Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής; Και πρώτα απ΄ όλα οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία του εξακολουθούν να υφίστανται ή όχι. Ο δημοσιογράφος Κώστας Καραίσκος διευθυντής της εφημερίδας ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ και βαθύς γνώστης του θέματος απαντά σ΄όλα αυτά τα ερωτήματα μέσα από το απόσπασμα μιας ομιλίας του,γι΄ αυτό το θέμα ...ταμπού για την ελληνική διπλωματία:
“Το 1923, αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την Συνθήκη της Λωζάνης, ήρθε με το έτσι θέλω κι εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή ένας Τούρκος διπλωμάτης, χωρίς καμμία συμφωνία, χωρίς καμμία αμοιβαιότητα, μόνο με τον αέρα του νικητή στην πρόσφατη σύρραξη. Σύντομα ο αέρας του αυτός άρχισε να γίνεται αισθητός στη Θράκη. Ο Γενικός Διοικητής Θράκης Γ. Μπούμπουλης, σε έγγραφό του προς το Υπουργείο Εξωτερικών το 1926 επεσήμαινε: “η μόνη οργάνωσι κατά της ασφαλείας του Κράτους γίνεται παρά του Τούρκου Προξένου, αλλ’ ευτυχώς λόγω της αμερολήπτου και πατρικής διοικήσεώς μας του τουρκικού στοιχείου, ούτος κατέστη ανίκανος να εύρη κατάλληλον έδαφος. Δια τον λόγον τούτον προσπαθεί ίνα δια ψευδών διαμαρτυριών, φθάση εκβιάζων το τουρκικόν στοιχείον εις το ποθούμενόν του. Το ότι πάντοτε ενεργεί κακή τη πίστη εφάνη εμπράκτως εκ του τελευταίου επεισοδίου το οποίον ήθελε να δημιουργήση μετά του στρατού ότι δήθεν οι στρατιώται εφώναζον “Κάτω η Τουρκία”, “Κάτω ο Κεμάλ”. Τούτο εν γνώσει ότι δεν είναι αληθές το εδημιούργησε δια να φανατίση το τουρκικόν στοιχείον αλλά δυστυχώς δι’ αυτόν εύρε τούτον απαθέστατον και δεν ηδυνήθη να το εξεγείρη. Αυτή είναι η Πολιτεία του Τούρκου προξένου…Λίγο μετά, από κοινού με την Τουρκική πρεσβεία της Αθήνας, ο Τούρκος Πρόξενος Κομοτηνής διαμαρτυρήθηκε για τη δράση των αποκαλούμενων “παλαιομουσουλμάνων” και ζήτησε την απέλασή τους. “Οι παλαιομουσουλμάνοι” είχαν καταφύγει στη Θράκη, λόγω της αντίθεσής τους με τον Μουσταφά Κεμάλ και ανέπτυξαν δραστηριότητα εναντίον των κεμαλικών ιδεών, με κορυφαίο τον τελευταίο σεϊχουλισλάμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον Μουσταφά Σαμπρή Εφέντη. Τις διαμαρτυρίες ακολούθησε υπόμνημα του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Tevfik Rusdu Aras που ζητούσε την εξορία των “παλαιομουσουλμάνων” και αποκάλυπτε την υποχωρητικότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Τον Δεκέμβριο του 1927 θα εκδοθεί απόφαση (που προσωρινά ανεστάλη) για να εκτοπιστούν στη Λαμία...
Το 1930 ήρθε η ώρα της πρώτης ελληνοτουρκικής φιλίας, Βενιζέλου - Κεμάλ και υπογράφτηκαν μια σειρά από συμφωνίες. Ένα ζήτημα που προέκυψε από το σύμφωνο φιλίας του 1930 ήταν η ίδρυση Γενικού τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή, το οποίο είχε ξεκινήσει αρχικώς ως διπλωματικό γραφείο. Αυτό που μέχρι και σήμερα αποκρύπτουν από τον ελληνικό λαό, όποτε γίνεται λόγος για τη συμφωνία εκείνη, είναι ότι είχε και μία άλλη ιδιαίτερη θρακική πτυχή, την έξωση από τη Θράκη και την Ελλάδα των 150 φιλελλήνων παλαιομουσουλμάνων, για χάρη του κεμαλισμού. Σε έγγραφο της βρετανικής πρεσβείας στην Άγκυρα αναφέρεται ότι ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τουρκία Σπ. Πολυχρονιάδης είχε αποκαλύψει στο βρετανό διπλωμάτη D.Clerk, ότι οι απελάσεις των “παλαιομουσουλμάνων” ήταν τμήμα ενός προγράμματος αμοιβαίας συνεννόησης και συνδιαλλαγής που είχε προκύψει από την ελληνοτουρκική προσέγγιση και ότι η Τουρκία από την πλευρά της πρόκειται να υιοθετήσει μια πιο ελαστική στάση απέναντι στην ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σπ. Πολυχρονιάδης όμως είχε αποκαλύψει ότι “εάν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν είχαν πάρει χαρακτήρα εγκαρδιότητας, θα είχε ακολουθήσει διωγμός της ελληνικής μειονότητας και εξασθένηση της”, ενώ τελικά, όπως αποδείχτηκε, ούτε η απέλαση των παλαιομουσουλμάνων αλλά ούτε και το “φιλικό κλίμα” της εποχής βελτίωσε τη θέση των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Το τι συνέβη με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης το γνωρίζουμε όλοι καλά και θα αναφερθούμε ακροθιγώς παρακάτω...
Το 1936 αναλαμβάνει Γενικός Διοικητής Θράκης ο Αθανάσιος Σουλιώτης - Νικολαϊδης, παλιός συνεργάτης του Ίωνα Δραγούμη. Αντιλαμβάνεται την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή, αναφέρει στους προϊσταμένους του το μεγάλο ζήτημα της τουρκικής προπαγάνδας, στη Θράκη, μέσω του τουρκικού προξενείου και ιδρύει στα πλαίσια της Γενικής Διοίκησης το Τμήμα Πολιτικών Υποθέσεων, που μέχρι σήμερα έχει αρμοδιότητα την παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάνης για τις μειονότητες, με λίγα λόγια την παρακολούθηση της δραστηριότητας του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής. Πάντως για τη δράση του τελευταίου δεν υπάρχει ίσως πιο κραυγαλέο παράδειγμα από εκείνο της προβοκάτσιας του 1955 με τη βόμβα στο “σπίτι του Ατατούρκ” στη Θεσσαλονίκη από τον Κομοτηναίο φοιτητή Οκτάι Ενγκίν. Όλοι γνωρίζουμε ότι η καταστροφή του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης μεθοδεύτηκε από το τουρκικό κράτος με τα Σεπτεμβριανά που ξέσπασαν από την δήθεν επίθεση στο τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, το θεωρούμενο και πατρικό σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ. Πώς όμως μεταφέρθηκαν οι δύο εκρηκτικοί μηχανισμοί στην Ελλάδα κι έφτασαν στα χέρια του Ενγκίν; Με τον διπλωματικό σάκο του Προξενείου! Και πώς φυγαδεύτηκε στην Τουρκία ο δράστης όταν απελευθερώθηκε μετά τη σύλληψή του από τις ελληνικές Αρχές; Μέσα στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου του Προξένου Κομοτηνής! Μιλάμε δηλαδή όχι για διπλωματική υπηρεσία αλλά για εγκληματική οργάνωση κι εμείς ακόμα καθόμαστε και μιλάμε για προξενικό δίκαιο, για διπλωματικά πρωτόκολλα και άλλα ανυπόστατα…Ας έρθουμε λοιπόν στο σήμερα να δούμε ποιοι λόγοι υποτίθεται ότι επιβάλλουν την παραμονή της στον σβέρκο μας.
1) Το Προξενείο κάθε χώρας πρωτίστως απευθύνεται στους δικούς της πολίτες. Υπάρχουν σήμερα Τούρκοι πολίτες στη Θράκη; Ίσως μερικές δεκάδες; Τότε ποια είναι η …πελατεία του καταστήματος; Άλλο θέμα: η έκδοση βίζας. Η βίζα για την Τουρκία έχει καταργηθεί, άρα; Πόσες γραφειοκρατικές δουλειές απομένουν και μάλιστα χρειάζονται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο και καμμιά εικοσαριά υπαλλήλους; Σε δυό ώρες δρόμο βρίσκεται το Προξενείο της Θεσσαλονίκης, ποια λοιπόν είναι η αποστολή της υπηρεσίας αυτής; Κι αν ακόμη υπάρχει έργο που πρέπει να διεκπεραιωθεί, ας διατηρηθεί ένα γραφείο όπου θα αποσπώνται 1-2 υπάλληλοι από τη Θεσσαλονίκη να εξυπηρετούν τον κόσμο.
2) Υποτίθεται ότι το τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής επιβλέπει την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης. Ποια Συνθήκη, αυτήν που την κουρέλιασε από την πρώτη μέρα της υπογραφής της; Που δεν άφησε ούτε μία διάταξή της που να μην την παραβιάσει; Πού είναι η αυτοδιοίκηση της Ίμβρου και της Τενέδου; Πού είναι τα δικαιώματα των μειονοτικών, οι περιουσίες των χριστιανικών βακουφίων, κτλ κτλ; Αυτοί δεχόμαστε να επιτηρούν, μετά τα τόσα τους εγκλήματα, την εφαρμογή της ίδιας Συνθήκης από εμάς;
3) Λέγεται από κάποιους κύκλους ότι το Προξενείο γενικώς εγγυάται τα δικαιώματα της μουσουλμανικής μειονότητας. Αυτό πραγματικά μόνον ως ανέκδοτο μπορεί κανείς να το εκλάβει, κάτι που λέγεται για να γελάσουμε. Γιατί θα κλαίγαμε αν ήμασταν Κούρδοι, αν ήμασταν Ρωμηοί, αν ήμασταν Τούρκοι δημοκράτες. Δεν επεκτείνομαι περισσότερο. Άρα λοιπόν δεν υφίσταται καμμία αντικειμενική αιτία για τη συνέχιση της λειτουργίας του Προξενείου στην Κομοτηνή. Ας δούμε ποιοι λόγοι επιβάλλουν την απομάκρυνσή του. Οι πολιτικές του παρεμβάσεις σε προεκλογικές περιόδους είναι ίσως η πιο γνωστή του δραστηριότητα. Η λεγόμενη “γραμμή” διοχετεύεται μέσα από την άτυπη “Συμβουλευτική Επιτροπή” της μειονότητας και έγινε ολοφάνερη τον παρελθόντα Ιούνιο με το “Λευκό” στις Ευρωεκλογές. Μπορεί βέβαια να μην συγκέντρωσε πάνω από 8.000 ψήφους, όμως η δυναμική είναι πολύ μεγαλύτερη, για λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναπτύξω. Υπάρχουν τοπικά ελάχιστοι πολιτικοί που στηλιτεύουν δημοσίως την πολιτική αυτή του Προξενείου (Παναγιώτης Σγουρίδης, Ευριπίδης Στυλιανίδης…), καθώς οι περισσότεροι προτιμούν να λουφάξουν, έστω κι αν αδικηθούν, επιδιώκοντας την εύνοια του προξενικού μηχανισμού την επόμενη φορά. Και δεν είναι βέβαια αυτή η μοναδική του παρέμβαση στα εσωτερικά μας. Ακόμα πιο επικίνδυνη είναι η δράση του Προξενείου και των ανθρώπων του σε βάρος των μη τουρκογενών μουσουλμάνων της περιοχής. Πομάκοι και Ρομά που αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από τη γραμμή “μουσουλμάνος = Τούρκος”, βρίσκουν τον μπελά τους, όχι βέβαια από μεμονωμένους ιδιώτες. Όταν ο Στρατός διοργανώνει δωρεάν ιατρικές εξετάσεις για τους πληθυσμούς στα απομακρυσμένα πομακοχώρια, από πίσω έτρεχε η Συμβουλευτική για την ίδια ακριβώς “προσφορά”, μην τυχόν και φανεί ότι η Ελλάδα προσφέρει στους Πομάκους κάτι παραπάνω από την Τουρκία. Οι ίδιοι θα τρέξουν να ακυρώσουν τη δημιουργία ενός πολιτιστικού συλλόγου από φιλέλληνες Πομάκους, μην τυχόν και δημιουργηθεί άλλος πόλος συσπείρωσης πλην του προξενικού. Για να μην μιλήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο προωθείται, φανατικά και κόντρα στη θέληση των περισσοτέρων γονέων, η μειονοτική εκπαίδευση, σε βάρος της δημόσιας, προκειμένου να διατηρηθεί ένα εκπαιδευτικό απαρτχάιντ μεταξύ των παιδιών χριστιανών και μουσουλμάνων. Ακόμα και για τα παιδιά που αποφοιτώντας από ελληνικό σχολείο εισάγονται σε ελληνικά πανεπιστήμια, ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας, που συχνά δρα ως εργαλείο του Προξενείου, έχει ιδρύσει ανά την Ελλάδα συλλόγους νεολαίας, προκειμένου να διατηρήσει έναν έλεγχο πάνω τους. Μην τυχόν και ξεφύγει κανένας - ιδίως αν έχει πάρει και υποτροφία από το Προξενείο. Κι όταν αργότερα ο νέος βγει στην αγορά εργασίας, ποιος θα τον χρηματοδοτήσει, αν αδυνατούν οι οικείοι του; Μα… η Μητέρα Πατρίδα είναι πάλι εδώ! Το γκέττο έτσι διαιωνίζεται και εμείς παραμυθιαζόμαστε με θεωρίες περί πολυπολιτισμικότητας και άλλα φαντάσματα…Ας δούμε και τα τυχόν προβλήματα που θα δημιουργούσε η εξωπέταξή του από τον τόπο μας. Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν χρειάζεται καμμία ιδιαίτερη διαδικασία ή δικαιολογία για να το κλείσουμε, φτάνει να το θέλουμε. Είναι βεβαίως αλήθεια ότι σε περίπτωση απομάκρυνσής του η Τουρκία θα διώξει το Προξενείο μας στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είναι πράγματι ένα σοβαρό ζήτημα. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να ζυγίσουμε το εκεί και το εδώ διακύβευμα. Η Τουρκία σήμερα χρειάζεται την ελληνική παρουσία στην Πόλη, για να την χρησιμοποιεί ως άλλοθι μειονοτικής πολιτικής έναντι μιας πρακτικά εξαφανισμένης μειονότητας. Ο ρόλος του εκεί Προξενείου μας, εκτός του ότι είναι πάντοτε εντός προξενικού δικαίου, βαρύνει αναλογικά ελάχιστα σε σχέση με ό,τι γνωρίζουμε να συμβαίνει στην ελληνική Θράκη. Η ζυγαριά κλίνει αναφανδόν υπέρ της εδώ πλευράς. Στο εσωτερικό της Θράκης είναι επίσης αλήθεια ότι θα υπάρξουν αρκετοί τουρκόφρονες που θα δυσαρεστηθούν με μία τέτοιαν εξέλιξη. Εδώ όμως είναι το δικό μας χρέος. Είναι ανάγκη να περιορίσουμε τη δυσαρέσκεια μόνον στους υστερόβουλους και τους αυτοπροσφερόμενους για πράκτορες της Τουρκίας, και να μην επιτρέψουμε στους τελευταίους να το παρουσιάσουν ως πρόβλημα του καθενός μουσουλμάνου πολίτη. Πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθεί και ο τουρκικής καταγωγής (ή συνείδησης) μουσουλμάνος της Θράκης ότι ως Ελλάδα έχουμε κάποια συμφέροντα αδιαπραγμάτευτα και δεν είναι όλα υπό συζήτηση. Να αντιληφθεί ότι άλλο η τουρκική συνείδηση κι άλλο η υιοθέτηση μιας επεκτατικής, αλυτρωτικής ή αναθεωρητικής πολιτικής από το πολιτικό κατεστημένο της Άγκυρας. Να νιώσει ότι ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας, θρησκείας και κουλτούρας είναι πολίτης της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - κι εδώ μπορεί να λύσει όλα του τα προβλήματα. Η ειρήνη κινδυνεύει ακριβώς από τη δράση της Τουρκίας, και όσο δεν αφοπλίζουμε τούτον τον μηχανισμό που βρίσκεται μέσα στο σπίτι μας είμαστε ανά πάσα στιγμή όμηροι των όποιων προθέσεών του (βλ. προβοκάτσια του 1955). Ο στρουθοκαμηλισμός και η υποχωρητικότητα μόνο αποθρασύνουν τον αντίπαλο και φέρνουν κοντύτερα τον όποιον κίνδυνο. Μακάρι να μπορούσε να θεραπευθεί αλλιώς το πρόβλημα και να μην χρειαζόταν νυστέρι. Όμως ο τεράστιος μηχανισμός που έχει εγκατασταθεί δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί”.
“Το 1923, αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την Συνθήκη της Λωζάνης, ήρθε με το έτσι θέλω κι εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή ένας Τούρκος διπλωμάτης, χωρίς καμμία συμφωνία, χωρίς καμμία αμοιβαιότητα, μόνο με τον αέρα του νικητή στην πρόσφατη σύρραξη. Σύντομα ο αέρας του αυτός άρχισε να γίνεται αισθητός στη Θράκη. Ο Γενικός Διοικητής Θράκης Γ. Μπούμπουλης, σε έγγραφό του προς το Υπουργείο Εξωτερικών το 1926 επεσήμαινε: “η μόνη οργάνωσι κατά της ασφαλείας του Κράτους γίνεται παρά του Τούρκου Προξένου, αλλ’ ευτυχώς λόγω της αμερολήπτου και πατρικής διοικήσεώς μας του τουρκικού στοιχείου, ούτος κατέστη ανίκανος να εύρη κατάλληλον έδαφος. Δια τον λόγον τούτον προσπαθεί ίνα δια ψευδών διαμαρτυριών, φθάση εκβιάζων το τουρκικόν στοιχείον εις το ποθούμενόν του. Το ότι πάντοτε ενεργεί κακή τη πίστη εφάνη εμπράκτως εκ του τελευταίου επεισοδίου το οποίον ήθελε να δημιουργήση μετά του στρατού ότι δήθεν οι στρατιώται εφώναζον “Κάτω η Τουρκία”, “Κάτω ο Κεμάλ”. Τούτο εν γνώσει ότι δεν είναι αληθές το εδημιούργησε δια να φανατίση το τουρκικόν στοιχείον αλλά δυστυχώς δι’ αυτόν εύρε τούτον απαθέστατον και δεν ηδυνήθη να το εξεγείρη. Αυτή είναι η Πολιτεία του Τούρκου προξένου…Λίγο μετά, από κοινού με την Τουρκική πρεσβεία της Αθήνας, ο Τούρκος Πρόξενος Κομοτηνής διαμαρτυρήθηκε για τη δράση των αποκαλούμενων “παλαιομουσουλμάνων” και ζήτησε την απέλασή τους. “Οι παλαιομουσουλμάνοι” είχαν καταφύγει στη Θράκη, λόγω της αντίθεσής τους με τον Μουσταφά Κεμάλ και ανέπτυξαν δραστηριότητα εναντίον των κεμαλικών ιδεών, με κορυφαίο τον τελευταίο σεϊχουλισλάμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον Μουσταφά Σαμπρή Εφέντη. Τις διαμαρτυρίες ακολούθησε υπόμνημα του Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Tevfik Rusdu Aras που ζητούσε την εξορία των “παλαιομουσουλμάνων” και αποκάλυπτε την υποχωρητικότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Τον Δεκέμβριο του 1927 θα εκδοθεί απόφαση (που προσωρινά ανεστάλη) για να εκτοπιστούν στη Λαμία...
Το 1930 ήρθε η ώρα της πρώτης ελληνοτουρκικής φιλίας, Βενιζέλου - Κεμάλ και υπογράφτηκαν μια σειρά από συμφωνίες. Ένα ζήτημα που προέκυψε από το σύμφωνο φιλίας του 1930 ήταν η ίδρυση Γενικού τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή, το οποίο είχε ξεκινήσει αρχικώς ως διπλωματικό γραφείο. Αυτό που μέχρι και σήμερα αποκρύπτουν από τον ελληνικό λαό, όποτε γίνεται λόγος για τη συμφωνία εκείνη, είναι ότι είχε και μία άλλη ιδιαίτερη θρακική πτυχή, την έξωση από τη Θράκη και την Ελλάδα των 150 φιλελλήνων παλαιομουσουλμάνων, για χάρη του κεμαλισμού. Σε έγγραφο της βρετανικής πρεσβείας στην Άγκυρα αναφέρεται ότι ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τουρκία Σπ. Πολυχρονιάδης είχε αποκαλύψει στο βρετανό διπλωμάτη D.Clerk, ότι οι απελάσεις των “παλαιομουσουλμάνων” ήταν τμήμα ενός προγράμματος αμοιβαίας συνεννόησης και συνδιαλλαγής που είχε προκύψει από την ελληνοτουρκική προσέγγιση και ότι η Τουρκία από την πλευρά της πρόκειται να υιοθετήσει μια πιο ελαστική στάση απέναντι στην ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σπ. Πολυχρονιάδης όμως είχε αποκαλύψει ότι “εάν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν είχαν πάρει χαρακτήρα εγκαρδιότητας, θα είχε ακολουθήσει διωγμός της ελληνικής μειονότητας και εξασθένηση της”, ενώ τελικά, όπως αποδείχτηκε, ούτε η απέλαση των παλαιομουσουλμάνων αλλά ούτε και το “φιλικό κλίμα” της εποχής βελτίωσε τη θέση των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Το τι συνέβη με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης το γνωρίζουμε όλοι καλά και θα αναφερθούμε ακροθιγώς παρακάτω...
Το 1936 αναλαμβάνει Γενικός Διοικητής Θράκης ο Αθανάσιος Σουλιώτης - Νικολαϊδης, παλιός συνεργάτης του Ίωνα Δραγούμη. Αντιλαμβάνεται την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή, αναφέρει στους προϊσταμένους του το μεγάλο ζήτημα της τουρκικής προπαγάνδας, στη Θράκη, μέσω του τουρκικού προξενείου και ιδρύει στα πλαίσια της Γενικής Διοίκησης το Τμήμα Πολιτικών Υποθέσεων, που μέχρι σήμερα έχει αρμοδιότητα την παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάνης για τις μειονότητες, με λίγα λόγια την παρακολούθηση της δραστηριότητας του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής. Πάντως για τη δράση του τελευταίου δεν υπάρχει ίσως πιο κραυγαλέο παράδειγμα από εκείνο της προβοκάτσιας του 1955 με τη βόμβα στο “σπίτι του Ατατούρκ” στη Θεσσαλονίκη από τον Κομοτηναίο φοιτητή Οκτάι Ενγκίν. Όλοι γνωρίζουμε ότι η καταστροφή του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης μεθοδεύτηκε από το τουρκικό κράτος με τα Σεπτεμβριανά που ξέσπασαν από την δήθεν επίθεση στο τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, το θεωρούμενο και πατρικό σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ. Πώς όμως μεταφέρθηκαν οι δύο εκρηκτικοί μηχανισμοί στην Ελλάδα κι έφτασαν στα χέρια του Ενγκίν; Με τον διπλωματικό σάκο του Προξενείου! Και πώς φυγαδεύτηκε στην Τουρκία ο δράστης όταν απελευθερώθηκε μετά τη σύλληψή του από τις ελληνικές Αρχές; Μέσα στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου του Προξένου Κομοτηνής! Μιλάμε δηλαδή όχι για διπλωματική υπηρεσία αλλά για εγκληματική οργάνωση κι εμείς ακόμα καθόμαστε και μιλάμε για προξενικό δίκαιο, για διπλωματικά πρωτόκολλα και άλλα ανυπόστατα…Ας έρθουμε λοιπόν στο σήμερα να δούμε ποιοι λόγοι υποτίθεται ότι επιβάλλουν την παραμονή της στον σβέρκο μας.
1) Το Προξενείο κάθε χώρας πρωτίστως απευθύνεται στους δικούς της πολίτες. Υπάρχουν σήμερα Τούρκοι πολίτες στη Θράκη; Ίσως μερικές δεκάδες; Τότε ποια είναι η …πελατεία του καταστήματος; Άλλο θέμα: η έκδοση βίζας. Η βίζα για την Τουρκία έχει καταργηθεί, άρα; Πόσες γραφειοκρατικές δουλειές απομένουν και μάλιστα χρειάζονται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο και καμμιά εικοσαριά υπαλλήλους; Σε δυό ώρες δρόμο βρίσκεται το Προξενείο της Θεσσαλονίκης, ποια λοιπόν είναι η αποστολή της υπηρεσίας αυτής; Κι αν ακόμη υπάρχει έργο που πρέπει να διεκπεραιωθεί, ας διατηρηθεί ένα γραφείο όπου θα αποσπώνται 1-2 υπάλληλοι από τη Θεσσαλονίκη να εξυπηρετούν τον κόσμο.
2) Υποτίθεται ότι το τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής επιβλέπει την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης. Ποια Συνθήκη, αυτήν που την κουρέλιασε από την πρώτη μέρα της υπογραφής της; Που δεν άφησε ούτε μία διάταξή της που να μην την παραβιάσει; Πού είναι η αυτοδιοίκηση της Ίμβρου και της Τενέδου; Πού είναι τα δικαιώματα των μειονοτικών, οι περιουσίες των χριστιανικών βακουφίων, κτλ κτλ; Αυτοί δεχόμαστε να επιτηρούν, μετά τα τόσα τους εγκλήματα, την εφαρμογή της ίδιας Συνθήκης από εμάς;
3) Λέγεται από κάποιους κύκλους ότι το Προξενείο γενικώς εγγυάται τα δικαιώματα της μουσουλμανικής μειονότητας. Αυτό πραγματικά μόνον ως ανέκδοτο μπορεί κανείς να το εκλάβει, κάτι που λέγεται για να γελάσουμε. Γιατί θα κλαίγαμε αν ήμασταν Κούρδοι, αν ήμασταν Ρωμηοί, αν ήμασταν Τούρκοι δημοκράτες. Δεν επεκτείνομαι περισσότερο. Άρα λοιπόν δεν υφίσταται καμμία αντικειμενική αιτία για τη συνέχιση της λειτουργίας του Προξενείου στην Κομοτηνή. Ας δούμε ποιοι λόγοι επιβάλλουν την απομάκρυνσή του. Οι πολιτικές του παρεμβάσεις σε προεκλογικές περιόδους είναι ίσως η πιο γνωστή του δραστηριότητα. Η λεγόμενη “γραμμή” διοχετεύεται μέσα από την άτυπη “Συμβουλευτική Επιτροπή” της μειονότητας και έγινε ολοφάνερη τον παρελθόντα Ιούνιο με το “Λευκό” στις Ευρωεκλογές. Μπορεί βέβαια να μην συγκέντρωσε πάνω από 8.000 ψήφους, όμως η δυναμική είναι πολύ μεγαλύτερη, για λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναπτύξω. Υπάρχουν τοπικά ελάχιστοι πολιτικοί που στηλιτεύουν δημοσίως την πολιτική αυτή του Προξενείου (Παναγιώτης Σγουρίδης, Ευριπίδης Στυλιανίδης…), καθώς οι περισσότεροι προτιμούν να λουφάξουν, έστω κι αν αδικηθούν, επιδιώκοντας την εύνοια του προξενικού μηχανισμού την επόμενη φορά. Και δεν είναι βέβαια αυτή η μοναδική του παρέμβαση στα εσωτερικά μας. Ακόμα πιο επικίνδυνη είναι η δράση του Προξενείου και των ανθρώπων του σε βάρος των μη τουρκογενών μουσουλμάνων της περιοχής. Πομάκοι και Ρομά που αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από τη γραμμή “μουσουλμάνος = Τούρκος”, βρίσκουν τον μπελά τους, όχι βέβαια από μεμονωμένους ιδιώτες. Όταν ο Στρατός διοργανώνει δωρεάν ιατρικές εξετάσεις για τους πληθυσμούς στα απομακρυσμένα πομακοχώρια, από πίσω έτρεχε η Συμβουλευτική για την ίδια ακριβώς “προσφορά”, μην τυχόν και φανεί ότι η Ελλάδα προσφέρει στους Πομάκους κάτι παραπάνω από την Τουρκία. Οι ίδιοι θα τρέξουν να ακυρώσουν τη δημιουργία ενός πολιτιστικού συλλόγου από φιλέλληνες Πομάκους, μην τυχόν και δημιουργηθεί άλλος πόλος συσπείρωσης πλην του προξενικού. Για να μην μιλήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο προωθείται, φανατικά και κόντρα στη θέληση των περισσοτέρων γονέων, η μειονοτική εκπαίδευση, σε βάρος της δημόσιας, προκειμένου να διατηρηθεί ένα εκπαιδευτικό απαρτχάιντ μεταξύ των παιδιών χριστιανών και μουσουλμάνων. Ακόμα και για τα παιδιά που αποφοιτώντας από ελληνικό σχολείο εισάγονται σε ελληνικά πανεπιστήμια, ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας, που συχνά δρα ως εργαλείο του Προξενείου, έχει ιδρύσει ανά την Ελλάδα συλλόγους νεολαίας, προκειμένου να διατηρήσει έναν έλεγχο πάνω τους. Μην τυχόν και ξεφύγει κανένας - ιδίως αν έχει πάρει και υποτροφία από το Προξενείο. Κι όταν αργότερα ο νέος βγει στην αγορά εργασίας, ποιος θα τον χρηματοδοτήσει, αν αδυνατούν οι οικείοι του; Μα… η Μητέρα Πατρίδα είναι πάλι εδώ! Το γκέττο έτσι διαιωνίζεται και εμείς παραμυθιαζόμαστε με θεωρίες περί πολυπολιτισμικότητας και άλλα φαντάσματα…Ας δούμε και τα τυχόν προβλήματα που θα δημιουργούσε η εξωπέταξή του από τον τόπο μας. Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν χρειάζεται καμμία ιδιαίτερη διαδικασία ή δικαιολογία για να το κλείσουμε, φτάνει να το θέλουμε. Είναι βεβαίως αλήθεια ότι σε περίπτωση απομάκρυνσής του η Τουρκία θα διώξει το Προξενείο μας στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είναι πράγματι ένα σοβαρό ζήτημα. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να ζυγίσουμε το εκεί και το εδώ διακύβευμα. Η Τουρκία σήμερα χρειάζεται την ελληνική παρουσία στην Πόλη, για να την χρησιμοποιεί ως άλλοθι μειονοτικής πολιτικής έναντι μιας πρακτικά εξαφανισμένης μειονότητας. Ο ρόλος του εκεί Προξενείου μας, εκτός του ότι είναι πάντοτε εντός προξενικού δικαίου, βαρύνει αναλογικά ελάχιστα σε σχέση με ό,τι γνωρίζουμε να συμβαίνει στην ελληνική Θράκη. Η ζυγαριά κλίνει αναφανδόν υπέρ της εδώ πλευράς. Στο εσωτερικό της Θράκης είναι επίσης αλήθεια ότι θα υπάρξουν αρκετοί τουρκόφρονες που θα δυσαρεστηθούν με μία τέτοιαν εξέλιξη. Εδώ όμως είναι το δικό μας χρέος. Είναι ανάγκη να περιορίσουμε τη δυσαρέσκεια μόνον στους υστερόβουλους και τους αυτοπροσφερόμενους για πράκτορες της Τουρκίας, και να μην επιτρέψουμε στους τελευταίους να το παρουσιάσουν ως πρόβλημα του καθενός μουσουλμάνου πολίτη. Πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθεί και ο τουρκικής καταγωγής (ή συνείδησης) μουσουλμάνος της Θράκης ότι ως Ελλάδα έχουμε κάποια συμφέροντα αδιαπραγμάτευτα και δεν είναι όλα υπό συζήτηση. Να αντιληφθεί ότι άλλο η τουρκική συνείδηση κι άλλο η υιοθέτηση μιας επεκτατικής, αλυτρωτικής ή αναθεωρητικής πολιτικής από το πολιτικό κατεστημένο της Άγκυρας. Να νιώσει ότι ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας, θρησκείας και κουλτούρας είναι πολίτης της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - κι εδώ μπορεί να λύσει όλα του τα προβλήματα. Η ειρήνη κινδυνεύει ακριβώς από τη δράση της Τουρκίας, και όσο δεν αφοπλίζουμε τούτον τον μηχανισμό που βρίσκεται μέσα στο σπίτι μας είμαστε ανά πάσα στιγμή όμηροι των όποιων προθέσεών του (βλ. προβοκάτσια του 1955). Ο στρουθοκαμηλισμός και η υποχωρητικότητα μόνο αποθρασύνουν τον αντίπαλο και φέρνουν κοντύτερα τον όποιον κίνδυνο. Μακάρι να μπορούσε να θεραπευθεί αλλιώς το πρόβλημα και να μην χρειαζόταν νυστέρι. Όμως ο τεράστιος μηχανισμός που έχει εγκατασταθεί δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί”.
* Ομιλία του Κώστα Καραϊσκου στο Ινστιτούτο Αριστοτέλης (Θεσσαλονίκη),
ANΤΙΦΩΝΗΤΗΣ, ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου