του Μουράτ Γιετκίν*
Εδώ και ένα έτος τουλάχιστον, ο υπουργός εξωτερικών Ahmet Davutoğlu ακούει Αμερικανούς και Ισραηλινούς σχολιαστές να μιλούν για μετατόπιση του γεωστρατηγικού άξονα της Τουρκίας. Σύμφωνα με τις απόψεις τους, η τουρκική εξωτερική πολιτική μετατοπίζεται από έναν δυτικό άξονα σε έναν ανατολικό, από τον κοσμικό της παρονομαστή σε ισλαμιστικό, από τον ευρωπαϊκό σε μεσανατολικό. Όταν ο Davutoğlu σάλπιζε την πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων της Τουρκίας με τους γείτονες», οι ίδιοι αναλυτές το χρησιμοποίησαν για να παρερμηνεύσουν τις δηλώσεις του.
Το εξέλαβαν πολλοί στη Δύση ως κάποιο είδος απόδειξης ότι η Τουρκία επέλεγε τη φιλία του Ιράν και της Συρίας, πέρα από αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ισραήλ. Ο λεκτικός τύπος του Davutoğlu ήταν στην πραγματικότητα μια αναδιαμόρφωση του παλαιού επίσημου ρητού της Τουρκίας «ειρήνης στο σπίτι μας, ειρήνη στον κόσμο όλο» που προήλθε από τον Mustafa Kemal Atatürk, τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Οι προσπάθειες διαμεσολάβησης της Άγκυρας στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μαζί με τη Βραζιλία, και οι συμφωνίες συνεργασίας με τη Συρία, έδωσαν την τέλεια απόδειξη στο συλλογισμό αυτό, που συνδέθηκε με τις σοβαρές κρίσεις με το Ισραήλ, και έτσι θεωρήθηκε πως υπήρχαν όλες οι ενδείξεις μετατόπισης του άξονα της Τουρκίας. Οι Erdoğan και Davutoğlu ήταν υπερήφανοι περιοδεύοντας στις γειτονικές χώρες, από την Ελλάδα στη Συρία, από το Ιράκ στη Γεωργία, εξασφαλίζοντας προσοδοφόρες συμβάσεις για τις τουρκικές επιχειρήσεις με όποιο τρόπο μπόρεσαν.
Εκείνες οι ημέρες τερματίστηκαν όταν έπρεπε να κάνει η Τουρκία μια ουσιαστική επιλογή, όταν άρχισε η επανάσταση στη Λιβύη. Οι τουρκικοί επιχειρηματικοί ανάδοχοι είδαν τα δισεκατομμύρια των δολαρίων ως βραβείο ενδιαφερόντων εκεί. Έτσι, μετά από μερικές ημέρες απροθυμίας, που έδωσαν πραγματικά το χρόνο στο ΝΑΤΟ να προγραμματίσει μια ισορροπημένη απάντηση απέναντι στη λιβυκή εξέγερση, και ενώ η Αραβικής Ένωση έσκυβε επάνω στην πρόταση της Τουρκίας, ο Erdoğan πήρε το προβάδισμα στις πρωτοβουλίες του ΝΑΤΟ στη Λιβύη.
Κατόπιν, εξερράγη η Συρία, και αυτή τη φορά ο Erdoğan ήταν πρόθυμος να συμπλεύσει η Τουρκία με τις ΗΠΑ. Κάλεσε το Σύριο ηγέτη Bashar Al-Assad να δώσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στους ανθρώπους του, αντί να τους δολοφονεί. Η επιδίωξη της τουρκικής κυβέρνησης ήταν να αποφευχθεί μια στρατιωτική επέμβαση τύπου Λιβύης ενάντια στη Συρία, για να μην προκληθεί ένα δεύτερο Ιράκ. Ήταν το πιό σωστό πράγμα που μπορούσε να κάνει η Τουρκία.
Ο Erdoğan ήταν παράλληλα επικριτικός με την ψηφοφορία Ηνωμένων Εθνών, ως προς τις κυρώσεις ενάντια στη Συρία (η Ρωσία και η Κίνα το εμπόδισαν) και δεν δίστασε να χτυπήσει το ότι δεν έγινε αναφορά στην κατοχή από το Ισραήλ ατομικής βόμβας, ενώ πιέζεται το Ιράν που προσπαθεί να αποκτήσει αυτή την δυνατότητα.
Οι λέξεις δεν πρέπει να οδηγήσουν σε λανθασμένη πορεία τους δυτικούς θεωρητικούς των αναλύσεων. Αφήνοντας κατά μέρος τις λέξεις, κατ' ουσίαν δεν υπάρχει καμία μετατόπιση στον άξονα εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Θυμίζουμε πως, στο μεταξύ, η Τουρκία ενέκρινε την εγκατάσταση από τις ΗΠΑ των ραντάρ της αντιπυραυλικής ασπίδας στην ανατολική επαρχία της Malatya, ως τμήμα του προγράμματος του ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσει τις απειλές από το Ιράν καθώς και από τους φονταμενταλιστές του Ισλάμ. Μπορώ να αναφέρω την ενίσχυση της παρουσίας της Τουρκίας στο Αφγανιστάν ως το πιό πρόσφατο παράδειγμα.
Πέρα από ρητορικές και λεκτικά παίγνια λοιπόν, η τουρκική κυβέρνηση καταδεικνύει στην πράξη και αντίθετα προς όσα λέγονται, ότι είναι σύμμαχος των ΗΠΑ και σημαντικός παράγων στο δυτικό σύστημα ασφαλείας.
ΠΗΓΗ: ''HURRIYET'' και για την ελληνική μετάφραση: ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου