eleni.ipirotisa@gmail.com

Εκλογές βίας και νοθείας στην Αλβανία

Τέσσερα χρόνια μετά την οριακή (και κατά πολλούς αμφισβητούμενη) ήττα του στις αμφίρροπες εκλογές του 2009, ο Eντι Ράμα επανήλθε στη μάχη της κάλπης και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις πήρε τη ρεβάνς από το «κουρασμένο» καθεστώς Μπερίσα, αυτήν τη φορά μάλιστα θριαμβεύοντας με διαφορά αρκετών ποσοστιαίων μονάδων.
Ο 48χρονος Ράμα, ηγέτης του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Κόμματος, νίκησε κατά κράτος στις εκλογές της Κυριακής, εξασφαλίζοντας περισσότερες από 80 έδρες (σε σύνολο 140) και παραμερίζοντας το δεξιό Δημοκρατικό Κόμμα του 68χρονου Σαλί Μπερίσα, ο οποίος έτσι βλέπει την έξοδο έπειτα από οκτώ συναπτά έτη στην πρωθυπουργία και περί τις δύο δεκαετίες στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας. «Οπλισμένος» με διαπιστευτήρια εκσυγχρονιστικά και προφίλ φιλοευρωπαϊκό, ο Ράμα, μέχρι πρότινος δήμαρχος των Τιράνων, επικράτησε ως επικεφαλής ενός συνασπισμού συνολικά 37 κομμάτων με την ονομασία «Συμμαχία για την Ευρωπαϊκή Αλβανία», έχοντας τη στήριξη και της ελληνικής μειονότητας. Η εκλογική διαδικασία ωστόσο, πιστή στην αλβανική «παράδοση» των τελευταίων δύο δεκαετιών, σημαδεύτηκε από καταγγελίες περί νοθείας και από βίαιες συγκρούσεις μεταξύ υποστηρικτών των αντίπαλων κομμάτων που είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός 53χρονου (ψηφοφόρου των Σοσιαλιστών) και τον σοβαρό τραυματισμό τουλάχιστον τριών ατόμων (μεταξύ αυτών και ενός υποψηφίου του Δημοκρατικού Κόμματος). Από το 1991 και μετά, στην Αλβανία δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές που να μην έχουν αμαυρωθεί από περιστατικά βίας και νοθείας. Συγκρινόμενα με αντίστοιχες πολύνεκρες σκηνές του παρελθόντος, τα επεισόδια του περασμένου Σαββατοκύριακου θα μπορούσαν ίσως να θεωρηθούν «πταίσματα», αλλά σε κάθε περίπτωση, ακόμη και έτσι, τα όποια «πταίσματα» δεν προάγουν ούτε τη Δημοκρατία, ούτε την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας.
Πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που οι εκλογές της Κυριακής ήταν ακριβώς αυτό: ένα «σημαντικό τεστ» δημοκρατίας από το οποίο πρόκειται να κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η μελλοντική ένταξη της χώρας στην ενωμένη ευρωπαϊκή οικογένεια των «27». Τα Τίρανα έχουν υποβάλει σχετικό αίτημα προς τις Βρυξέλλες ήδη από το 2009, χωρίς ωστόσο να τους έχει μέχρι στιγμής αναγνωριστεί καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Αντιθέτως, η γειτονική Κροατία ετοιμάζεται να ενταχθεί στην ΕΕ την 1η Ιουλίου. Η εικόνα της αλβανικής πολιτικής σκηνής η πλούσια σε ρεβανσισμούς, προσωπικές βεντέτες, υποθέσεις διαφθοράς και πελατειακές «ακρότητες» γεννά δεύτερες σκέψεις στους Ευρωπαίους, οι οποίοι λογικό είναι να διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις.
The body of Gjon Gjoni, 53, who was shot in an exchange of gunfire close to a polling station in Lac, 37 miles (60 kilometers) northwest of capital Tirana, Sunday, June 23, 2013 as Albania is holding parliamentary elections. There were few immediate details, but a police spokesman said that Gjon Gjoni, died after being shot in an exchange of fire with Mhill Fufi, 49, a candidate for Berisha's governing Democratic Party. An opposition party leader identified Gjoni as a supporter. Another man, Kastriot Fufi, was also injured. It was not immediately clear if he and the candidate were related. The shooting in the city of Lac started with an argument, said police spokesman Tefik Sulejmani, who gave few other details.(AP Photo/STR)
Ο 53χρονος Gjon Gjoni πυροβολήθηκε έξω από εκλογικό τμήμα του Lac από τον 49χρονο Mhill Fufi, υποψήφιο με το Δημοκρατικό Κόμμα του Sali Berisha.
Υπό αυτό το πρίσμα διαμορφώνονται και οι μεγάλες προκλήσεις της επερχόμενης θητείας Ράμα. Ο 48χρονος έρχεται να αναλάβει τα ηνία σε μια περίοδο στασιμότητας, με την αποστολή να αναζωογονήσει συνολικά τη χώρα (οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά). Η εποχή Μπερίσα φέρεται να έχει κάνει τον κύκλο της (μάλιστα κάποιοι προβλέπουν την οριστική συνταξιοδότηση του 68χρονου) και η αλλαγή φρουράς συνοδεύεται από νέες προσδοκίες. Απέναντι στους Ευρωπαίους, ο 48χρονος Ράμα θα κληθεί να παρουσιάσει «δημοκρατικά διαπιστευτήρια», κοινώς να αποδείξει πως η Αλβανία της μετα-Μπερίσα εποχής λειτουργεί πάνω σε θεμέλια ευνομίας, διαφάνειας, αξιοκρατίας και σεβασμού προς τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Παράλληλα, θα πρέπει, ως πρωθυπουργός πια, να αποφύγει τα δωράκια υπέρ των ημετέρων και τις πρακτικές ρεβανσισμού κατά των ηττημένων, πρακτικές που απειλούν να κάνουν την εμφάνισή τους δεδομένου ότι μεταξύ των δύο πλευρών υπάρχουν «προηγούμενα». Υπενθυμίζεται πως κατά τις επεισοδιακές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2011 είχαν χάσει τη ζωή τους τέσσερις άνθρωποι, ενώ συνολικά τα τελευταία 20 χρόνια οι σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είχαν επανειλημμένως ξεφύγει από τα όρια της πολιτικής ορθότητας με ευθύνη και των δύο πλευρών.
Κατά τα λοιπά, στο μέτωπο της οικονομίας η Αλβανία μπορεί να έχει αποφύγει την ύφεση, αλλά μάλλον δεν δικαιούται να πανηγυρίζει. Ο μέσος μισθός δεν ξεπερνά τα 330 δολ. μηνιαίως, η ανεργία φλερτάρει ανεπισήμως με το 30% και το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί σημαντικά (προκαλώντας επικριτικά σχόλια από την Παγκόσμια Τράπεζα), ενώ και οι ξένες επενδύσεις «σηκώνουν» βελτίωση.
Πηγή