Συρία και Ιράκ όμως αποτελούν γεωπολιτικά μία ενότητα, συναποτελούν τον ιστορικό χώρο της Μεσοποταμίας.
Η ενότητα αυτή καθιστά συγκοινωνούντα δοχεία αυτά τα νέα, πολιτικά, έθνη-κράτη, δηλ. ό,τι συμβαίνει στη μία, συμβαίνει και στην άλλη. Και αυτό ισχύει. Ίσως στη Συρία ο εμφύλιος να έχει πάρει διαστάσεις ανεξέλεγκτες και στο Ιράκ όχι μέχρι τώρα. Όμως και στις δύο χώρες συμβαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα: ένας τύποις εθνικός εμφύλιος μεν, κατ΄ουσίαν δε ένας πανισλαμικός εμφύλιος (“φίτνα” αραβιστί) μεταξύ Σουνιτών και Σηιτών. Τί συμβαίνει λοιπόν;
Οι διαρκείς και αιματηρές βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράκ εναντίον των Σηιτών γίνονται με την πρωτοβουλία των Σουνιτών Ουαχαβιτών ανά τον κόσμο και κυρίως προερχόμενων από την Αραβική Χερσόνησο. Μέχρι τώρα οι Σηίτες του Ιράκ και άλλων χωρών έχουν αποφύγει να απαντήσουν εφάμιλλα λόγω του θρησκευτικού διατάγματος (φάτουα) του Σηίτη Μεγάλου Αγιατολλά Σιστανί, ο οποίος τους έχει απαγορεύσει κάτι τέτοιο. Παρολ΄ αυτά
μερικές ομάδες Σηιτών απαντούν στις σουνιτικές επιθέσεις με όμοιο ή παραπλήσιο τρόπο. Τα θύματα πολλά εκατέρωθεν. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε μέρα πεθαίνουν τουλάχιστον 15-20 άτομα με τις Ουαχαβιτικές επιθέσεις να αποτελούν την πλειονότητα με ποσοστό περίπου 7 προς 10. Πρόκειται για ακήρυχτο πόλεμο εφάμιλλο της Συρίας. Γιατί όμως αυτός ο πόλεμος στο Ιράκ;
Η εν λόγω αντιπαλότητα Σουνιτών και Σηιτών στο Ιράκ δεν είναι καινούρια. Υφίσταται στον μουσουλμανικό κόσμο για περίπου 15 αιώνες. Ενώ από το 661 μ.Χ. μέχρι το 2003 το σουνιτικό στοιχείο είχε τον πρώτο λόγο στην πολιτική και διοίκηση του Ιράκ και του Χαλιφάτου, η πτώση του Σαντάμ σήμανε την κοσμοϊστορική αλλαγή με την άνοδο των Σηιτών στα πολιτικά πράγματα. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει δεκτό από τις σουνιτικές χώρες της περιοχής για λόγους θρησκευτικούς. Βλέπετε ότι ο Θεός είναι “ολοζώντανος” στην πολιτική ζωή ακόμη και των “προοδευτικών” μουσουλμανικών ελίτ παρά την μεταποικιοκρατική ίδρυση εθνών-κρατών στα εδάφη του πρώην Οθωμανικού Σουλτανάτου και παλαιότερα του αραβικού Χαλιφάτου. Ανησυχώντας για την αυξανόμενη σηιτική επιρροή από το 2003 στο Ιράκ και την περιοχή, οι Ουαχαβίτες της Αλ-Κάιντα και άλλων οργανώσεων προσπαθούν να ανακόψουν με βομβιστικές επιθέσεις την αυξανόμενη σηιτική επιρροή στον σουνιτικό κόσμο. Στόχος τους; Η σουνιτική ανάκτηση του Ιράκ πολιτικά και η τακτική υποχώρηση των Σηιτών. Ποιό είναι το μεταφυσικό κίνητρο αυτής της σύγκρουσης;
Χωρίς ουσιαστικές δογματικές διαφορές, τόσο οι Σουνίτες όσο και οι Σηίτες πρεσβεύουν την δική τους προσέγγιση για το ποιος πρέπει να διοικήσει τον κόσμο του Ισλάμ προκειμένου να υλοποιήσει το θεάρεστο σχέδιο για την επικράτηση του θεϊκού νόμου επί γης. Η κάθε πλευρά θεωρεί ότι έχει το χρίσμα του Προφήτη του Ισλάμ για να συνεχίσει το έργο του. Και αυτό το χρίσμα επιζητεί επίμονα και ευλαβικά να επιδείξει. Η εδώ και εκατό χρόνια έλευση του εκσυγχρονισμού και της εκκοσμίκευσης στην πολιτική ζωή των μουσουλμάνων δεν κατόρθωσε να εκριζώσει την μακραίωνη μεταφυσική προσέγγιση της πολιτικής ζωής. Περίτρανα το αποδεικνύει η σύγκρουση Σηιτών και Σουνιτών στο Ιράκ και την Συρία. Είναι σαν να μην έχει αλλάξει τίποτε στην Μεσοποταμία εδώ και 15 αιώνες.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής, Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής - ΕΛΙΑΜΕΠ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου