκοπία, αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με την Elliott. Έπειτα από αυτή την επιτυχία, η Elliott αποφάσισε να επαναλάβει το κόλπο και στην Αργεντινή. Μέχρι σήμερα, δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία της, και έπειτα από δύο προσφορές για την αναδιάρθρωση των χρεών της εποχής εκείνης, η Elliott Associates εξακολουθεί να διεκδικεί δικαστικά να πληρωθεί στο ακέραιο για τα ομόλογα που έχει στα χέρια της. 

Τα «αρπακτικά» που επενδύουν στα ερείπια

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους δεν αφήνει ασυγκίνητα τα private equity funds (αρπακτικά), τα οποία ειδικεύονται στις επενδύσεις χρεοκοπίας. Όπως αποκαλύπτουν οι Νew York Times οι αμερικάνικες επενδυτικές εταιρείες στέλνουν έμπειρα στελέχη τους παντού, από την Ελλάδα έως την Ιρλανδία και από την Πορτογαλία έως τη Γερμανία, αναζητώντας ακίνητα ή εταιρείες-φιλέτα σε πολύ χαμηλές τιμές. Σύμφωνα με το συγκεκριμένο δημοσίευμα το Δεκέμβριο επισκέφτηκαν την Αθήνα τρεις τραπεζίτες από τα γραφεία που διατηρεί στο Λονδίνο η αμερικανική επενδυτική εταιρεία Kohlberg Kravis Robers - γνωστή ως KKR- για να διερευνήσουν την εξαγορά «πολλά υποσχόμενης ιδιωτικής εταιρείας η οποία δεν μπορεί να πείσει ελληνικές τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξή της». Η εταιρεία αυτή δεν κατονομάζεται αλλά η κίνηση της KKR είναι ενδεικτική του ενδιαφέροντος που αρχίζει να δημιουργείται από όσους έχουν ζεστό χρήμα και θέλουν να επωφεληθούν από την κρίση.

Είναι χαρακτηριστικό πως τα private equity funds άντλησαν μέσα στο 2010 συνολικά κεφάλαια 5 δισ. δολαρίων από επενδυτές, προκειμένου να τα τοποθετήσουν σε εταιρείες που βρίσκονται σε καθεστώς χρεοκοπίας ή βρίσκονται κοντά στην πτώχευση και πρόκειται να αναδιαρθρωθούν. Συγκριτικά, κατά την ύφεση του 2002, τα funds που επενδύουν στα λεγόμενα distressed assets είχαν αντλήσει 400 εκατ. δολάρια από τους πελάτες τους. Φαίνεται λοιπόν πως η πραγματική άνθιση της βιομηχανίας που επενδύει στα ερείπια της χρεοκοπίας, μόλις τώρα ξεκινά.