Τις αποτιμήσεις τους για την πενηντάχρονη πορεία της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις εκτιμήσεις τους για το μέλλον της, διατύπωσαν οι πρώην πρόεδροι του κυπριακού κράτους, Γλαύκος Κληρίδης και Γιώργος Βασιλείου, καθώς και ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, Βάσος Λυσσαρίδης, σε προσφωνήσεις τους κατά την παρουσίαση της πεντάτομης έκδοσης του δημοσιογραφικού οργανισμού «Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ» με τίτλο «Ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, 1960-2010».
Ο Γιώργος Βασιλείου, πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας την πενταετία 1988-1993, ανέφερε ότι η 50χρονη ιστορία της Κυπριακής Ανεξαρτησίας προσφέρεται για μελέτη των επιτευγμάτων και της προόδου και πρωτίστως του οικονομικού θαύματος μετά το 1974, που κατάφερε ο κυπριακός λαός με την εργατικότητα, το φιλότιμο, το αίσθημα αλληλεγγύης.
«Ακόμα μεγαλύτερη αξία, όμως, έχει ο απολογισμός και η ανάλυση των πραγμάτων, των κρίσεων, των καταστροφών, γιατί, δυστυχώς, αποδείχτηκε ότι μεγαλύτερο επίτευγμα δεν είναι η κατάκτηση της ανεξαρτησίας, αλλά η διατήρησή της», σημείωσε ο κ. Βασιλείου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η 50ετής διαδρομή της Κύπρου ως ανεξάρτητου κράτους διδάσκει ότι «όποτε είχαμε ένα εφικτό συλλογικό όραμα, μια μίνιμουμ συναίνεση σε ρεαλιστικούς στόχους, τότε πετυχαίναμε πολλά. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ΟΝΕ». Αντίθετα, ανέφερε, όταν στην πολιτική υπερίσχυαν ο δογματισμός, οι εμμονές, τα πάθη και η εσωστρέφεια, «τότε το αποτέλεσμα ήταν οπισθοδρόμηση».
Επισήμανε ακόμη ότι «το κύριο ζήτημα δεν είναι πώς εξελίχθηκε η 50χρονη μετα-ανεξαρτησιακή πορεία μας, αλλά σε ποια χώρα θα ζούμε αύριο», και έθεσε τα ακόλουθα ερωτήματα:
«Σε μία χώρα ενωμένη, ευημερούσα με λόγο και αναγνώριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή μία χώρα διαιρεμένη, με στρατεύματα κατοχής, με τον βορρά προέκταση της Τουρκίας, με ανοικτές τις πληγές του εποικισμού, της λαθρομετανάστευσης, των εξοπλισμών, της αβεβαιότητας και του φόβου; Θα επιτύχουμε να διατηρήσουμε την ευρωπαϊκή δυναμική και το διεθνές ενδιαφέρον ή θα επιβληθεί πορεία αποδιεθνοποίησης, που θα ευνοεί την εδραίωση της κατοχής και του στάτους κβο;».
Ο πρώην πρόεδρος είπε ότι «θα ήταν λάθος αν καταλήγαμε, μελετώντας την ιστορία, ότι η διχοτόμηση είναι αναπόφευκτη» και κατέληξε με μήνυμα αισιοδοξίας: «Μπορούμε να επιτύχουμε την επανένωση, την ειρήνη, την πρόοδο και την ευημερία».
Ο Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων (1960 -1976) και πρόεδρος της Δημοκρατίας τη δεκαετία 1993-20010, αφού αναφέρθηκε στα «δίσεκτα χρόνια», χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο επίτευγμα την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, η οποία διασφαλίστηκε επί προεδρίας του.
«Η διαδρομή για μένα, όπως και για την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν ήταν δρόμος ταχύτητας, ήταν, όπως έχω ξαναπεί, δρόμος αντοχής μετ’ εμποδίων φορτισμένος και με άλλα 20 χρόνια από τη δεκαετία του ΄40 και τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τη δεκαετία του ΄50 με τον απελευθερωτικό μας αγώνα», ανέφερε.
Ειδικότερα, για τον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59, ο κ. Κληρίδης επισήμανε ότι επρόκειτο για «έναν αγώνα δίκαιο με αίτημα την αυτοδιάθεση - ένωση, έναν αγώνα ελευθερίας, που ήταν απαίτηση του λαού και φωνή λαού φωνή Θεού, που όμως γνωρίζαμε μόλις λίγους μήνες πριν την έναρξή του ότι θα τον δίναμε μόνοι, αφού ο ΟΗΕ απέρριψε το αίτημά μας τον Δεκέμβρη του 1954 και συνεπώς θα είχαμε ν’ αντιμετωπίσουμε όχι μόνον τη Βρετανία, αλλά τον κόσμο όλο και, δυστυχώς, όλους τους ισχυρούς. Τούτη η αντιμετώπιση από τον διεθνή παράγοντα οδήγησε αντί στην αυτοδιάθεση για ένωση, στη δοτή δεσμευμένη ανεξαρτησία με ένα σύνταγμα με διαιρετικές πρόνοιες, με τις βάσεις της Βρετανίας, τις εγγυήσεις και τα επεμβατικά δικαιώματα, με συνέπεια πολύ νωρίς να βιώσουμε την τραγωδία».
Σήμερα από απόσταση χρονική μιας ολόκληρης ζωής, ανέφερε ο κ. Κληρίδης, « τίποτε από αυτά δεν ξεχνώ, αλλά όλους και όλα τα συγχώρεσα».
Ο κ. Κληρίδης στην προσφώνηση του, την οποία διάβασε ο στενός συνεργάτης του και πρώην υπουργός Παιδείας, Ουράνιος Ιωαννίδης, εξέφρασε θλίψη και ανησυχία για τα επερχόμενα, γιατί, όπως υποστήριξε, «ο διεθνής παράγοντας μας έχει γυρίσει την πλάτη, ο ΟΗΕ έχει απενοχοποιήσει την Τουρκία και την έχει εκλέξει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, που αυτές τις μέρες προεδρεύει, το συγκριτικό πλεονέκτημα ένταξής μας στην ΕΕ δεν το αξιοποιήσαμε και βλέπουμε τα όργανά της να μας στέλνουν για να βρούμε το δίκαιό μας στα δικαστήρια της Τουρκίας, το δικαίωμα του ιδιοκτήτη και των κληρονόμων του να συζητείται όχι αν είναι αδιαπραγμάτευτο, αλλά αν υπερέχει ή υπολείπεται του δικαιώματος του χρήστη και άλλα πολλά, που δεν μου επιτρέπει ο χρόνος να αναφέρω».
Ο κ. Κληρίδης υποστήριξε πως είναι βέβαιο ότι, αν οι Ελληνοκύπριοι δεν πορευτούν ομονοούντες με κοινές θέσεις για το τι αποδέχονται και το τι απορρίπτουν, «θα βρεθούμε ενώπιοι ενωπίοις με την κορύφωση της τραγωδίας μας, άβουλοι να αποτρέψουμε το μοιραίο».
Ο ιστορικός ηγέτης της ΕΔΕΚ και πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής (1985-1991), Βάσος Λυσσαρίδης, ανέφερε στην προσφώνησή του ότι με τις Συμφωνίας Ζυρίχης - Λονδίνου του 1959 «νομιμοποιήθηκε η πολιτικοστρατιωτική παρουσία της Τουρκίας, η Μ. Βρετανία πετύχαινε τον στόχο της με τις βρετανικές βάσεις και το μη λειτουργικό φυλετικό σύνταγμα ήταν προβλεπτό ότι θα οδηγούσε σε κρίσεις και αδιέξοδα, τα οποία θα αξιοποιούσαν οι εγγυήτριες δυνάμεις, η Μ. Βρετανία και η Τουρκία».
Για τα δραματικά γεγονότα του 1974 ανέφερε «Ανατροπή του Μακαρίου με πραξικόπημα και εισβολή με προκαθορισμένα όρια, τα οποία και τηρήθηκαν πλην της πόλης της Αμμοχώστου που δεν υπήρχε στα αρχικά σχέδια. Έτσι μαρτυρήσαμε τη δράση της ΕΟΚΑ Β΄και τελικά το πραξικόπημα της χούντας Ελληνόφωνων αξιωματικών, δυναστών του ελληνικού λαού, που ήταν και είναι ο μόνιμος συμπαραστάτης του αγώνα μας. Εισβολή, εθνοκάθαρση, βίαιος διαχωρισμός, μια εισβολή, που συνεχίζεται και συμπληρώνεται με δημεύσεις περιουσιών και βιασμό μιας πολυχιλιόχρονης πολιτισμικής κληρονομιάς».
Ο κ. Λυσσαρίδης, αφού υπενθύμισε ότι Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ έπεσαν μαχόμενοι ενάντια στην τουρκική εισβολή, τόνισε: «Είναι σφάλμα να εξισώνονται εγκληματικές ενέργειες ανεξέλεγκτων ανεγκέφαλων με την οργανωμένη τρομοκρατική πολιτική της Τουρκίας και ακόμα χειρότερα να προβάλλεται αυτό ως αιτιολογικό ή έστω ελαφρυντικό της τουρκικής πολιτικής».
Για την μελλοντική πορεία της Κύπρου ο Βάσος Λυσσαρίδης υποστήριξε ότι η λύση, ανεξαρτήτως ονοματολογιών, θα πρέπει να στηρίζεται σε ενότητα χώρου, κράτους, οικονομίας, θεσμών, να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες και να απαλλάσσει από έποικους, εγγυητές και ξένη στρατιωτική παρουσία.
«Η Τουρκία στοχεύει στην Κυπριοποίηση της Θράκης, διχοτόμηση του Αιγαίου και Ιμβροποίηση ή Αλεξανδρετοποίηση της Κύπρου», υποστήριξε ο κ. Λυσσαρίδης και πρόσθεσε ότι επιβάλλεται με την Ελλάδα κοινή στρατηγική, «όχι μόνο για λόγους εθνικής ταύτισης, αλλά και ταύτισης κινδύνων».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου