Μάριος Ευρυβιάδης: Δρούτσας - Κυπριανού: Στα όρια του πανικού

Σε τελμάτωση οι διαδικασίες «κυπριακής ιδιοκτησίας» για λύσητου Κυπριακού. Επείγεται η Άγκυρα, να «κλείσει» το Κυπριακό. 

Και κλείσιμο σημαίνει κατάλυση του κράτους και ταυτόχρονη κατάλυση της όποιας πολιτικής αυτονο- μίας όλων των κατοίκων της Κύπρου.
Μια τοποθέτηση του ισλαμιστή υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας προς τους πρεσβευτές των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Άγκυρα πρόσφατα, αποτελεί την αιτία της δημόσιας πλέον εκδήλωσης πανικού από τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου.
Ο κ. Νταβούτογλου συμβούλεψε τους Ευρωπαίους διπλωμάτες να μην βασίζονται στις δικές τους γνώσεις και τις θέσεις της ΕΕ για το Κυπριακό, τις οποίες θεωρεί ελλιπείς, λανθασμένες, ακόμα και «ανέντιμες», διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν τηρεί όσα υποσχέθηκε, δήθεν, προς την Άγκυρα. Θα πρέπει, τους είπε, να απευθυνθούν προς τη Γενική Γραμματεία και τον Γραμματέα του ΟΗΕ. Έτσι θα μάθουν, η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και οι άλλοι, που αντίθετα με την Τουρκία δεν αγνοούν την κρατική υπόσταση της Κύπρου, τι ακριβώς συμβαίνει, ποιος είναι διαλλακτικός και ποιος δεν είναι, ποιος είναι που φταίει, ποιος είναι το θύμα και ποιος θύτης και τι είναι που πρέπει να γίνει για να δοθεί ένα τέλος στο ζήτημα.
Είναι προφανές τι συμβαίνει. Όση δύναμη και να έχει η Άγκυρα, όσους εκβιασμούς και...

να κάνει, όσους πάτρωνες και να διαθέτει όπως η Βρετανία, όσο κραυγαλέα ανεπαρκής και να είναι η διπλωματία της Αθήνας και της Λευκωσίας, που είναι, την ΕΕ η Τουρκία δεν μπορεί να την ποδηγετήσει.
Η αδυναμία αυτή της Άγκυρας ενισχύεται και από άλλους τρεις παράγοντες. Ο ένας είναι ο αυξανόμενος θεσμικός ρόλος που η Κύπρος αποκτά με την ιδιότητά της ως κράτους-μέλους της ΕΕ. Ο δεύτερος λόγος είναι ο αυξανόμενος ρόλος των πλουραλιστικών θεσμών της ΕΕ όπως είναι το Ευρωκοινοβούλιο και άλλων συναφών θεσμών της Ευρώπης, όπως είναι το Συμβούλιο της Ευρώπης και οργανισμοί όπως η ΔΑΣΕ. Εδώ να μου επιτραπεί μια κεφαλαιώδης παρατήρηση. Στο πλαίσιο της μεγαλομανίας των ισλαμοπασάδων, η Άγκυρα προσπαθεί να αλώσει τις Προεδρίες και τις Γραμματείες τέτοιων οργανισμών. Τελευταίο παράδειγμα είναι η εξελισσόμενη προσπάθεια της Άγκυρας να κερδίσει την προεδρία της ΔΑΣΕ. Πέραν όμως της μεγαλομανίας, υποκρύπτεται η παλιά και αποτελεσματική οθωμανική συνταγή της παράκαμψης, μέσω βραχυκύκλωσης, των διαδικασιών λήψεως αποφάσεων με τον έλεγχο της κορυφής της πυραμίδας του συστήματος.
Ο τρίτος παράγοντας που ενισχύει την αδυναμία της Άγκυρας είναι οι επιμέρους γεωπολιτικές εξελίξεις, κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο στο ζήτημα των υδρογονανθράκων. Η εξέλιξη αυτή συνυφασμένη με τη γιγάντωση της αντιπαράθεσης της ισλαμικής πλέον Τουρκίας με το Ισραήλ, προσθέτει στο σκηνικό «εξωγενείς» παράγοντες που η Άγκυρα δεν μπορεί πλέον με την παλιά ευκολία και ευχέρεια, να ελέγχει.
Επείγεται λοιπόν η Άγκυρα να «κλείσει» το Κυπριακό. Και κλείσιμο σημαίνει κατάλυση του κράτους και ταυτόχρονη κατάλυση της όποιας πολιτικής αυτονομίας όλων των κατοίκων της Κύπρου.
Κλειδί για το κλείσιμο του Κυπριακού είναι πλέον η Γραμματεία του ΟΗΕ. Εκεί είναι που η Άγκυρα έχει κάνει τη μεγαλύτερη και μακροχρόνια επένδυσή της ελέγχοντας την κορυφή της πυραμίδας του συστήματος της Γραμματείας και βραχυκυκλώνοντας τον τρόπο λειτουργίας της.
Η Γραμματεία του ΟΗΕ είναι πλέον εξαπτέρυγο της Άγκυρας. Αυτό συντελέστηκε τα τελευταία 30 χρόνια, ως αποτέλεσμα όμως της αμερικανικής και όχι της τουρκικής διπλωματίας. Ήταν αμερικανική στρατηγική απόφαση να εξαγνισθεί ο ρόλος της Τουρκίας στην Κύπρο, ώστε να διευκολύνονται οι στρατηγικοί σχεδιασμοί της Ουάσιγκτον για τον έλεγχο του Μεσανατολικού χώρου. Η στρατηγική αυτή έχει όνομα: είναι το δόγμα Wohlstetter για την Τουρκία. Η εφαρμογή του άρχισε στα πρώτα τρία χρόνια της Προεδρίας Ρέηγκαν (1981-1984) όταν αποφασίσθηκε η διάθεση 17 δισ. δολαρίων για δέκα συνεχή χρόνια ώστε η Ανατολική Τουρκία (Κουρδιστάν) να γίνει αμερικανικό εφαλτήριο για αμερικανικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή (υπεύθυνος υλοποίησης της στρατηγικής αυτής υπήρξε ο τότε υφυπουργός Άμυνας Richard Ρerle, ο οποίος προτού αναλάβει το αξίωμα υπήρξε έμμισθος της Άγκυρας).
Για να αποδεσμεύονται τα κονδύλια αυτά από το αμερικανικό Κογκρέσο απρόσκοπτα, η Τουρκία έπρεπε να πάψει να είναι ο φταίχτης στο Κυπριακό. Αυτό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με τη σφραγίδα του ΟΗΕ. Έτσι η αμερικανική διπλωματία επιστράτευσε τη Γραμματεία του ΟΗΕ. Η πρώτη χειροπιαστή επιτυχία της αμερικανικής αυτής στρατηγικής ήταν η συνάντηση κορυφής 1984-1985. Τότε όλα έγιναν κατ’ υπαγόρευση της Ουάσιγκτον ώστε να θεωρηθεί η Κύπρος φταίχτης, να εξαγνισθεί η Τουρκία και να πεισθεί το Κογκρέσο να ανοίξει τις στρόφιγγες των δισεκατομμυρίων για την Τουρκία. Έτσι και έγινε.
Από τότε μέχρι σήμερα αυτή είναι η στρατηγική και αυτό το ζητούμενο. Η Συνάντηση Κορυφής του 1984-1985 υπήρξε ο προπομπός του 2004. Μόνο τα πρόσωπα άλλαξαν. Στα πρόθυρα του πανικού, λοιπόν, τρέχουν Δρούτσας και Κυπριανού να προκαταλάβουν τα εξαπτέρυγα της Άγκυρας στον ΟΗΕ. Το γεγονός αυτό είναι η πιο τρανή απόδειξη του αδιεξόδου της όποιας στρατηγικής της Αθήνας και της Λευκωσίας και της τελμάτωσης της «κυπριακής ιδιοκτησίας» των συνομιλιών.
Υ.Γ.:
Για την τεκμηρίωση όλων των παραπάνω και ειδικά για τον αμερικανικό ρόλο το 1984-1985, δες ΜariosL. Εvriviades, Τhe USand Cyprus: Τhe Ρolitics ofΜanipulation in the 1985 UΝ CyprusΗigh Level Μeeting, ΑthensΙnstitute ofΙnternationalRelations, (Ρaper Νo. 3), 1992.
Για το Δόγμα Wohlstetter και τα συναφή, δες Εur. L. Εvriviades, US- ΤurkeyContingencyΡlanning and SovietReaction, 1979-1983, Αthens: Defence Αnalyses Ιnstitute, 2001.

* Ο Μάριος Ευρυβιάδης διδάσκει διεθνείς σχέσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Φιλελεύθερος