Το σύστημα και το υπο-σύστημα...

   Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου*

Δεν χωράει αμφιβολία πως τα αδιέξοδα στα οποία έχει οδηγηθεί η Ελλάδα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο σύστημα πολιτικής εξουσίας που κυριάρχησε για πολλές δεκαετίες στον τόπο. Ήταν ένα σύστημα στηριγμένο στις πελατειακές σχέσεις, στην ρουσφετολογία, στην ευνοιοκρατία και τον δανεισμό. Για να κάνουν τους καλούς, οι πολιτικοί μοίραζαν χρήματα και εύνοιες σε διάφορες επί μέρους ομάδες κατακερματίζοντας το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα δημιουργώντας ένα κυκεώνα ρυθμίσεων και μηχανισμών. Ένα χάος δηλαδή που σήμερα το πληρώνει η χώρα αδυνατώντας να βάλει μια στοιχειώδη έστω τάξη σε αυτό που λέγεται δημόσιος τομέας. Μέσα από την λογική αυτή αναδείχτηκαν «λαϊκά» κόμματα και από τα δεξιά και τα αριστερά, που δήθεν φρόντιζαν για τους αδύναμους συμπολίτες μας. Αυτό όμως που ουσιαστικά έκαναν ήταν να διαβρώσουν το σύστημα εξαγοράζοντας ψήφους κι’ εθίζοντας τον λαό σε εύκολες και άκοπες λύσεις όπου μόνο ορισμένοι πολιτικοί ήσαν σε θέση να προσφέρουν.

Κάθε προσπάθεια εξορθολογισμού του συστήματος συναντούσε λυσσώδεις αντιστάσεις. Με παντιέρα την εικονική φροντίδα των αδυνάτων και με εύκολη την κατηγορία της εξάρτησης από σκοτεινά υποτίθεται συμφέροντα όλων όσων επιχειρούσαν να κάνουν κάτι. Ο Κων/νος Καραμανλής είχε κατηγορηθεί για σοσιαλμανία όταν είχε προσπαθήσει να απαγκιστρώσει κρατικοδίαιτες...
επιχειρήσεις από την αγκαλιά του δημόσιου τομέα, ενώ ο Κ Μητσοτάκης είχε χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία μόλις στάθηκε για ένα διάστημα όρθιος στηρίζοντας πρωτοβουλίες εξυγίανσης των αγορών. Αριστερότερα, ο λαϊκισμός ανακάλυπτε δεξιά στροφή του Ανδρέα Παπανδρέου και των διαδόχων του με αποτέλεσμα την ίδρυση των κομμάτων του Γερ. Αρσένη και του Δημ. Τσοβόλα. Σήμερα, ο Γ. Παπανδρέου – παρά την αδυναμία του να μην μπορεί να καταπολεμήσει την λογική των φορολογιών επιδρομών – θεωρείται σημαιοφόρος καπιταλιστικών επιλογών κι’ εχθρός του λαού. Επειδή κυρίως δεν ήταν σε θέση να μοιράσει χρήμα και διορισμούς στο δημόσιο. Κι επειδή έκανε μια προσπάθεια να βάλει τάξη, κυρίως στις δημόσιες επιχειρήσεις. Το αποτέλεσμα είναι διάρρηξη σχέσεων του επίσημου ΠΑΣΟΚ με την παραδοσιακή βάση του κόμματος και η κυοφορία νέων σχηματισμών προς τα Αριστερά.

Ποιες είναι οι πραγματικές επιλογές για τους Έλληνες σήμερα; Το σύστημα δεν δείχνει έτοιμο να αλλάξει. Τα μεγάλα λεγόμενα κόμματα δεν είναι έτοιμα να βάλουν το χέρι στην πληγή. Έχοντας εξασφαλίσει κάποιες μεσοπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις επαφίενται στην καλή τους τύχη και στις διαθέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών για να συνεχίσουν παρόμοιες πρακτικές. Επαγγέλματα δεν ανοίγουν, φόροι δεν μειώνονται, φορείς δεν καταργούνται και οι δαπάνες του κράτους η ελπίδα είναι να περικοπούν μέσω ψαλιδίσματος μισθών και συντάξεων. Καταβυθίζοντας έτσι την χώρα σε μια σπειροειδή κατάρρευση στο κενό. Τα κόμματα του συστήματος ετοιμάζονται και πάλι κάποιους να βολέψουν, άλλους να τακτοποιήσουν ώστε να κρατήσουν ανέπαφη την οικονομικο-επικοινωνιακή τους υποδομή.

Από την άλλη μεριά, ο αντιφατικός λαϊκισμός έχει πνίξει την κοινωνία. Κινήσεις εναντίον του Μνημονίου πλημμυρίζουν και τα δεξιά και τα αριστερά κομμάτια που δεν καλύπτουν τα δύο κυρίαρχα κόμματα. Εν τούτοις οι αδυναμίες όλων τους είναι καταφανείς. Καμία πρόταση για το μέλλον, απουσία νέων ιδεών, αμηχανία στο «δια ταύτα», τίποτα για κάποιο ρεαλιστικό αύριο. Βερμπαλισμοί, εθνικιστικές εξάρσεις και κουβέντες για την ανωτερότητα της φυλής. Δεν κερδίζονται όμως έτσι οι οικονομικές κρίσεις. Έμμεσα το μήνυμα που όλοι προβάλλουν είναι πως διώχνοντας τους δανειστές και καταργώντας το Μνημόνιο η χώρα θα επανέλθει σε αυτά που ίσχυαν πριν από τρία χρόνια. Πράγμα εξωπραγματικό και αδύνατο. Εκτός Μνημονίου σήμερα πλέον σημαίνει ίδιες καθημερινές οικονομικές δυσκολίες με μεγαλύτερα κοινωνικά αδιέξοδα.

Το επιχείρημα μάλιστα να γίνει Λογιστικός Έλεγχος του χρέους από μία ανεξάρτητη επιτροπή οικονομολόγων για να φανεί πως είναι επαχθές είναι τουλάχιστον νηπιακό. Αυτό έγινε μόνο στον Ισημερινό, λόγω προηγούμενης δικτατορίας και χρήσης των δανείων για τις ανάγκες του καθεστώτος. Εδώ τι θα δείξει ένας τέτοιος, καλοδεχούμενος, έλεγχος; Παροχές σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, επιδοτήσεις και διορισμούς στο δημόσιο. Πως θα ανακηρυχθεί λοιπόν επαχθές ένα χρέος που δημιουργήθηκε για άγραν ψήφων; Σε πλαίσια βέβαια απόλυτα δημοκρατικά. Όσο για τον λογαριασμό που θα πρέπει να αποδώσουν όσοι μας οδήγησαν στο ΔΝΤ, η όποια έρευνα σίγουρα θα δείξει πως η εναλλακτική λύση θα ήταν είτε άτακτη πτώχευση είτε δραματικές περικοπές στο δημόσιο. Που, να σημειώσω, μακάρι να είχαν γίνει.

Το σύστημα λοιπόν ελπίζει σε κάτι από τα ίδια. Και το υποσύστημα, οι εχθροί του Μνημονίου δηλαδή, θα ήθελαν συνέχιση του πάρτι του μεγάλου δημόσιου τομέα δίχως κόστος και με κάποιους κουτόφραγκους να πληρώνουν τον λογαριασμό. Αυτά όμως είναι χίμαιρες. Το παράδοξο είναι όσοι σημειώνουν τα αυτονόητα και ομιλούν σταθερά και διαχρονικά την γλώσσα της λογικής επιμένοντας σε πολιτικές μείωσης του κράτους δεν φαίνεται για την ώρα να συναρπάζουν το εκλογικό σώμα. Γι αυτό λοιπόν ο ίδιος ο λαός θα πάρει την τύχη στα χέρια του. Και οι όποιες συνέπειες της ετυμηγορίας του δεν θα είναι αποτέλεσμα κινήσεων πολιτικών προσώπων. Αλλά προέκταση των δικών του εκλογικών αποφάσεων. Την καταστροφή δηλ. θα την έχει προκαλέσει ο ίδιος. Να μην τα ρίχνουμε πάντα σε «υπεύθυνους» τρίτους….

* O Ανδρέας Ανδριανόπουλος είναι πρόεδρος του "forum για την Ελλάδα"