Γιώργος Νταλάρας: Ξένος για σένανε κι εχθρός! Που να ήξερε ο Γιώργος Νταλάρας το μακρινό 1989 ότι αυτό το τραγούδι επρόκειτο να επαληθευτεί κατα γράμμα αρκετά χρόνια αργότερα.

από το «Freepen» του Στρατή Μαζίδη.

Το μόνο που θα ήθελα να προσθέσω στο κείμενο του Στρατή είναι ότι ο Νταλάρας, έγινε γνωστός πολύ προ του 1974, υπήρξε αγαπημένος καλλιτέχνης των κυβερνώντων στρατιωτικών, εξίσου με τον Μπιθικώτση, την Αλεξίου, τον Πάριο και άλλους και δεν λογοκρίθηκαν τα τραγούδια του από το τότε καθεστώς. Οι άλλοι βέβαια δεν το «έπαιξαν» αντιστασιακοί όπως ο «χ@σ@ μας ρε» Νταλάρας που επιπλέον έδειξε πόσο λίγος είναι σαν άνθρωπος αν διαβάσει κανείς συνεντεύξεις εκείνης της εποχής, τόσο του ίδιου όσο και της αδελφής του, σε σχέση με τα οικογενειακά τους. Τώρα, το αν στέκεται αγέρωχος στον «γιαουρτοπόλεμο», έχω την γνώμη ότι θα πρέπει να συνεκτιμηθεί με το θέμα της υποψηφιότητας της γυναίκας του και όχι τόσο με την επιθυμία προσφοράς και ανταπόδοσης... 

Ξένος για σένανε κι εχθρός
θα ‘μαι από σήμερα και μπρος
ξένος για σένανε κι εχθρός

Κι όποτε θα με συναντάς
αλλού το βλέμμα θα γυρνάς
όποτε θα με συναντάς

Που να ήξερε ο Γιώργος Νταλάρας το μακρινό 1989 ότι αυτό το τραγούδι επρόκειτο να επαληθευτεί κατα γράμμα αρκετά χρόνια αργότερα. Η αλήθεια είναι πως η...
περίπτωση Νταλάρα αποτελεί το ιδανικό παράδειγμα καλλιτέχνη που πέρασε στην απέναντι πλευρά του ποταμού.

Τα χρόνια της υπομονής…

Ο λαοφιλής τραγουδιστής ανήκει σε εκείνη τη γενιά καλλιτεχνών που έγιναν γνωστοί στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Είχε την ευτυχία να τραγουδήσει δημιουργίες κορυφαίων στιχουργών και μουσικοσυνθετών όπως ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Απόστολος Καλδάρας και ο Πυθαγόρας. Ποιος π.χ. δεν έχει το δίσκο με τα μικρασιάτικα τραγούδια; Επίσης συνεργάστηκε με την πραγματική καλλιτεχνική αφρόκρεμα όπως ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χαρούλα Αλεξίου, η Άννα Βίσση (εκείνης όμως της εποχής, των χρόνων της υπομονής) και αργότερα οι αδερφοί Κατσιμίχα και οι Πυξ Λαξ.
Ο Γιώργος Νταλάρας ταυτίστηκε στη συνείδηση του Έλληνα με έναν πατριώτη αριστερό ορθόδοξο χριστιανό καλλιτέχνη. Η Ρωμιοσύνη θα λέγαμε ότι βρήκε στο πρόσωπό του τον ιδανικό εκπρόσωπό της. Κύπρος, Μικρασία, Μακεδονία κυριαρχούσαν ως βασικά θέματα στις συναυλίες του. Άλλα ότι έπιανε η φωνή του δεν το άφηνε να πάει χαμένο, από latin έως βυζαντινές ψαλμωδίες.

Ή Μνημόνιο ή καταστροφή

Και κάπου κάπως κάποτε, βρέθηκε να περνά την πύλη του Μεγάρου Μουσικής αντί π.χ. του γηπέδου της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια. Βρέθηκε στην απέναντι πλευρά. Τον είδαμε ακόμη, αυτό τον πάλαι ποτέ υπερασπιστή των Ελλήνων, να τραγουδά αλληλέγγυος στους λαθρομετανάστες (που σε λίγα χρόνια θα μας καταπιούν) μέσα στο μεγαλύτερο ναό των Βαλκανίων, του αγίου Παντελεήμονα, σε μια πολύπαθη γειτονιά.

Ίσως τα χρόνια να πέρασαν, η νεανική φλόγα να έσβησε, το πάθος να έδωσε τη θέση του στην ωριμότητα. Σίγουρα όμως την έδωσε και στη συγκατάβαση. Ο τραγουδιστής της ελευθερίας μεταμορφώθηκε σε υπέρμαχο του μνημονίου λέγοντας “ή μνημόνιο ή καταστροφή” και συμφωνώντας με τις δηλώσεις Πάγκαλου για απώλεια εθνικής κυριαρχίας.

Από την αποθέωση στα γαλακτοκομικά και τα εσπεριδοειδή

Ο χορός στην αρχαία τραγωδία έλεγε βλέποντας το τέλος του Οιδίποδα, μηδένα προ του τέλους μακάριζε. Έτσι και ο Νταλάρας. Στη δύση πλέον της καριέρας του βλέπει από τα χειροκροτήματα και τον ενθουσιασμό, να μη του χρειάζεται σε λίγο να πηγαίνει σούπερ μάρκετ και λαϊκή αφού οι θεατές του προσφέρουν δωρεάν τα απαραίτητα. Γιαούρτι στα Λιόσια, νεράτζια και πορτοκάλια valencia στη Δάφνη… Κι ο ίδιος στέκεται αγέρωχος με την κιθάρα του να συνεχίζει το τραγούδι κι ας έχει γίνει κάτασπρος από το στραγγιστό. Τουλάχιστον αυτό τον τιμά.

Μένω μονάχος στο παρόν μου

Ο Γιώργος Νταλάρας είναι η περίπτωση του ανθρώπου που έκτισε ένα μύθο και τώρα σιγά σιγά αποδομεί μια εικόνα που χρειάστηκε δεκαετίες για να ολοκληρωθεί. Και ειλικρινά δεν υπάρχει κάτι χειρότερο από αυτό. Εάν απλά έτυχε και δε μας δούλευε όλα αυτά τα χρόνια, του δίνω μια συμβουλή:

Μείνε μονάχος στο παρόν σου, να σώσεις οτιδήποτε αν σώζεται, κι ας έχει τις συνέπειες του νόμου, συνένοχο στο φόνο μη σ’έχουνε!