Ένα σενάριο για το colpo grosso του Ερντογάν για να διασωθεί πολιτικά

Χωρίς αμφιβολία, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι στριμωγμένος πολιτικά με πρωτοφανή τρόπο. Οι εξελίξεις τις οποίες ο ίδιος προκάλεσε με τις ενέργειές του, τον έχουν οδηγήσει σε διεθνή απομόνωση, ενώ δεν θα ήταν και υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι ακυρώνουν και το νεοθωμανικό του όραμα να αναδειχθεί σε ηγέτη και των Αράβων, τους οποίους επιχειρεί να «κατακτήσει» μέσω της κοινής θρησκείας.

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Η ζημιά στην τουρκική εξωτερική πολιτική είναι πολύ μεγάλη και μάλιστα σε μια περίοδο κατά τη οποία οι εξελίξεις «τρέχουν» με πρωτοφανή ταχύτητα, ενώ ίσως για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, δεν δείχνουν να ευνοούν την Άγκυρα, οπότε, θεωρητικά, σε αυτή τη συγκυρία θα ήταν πιο χρήσιμη από ποτέ η πρόσβαση και η άσκηση επιρροής σε διεθνή κέντρα εξουσίας. Οι ενέργειες όμως του Ερντογάν έχουν προβληματίσει ακόμα και
τους πλέον φανατικούς του φίλους στο εξωτερικό.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι θα πρέπει να κάνει κάποιες κινήσεις στην προσπάθεια να αναστρέψει το κλίμα τουλάχιστον στο διεθνές περιβάλλον και μάλιστα το δυνατόν σύντομα για να περιοριστούν οι απώλειες. Όσο αυτή η κατάσταση «σέρνεται» τόσο θα δημιουργεί δεύτερες σκέψεις σε φίλους, αλλά και θα δίνει «όπλα» στους επικριτές του για να στραφούν εναντίον του. Τι θα μπορούσε άραγε να κάνει;

Ψίθυροι που ακούγονται στην Τουρκία για το θέμα, αναφέρουν ότι το «μεγάλο κόλπο» για τον Ερντογάν είναι η αμνήστευση, δεν είναι όμως τόσο απλό και για ουσιαστικούς και για πολιτικούς λόγους. Η σχετική φημολογία την οποία έχουν μεταφέρει και έγκυροι αναλυτές, μιλά για τη συσχέτιση της διαδικασίας με την πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων με τους Κούρδους και ειδικότερα την ασφυκτική πίεσή τους να αφεθεί ελεύθερος ο ιστορικός ηγέτης του PKK,Αμπντουλάχ Οτζαλάν.

Προφανώς, δεν θα ήταν και πολύ σώφρων πολιτικά το να αμνηστευθεί ένας άνθρωπος που για τους Τούρκους χρεώνεται 40.000 θανάτους και στη φυλακή να βρίσκονται αρκετοί διώκτες του, ασχέτως του λόγους για τον οποίο κατέληξαν εκεί. Κατά συνέπεια, το σενάριο θέλει τον Ερντογάν να προχωράει σε γενική αμνήστευση, τόσο των στρατιωτικών όσο και των Κούρδων…

Μερικές διαστάσεις όμως του προβλήματος έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Με μια τέτοια κίνηση, ο Ερντογάν θα πρόβαλλε εαυτόν ως τον ηγέτη που προώθησε την «εθνική συμφιλίωση» και θα επιχειρούσε να αναστρέψει το αρνητικό κλίμα σε βάρος του. Υπάρχουν όμως και προβλήματα. Κάποιοι από τους φυλακισμένους στην υπόθεση Εργενεκόν – και όχι μόνο – πρόκειται πραγματικά για εγκληματικά – παρακρατικά στοιχεία. Πόσο εύκολο είναι να τους αμνηστεύσει;

Κι εάν ο ίδιος έμεινε στη φυλακή και βγήκε αποφασισμένος να εκδικηθεί, όπως δείχνουν εκ του αποτελέσματος οι εξελίξεις, γιατί να μην κάνουν το ίδιο και οι «ευεργετηθέντες», οπότε στην ουσία θα έχει υπονομεύσει τον εαυτό του; Βέβαια έχει ήδη πάρει αποστάσεις, πολύ προσεκτικά, από τη δίκη που διεξήχθη. Κάποιοι όμως απλώς δεν ξεχνούν. Το ξερει αυτό ο Ερντογάν, καθώς ανήκει αναμφισβήτητα σε αυτή την ομάδα…

Υπάρχει όμως και άλλο πρόβλημα. Ως πιο πρόσφορος πολιτικός χρόνος για μια τέτοια κίνηση προβάλλουν οι προεδρικές εκλογές του Αυγούστου του 2014, ώστε εάν περάσει η αλλαγή του συστήματος από προεδρευόμενη σε προεδρική Δημοκρατία, να ενισχύσει θεαματικά τις πιθανότητές του να εκλεγεί πρόεδρος. Εναλλακτικά, οι γενικές εκλογές που αναμένεται να διεξαχθούν το 2015.

Στο μεταξύ όμως, θεωρείται βέβαιο ότι οι αντιδράσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό θα πολλαπλασιαστούν, οπότε εάν καθυστερήσει τόσο πολύ να κάνει την κίνησή του, τότε κινδυνεύει να φανεί ότι υποχωρεί στις πιέσεις, κάτι που δεν είναι καθόλου του στιλ του Τούρκου πρωθυπουργού…

Υπάρχει, ως συνήθως και η πιο «πονηρή» εκδοχή. Μήπως επειδή ακριβώς το πολιτικό κόστος της απελευθέρωσης Οτζαλάν για τον οποιονδήποτε στην Τουρκία θα ήταν τεράστιο, φροντίζει να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε αυτό να καταστεί διαχειρίσιμο; Όλες οι σκέψεις μένουν να αποδειχθούν, αν και το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός παίζει πολιτικό «παιχνίδι» υψηλότατου ρίσκου…