Γράφει η Νάνσυ Καλαφάτη
Θέλω να σας παρασύρω σε μια όμορφη και χρήσιμη εκδρομή...Θα επισκεφτούμε νοερά μια περιοχή που δίνει νόημα στη ζωή μας κάθε χρόνο, από τις 20 μέχρι και τις 25 Μαρτίου στον τόπο μας!
Γιατί -για μένα- σωστά αναρωτιέται ο ποιητής. «ΤΙ είναι η πατρίδα»;
Και δεν πιστεύω ότι είναι απλώς οι κάμποι, τα ποτάμια ...Μήτε τα λαγκάδια ή η θάλασσα και τα τουριστικά αξιοθέατα, είναι η πατρίδα...
Είναι όλα αυτά, αλλά μαζί με τους ανθρώπους της! Αυτούς, που αφήνουν "άσβηστο αποτύπωμα" στις πολλές σελίδες της ελληνικής ιστορίας και μνημονεύονται στον αιώνα, γιατί οι ΄Ελληνες δεν ξεχνούν τους ήρωες και τους ευεργέτες!.
Ήταν στις 22 Μαρτίου του 2001, στο Λεβίδι της Αρκαδίας. Προετοιμάζαμε το καλοκαιρινό “6ο αντάμωμα Λεβιδιωτών”-ήδη από το 1999- και είχαμε εντατικοποιήσει τους...
ρυθμούς δημιουργίας ενός πράγματι φιλόδοξου Αναπτυξιακού ευρωπαϊκού Προγράμματος για την περιοχή.
Το σχέδιο προέβλεπε αξιοποίηση των πολλών κληροδοτημάτων που είχαν αφήσει στο Δήμο δωρητές, μετανάστες από τον Καναδά, την Αμερική ,την Αυστραλία, με ρίζες Λεβιδιώτικες.
Μετέπειτα, κάποια πράγματα υλοποιήθηκαν, κάποια άλλα σταμάτησαν επειδή στην Ελλάδα-ως γνωστόν- οι σπουδαίες ιδέες είθισται, να σκοντάφτουν σε μικρούς ανθρώπους...
Γινόταν τότε μια σοβαρή προσπάθεια ώστε να επιλυθούν χρόνια προβλήματα, όπως η ανακατανομή του κάμπου, η ηλεκτροδότηση στις “φάρμες” αιγοπροβάτων, οι σύγχρονοι χάνδακες νερού, το Δημοτικό Ιατρείο, το Δημοτικό σφαγείο κα.
Μετείχα στην ομάδα επεξεργασίας του προγράμματος από 1999 -εθελοντικά- πειραματιζόμενη σε μια νέου είδους τηλεοπτική παραγωγή και ήταν η δεκάτη παρόμοια αποστολή.
Είχα σκοπό να δημιουργήσω ένα ντοκιμαντέρ- προβλήθηκε από τον ANT1Satelite- που να απευθύνεται στους Παναρκάδες του κόσμου. Πίστεψα ότι έπρεπε να τους καλλιεργήσω το “νόστιμον ήμαρ” ώστε να επισκέπτονται, πιο συχνά τον τόπο τους και να κινείται ο τουρισμός όλες τις εποχές! Άλλωστε μεταξύ των έργων που σχεδιάζονταν ήταν και το χιονοδρομικό του Μαινάλου.
Μας ζήτησαν από το Δήμο να περιοδεύσουμε στα χωριά του Δήμου και να καταγράψουμε το Λιμποβίσι, το χωριό -γενέτειρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Συνάδελφος στην Αθήνα μου ζήτησε να έλθει μαζί μου το ζεύγος Ψαρουδάκη. Ο Νίκος Ψαρουδάκης, ο επίτιμος πρόεδρος του ΜΙΤ και η σύζυγός του. Οι άνθρωποι του δήμου απάντησαν μετά χαράς”...
Έτσι από πολύ πρωί, με αυτοκίνητα, αρχίσαμε να σκαρφαλώνουμε στο βουνό του Πάνα, το Μαίναλον. Εκεί όπου από τις καλαμιές των ρυακιών και των ποταμιών, ο τραγοπόδαρος Θεός έκοβε καλάμια και έφτιαχνε τα σουραύλια του...Κυνηγούσε και φλέρταρε τις νύμφες ή έπαιζε κρυφτό με το ελάφι της Αρτέμιδος!
Πριν φτάσουμε στον προορισμό, κάναμε στάση στη Στεμνίτσα, το ορεινό χωριό της Γορτυνίας, χτισμένο σε ύψος 1080 μέτρα που είναι ένας αρχιτεκτονικός θησαυρός!
Τα διατηρητέα πέτρινα σπίτια του δείχνουν ότι, οι άνθρωποι που έζησαν εκεί, είχαν προκόψει...
Η Στεμνίτσα έχει ιστορία παλιά, όση και η Αρκαδία... Πρόκειται για την αρχαία Υψούντα που πήρε το όνομα ενός από τους πενήντα γιους του βασιλιά Λυκάονα και την ομορφιά της περιγράφει ο Παυσανίας στα Αρκαδικά του.
Η αίγλη της δεν έσβησε ούτε στα βυζαντινά χρόνια, ούτε επί Τουρκοκρατίας. Γιατί οι κάτοικοι εκεί έφτιαχναν ξακουστές για τον ήχο τους καμπάνες που τις πουλούσαν και σε ολόκληρη την Ευρώπη... Όταν υπήρχαν ακόμη οι κωδωνοκρούστες και δεν ακουγόταν ο σημερινός μονότονος ηλεκτρικός ήχος των καμπαναριών!
Αλλά οι κάτοικοι της Στεμνίτσας έγιναν ξακουστοί και για τον τρόπο που επεξεργάζονταν “ το δάκρυ του φεγγαριού” το πολύτιμο ασήμι.
Τα ασημένια, τα ασημοποίκιλτα και χρυσά αντικείμενα, με μέταλλο κυρίως της Λαυρεωτικής, έφεραν χρήμα στους κατοίκους. Γι αυτό και την περίοδο της Επανάστασης μπόρεσαν να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες του Αγώνα της Απελευθέρωσης της Ελλάδας από τους Τούρκους...
Εδώ στη Στεμνίτσα, είχε στήσει το Στρατηγείο του ο Γέρος του Μοριά. Από εδώ κατηύθυνε τα παλικάρια του στα βιλαέτια της Πελοποννήσου!
Ήταν η πρώτη -άτυπη- Πρωτεύουσα του επαναστατημένου Ελληνικού Έθνους για μια μόνον ημέρα: Στις 27 Μαΐου του 1821, ημερομηνία κατά την οποία συνήλθε η Ά Πελοποννησιακή Γερουσία, στην Ιερά Μονή της Χρυσοπηγής και πάρθηκαν σοβαρές αποφάσεις για περαιτέρω συνέχιση του Αγώνα.
Από τη Στεμνίτσα καταγόταν ο έμπιστος του Κολοκοτρώνη ο αγωνιστής-ιστορικός, Δημήτριος Σφήκας, που πήρε μέρος στην περίφημη Μάχη του Σκουλενίου (17 Ιουνίου 1821).
Οι “χρυσικοί και ασημιτζήδες” της Στεμνίτσας , όπως και οι Γιαννιώτες συνάδελφοί τους, έδωσαν αίγλη και χρήμα στο χωριό τους! Μια παράδοση που συνεχίζεται μέχρι και στις μέρες μας...
Η αργυροχρυσοχοΐα, ισχυρό στοιχείο της ελληνικής τοπικής παράδοσης, που ξεκινά από την νεολιθική εποχή, μόνο στις μέρες μας πολεμάται και ευτελίζεται!
Αντί να προσφέρει οικονομική ευρωστία, στους χειροτέχνες -βιοτέχνες, σήμερα την καταστρέφει μια ειδεχθής φορολογία. Αντί αυτή την πανάρχαια τέχνη, που την “προμοτάρει” ο Όμηρος, να την προωθήσουν οι Κυβερνήσεις διεθνώς, την καταστρέφουν... Στις μέρες μας σπάνια αντικείμενα, από πολύτιμα μέταλλα, καταλήγουν στα πάσης φύσεως ανταλλακτήρια και από εκεί για λιώσιμο...Σε αντίθεση με την γειτονική Τουρκία και άλλες Αραβικές χώρες , που έμαθαν τις επεξεργασίες των ευγενών μετάλλων από τους Έλληνες και σήμερα θησαυρίζουν από τα ντόπια ασημουργήματα που πωλούνται στους τουρίστες, με αδασμολόγητες τιμές!
Στη Στεμνίτσα, γεννήθηκαν πολύ σπουδαίοι αργυροχόοι, που έμαθαν την Τέχνη τους εκεί και τη διέδωσαν στην Ελλάδα και αλλού...
Συνεχίσαμε να ανεβαίνουμε στο Μαίναλο... Την ηρεμία της Φύσης διέκοπταν μόνον το κελάηδημα των πουλιών και οι τροχοί των αυτοκινήτων....Σταματήσαμε σε μια μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία με πλατάνια , πέτρινες βρύσες που έπαιρναν γάργαρο νερό από το Αρκουδόρεμα.
Τα χιόνια είχαν λιώσει και το ορμητικό νερό του ξεροπόταμου διέσχιζε τη ρεματιά....
Βρεθήκαμε μπροστά στις πέτρινες μικρές καλύβες των Κολοκοτρωναίων. Τότε,
όταν γεννήθηκε ο “Θοδωράκης” στη μια από αυτές, πάχνιαζαν τα ζώα...
Εκεί, ο ευεργέτης Παναγιώτης Αγγελόπουλος έδωσε τα χρήματα για να αναστηλωθούν τα χαλάσματα και να φτιαχτεί ένας ευπρεπής χώρος απόδοσης τιμής στον Άνθρωπο που “ζήτησε από το Θεό να μην πάρει πίσω την υπογραφή του, για την Ελευθερία του Γένους”!
Λιμποβίσι- σκέφτηκα- το χωριό που έθρεψε την απροσκύνητη και αδούλωτη γενιά των Κολοκοτρωναίων και σήμερα είναι ακατοίκητο. Υπάρχει -ακόμη- χάριν του ευεργέτη και ο ιστορικός Ναός του Αγίου Ιωάννου.
Εδώ έρχονται “σεμνά και ταπεινά” κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες- προσκυνητές!
Ο τότε δήμος Φαλάνθου- σήμερα λόγω Καλλικράτη δε γνωρίζω αν υπάρχει ο δήμος-τήρησε την υπόσχεση που δώσανε στον αείμνηστο Αγγελόπουλο και με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και την τοπική αρχιτεκτονική, κατασκευάστηκε ένα αναψυκτήριο, που λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2006, προφέροντας στους επισκέπτες γνήσια ντόπια προϊόντα....
Η Φύση στο Μαίναλο πράγματι σε συνεπαίρνει, αλλά πιο πολύ σε συνεπαίρνει η αίσθηση ότι μια “μεγάλη σκιά” περιφέρεται! Το συναίσθημα είναι αλλόκοτο όταν περνάς το κατώφλι της καλύβας του Κολοκοτρώνη...Μια πάνινη “κούκλα” φορά τις αυθεντικές φουστανέλες του... Ένα μανουάλι είναι δίπλα από το αχυρένιο στρώμα και μια κουρελού- στρωσίδι!
Κρέμεται επίσης ένα καντήλι λαδιού δίπλα από την εικόνα του Χριστού... Σε εκείνο το ταπεινό χαμόσπιτο- που δεν είναι φάτνη- γεννήθηκε ένας σπουδαίος άνθρωπος, με ευλογημένη χάρη ο νους του να σχεδιάσει τον Αγώνα της Λευτεριάς των Ελλήνων.
Με την άκρη του ματιού, βουβή, πολύ συγκινημένη και απορημένη, είδα τον σημαντικό Ελληνο-αμερικανό Νίκο Ψαρουδάκη, γονατισμένο να αναλύεται σε λυγμούς... Του κρατούσε τρυφερά το χέρι η γυναίκα του και αυτός μονολογούσε:
Ποιος είμαι εγώ Γέρο... ποιοι είμαστε εμείς, τι θα είμασταν χωρίς εσένα;
Ο πλούσιος Ελληνοαμερικανός, ο μεγάλος επίτιμος Πρόεδρος του ΜΙΤ, από τους σημαντικούς παράγοντες των Κρητών της Αμερικής, ο άνθρωπος που ταξίδεψε με ναυλωμένο αεροπλάνο τους “Κουρήτες” χορευτές, πριν από την Ολυμπιάδα σε Αμερικανικές Πολιτείες, για να δείξει με καμάρι τι παράδοση έχει ο τόπος μας, λύγισε... Αισθάνθηκε ταπεινότερος των ταπεινών εκεί ! Στην ταπεινή καλύβα όπου γεννήθηκε ο Αρχιστράτηγος της λευτεριάς των Ελλήνων.
Βγαίνοντας έξω, στον καφέ που μας πρόσφερε ο τότε Δήμαρχος Λεβιδιού κ. Καβουρίνος, σε μνήμη των γονιών τους το ζεύγος Ψαρουδάκη, πρόσφερε δύο υποτροφίες αριστούχων μαθητών για το “Κολέγιο Ανατόλια” και τις μεταπτυχιακές σπουδές τους, στο ΜΙΤ.
Το ίδιο βράδυ στη Βλαχέρνα ο κοινοτάρχης- μάγειρας και δημιουργός του τοπικού Μουσείου, μαγείρεψε και φίλεψε ομελέτα με “μυρόνια”, σπιτικά λουκάνικα και φρέσκο ζυμωτό ψωμί τους Ελληνοαμερικaνούς. Με καμάρι μας έδειχνε το υφαντό νυφικό της προ γιαγιάς του, που θαρρούσε ότι “ήταν μαζί” στην ηλικία με το “Θοδωρή”.
Ο γείτονας, ο μπάρμπα Κώστας Σταθακόπουλος “ξεπένθησε” την κυρά του και άρχισε να τραγουδάει ένα δημοτικό τραγούδι που δεν είχε μέχρι τότε καταγραφεί στη Λαογραφία. Αυτό το ανέλαβε αργότερα, ο φίλτατος Κώστας Σαχινίδης Δρ της Κοινωνιολογίας του Χορού, στο Πάντειο...
Οι στίχοι περιέγραφαν, πως ένα παλικάρι που φύλαγε καραούλι σε ένα λόφο, είδε στο βάθος του κάμπου της Τριπολιτσάς , ανάμεσα στις καλαμιές και τις λάσπες να καταφθάνει ένας φουστανελάς. Τα μαλλιά του τα σκόρπιζε ο άνεμος... Και το παλικάρι θαρρούσε τρομαγμένο, ότι κατέφθανε ένας γίγαντας... Γιατί οι ήρωες των Ελλήνων είναι συνήθως μικροί και ταπεινοί αλλά τους κάνει “τρανούς” το όνειρο των Ελλήνων. Μόνον ο Λαός τους ανεβάζει ώστε να “στέκονται” στο ύψος της Πατρίδας τους!
ΕΠΙΜΥΘΙΟΝ: Αφιερωμένο εξαιρετικά σε όσους έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν στα “παγκόσμια ζάρια” την τύχη της Ελλάδας και να μας σταυρώνουν ... Αυτούς, οι ΄Ελληνες δεν θα τους εξυψώσουμε για να στέκονται αιωνίως “στο ύψος και το μεγαλείο” της Πατρίδας...
Απλώς θα τους αφήσουμε να φύγουν και θα χαθούν...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου