Του Πάνου Τριγάζη*
«Είμαστε όλοι Έλληνες». Η γνωστή αυτή φράση του μεγάλου Άγγλου ποιητή και φιλέλληνα Πέρσυ Σέλλεϋ (στενού φίλου και ομοϊδεάτη του Λόρδου Βύρωνα), την οποία είχε χρησιμοποιήσει προλογίζοντας το ποίημά του «HELLAS», το 1821, αποτέλεσε το κεντρικό σύνθημα των πρόσφατων εκδηλώσεων από την Ευρώπη ως τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία για αλληλεγγύη με τον ελληνικό λαό, που ζει μια σύγχρονη τραγωδία από τις μνημονιακές πολιτικές.
Ένας ελπιδοφόρος σύγχρονος φιλελληνισμός αναδύεται μέσα από τις εκδηλώσεις αυτές, εμπνεόμενος από παναθρώπινες ιδέες και κοινωνικές αξίες, οι οποίες δοκιμάζονται βάναυσα από τη διεθνή ακραία νεοφιλελεύθερη επίθεση, που ισοδυναμεί με «πολιτιστική αντεπανάσταση», κατά...
τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά.
Ας θυμηθούμε, ότι το μεγάλο κίνημα των Φιλελλήνων με την Επανάσταση του 1821, το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη θετική έκβαση της Επανάστασης, είχε στηριχθεί στις πιο πρωτοπόρες ιδέες εκείνης της εποχής και σε επαναστατικά κινήματα, όπως των Καρμπονάρων στην Ιταλία και των Δεκεμβριστών στην Ρωσία. Ανάμεσα στους υποστηρικτές του ήταν μεγάλες μορφές του πνεύματος και της Τέχνης σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως ο Γκαίτε και ο Σίλερ στη Γερμανία, ο Βίκτορ Ουγκό, ο Ντελακρουά και ο Σατωμπριάν στη Γαλλία, οι ποιητές Μπάϊρον, Σέλλεϋ, Κιτς και ο πολιτικός φιλόσοφος Μπένθαμ στη Βρετανία, ο μεγάλος ποιητής Αλέξανδρος Πούσκιν στη Ρωσία.
Ανάμεσα στους φλογερούς φιλέλληνες και ο ιδρυτής του λεγόμενου «ουτοπικού» σοσιαλισμού, ο Γάλλος Σεν Σιμόν, ο οποίος μιλούσε από το 1814 για μια ενωμένη Ευρώπη στους κόλπους της οποίας θα έπαιρνε δικαιωματικά τη θέση της η νέα ανεξάρτητη Ελλάδα.
Υπολογίζεται ότι περίπου 1.800 Φιλέλληνες ήρθαν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν στο πλευρό των αγωνιζόμενων Ελλήνων και πολλοί έδωσαν και τη ζωής τους για την ελευθερία μιας πατρίδας που δεν ήταν η δική τους.
Να προσθέσουμε ότι φιλελληνικά κινήματα υπήρξαν και στην αμερικανική ήπειρο, τόσο στη Βόρειο όσο και στη Λατινική Αμερική, αλλά και στον Αραβικό κόσμο.
Ας σημειωθεί, επίσης, ότι και τότε το κίνημα των φιλελλήνων είχε απέναντί του τους ισχυρούς και τις άρχουσες τάξεις της Ευρώπης, ιδιαίτερα την «Ιερά Συμμαχία». Με άλλα λόγια, ήταν και τότε η άλλη Ευρώπη που συμπαραστάθηκε στον Ελληνικό λαό.
Ο Σύνδεσμος «Μπάϊρον» για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό μιλάει, εδώ και χρόνια, για ένα σύγχρονο φιλελληνισμό, άμεσα συνυφασμένο με την ιδέα της διεθνούς αλληλεγγύης, που είναι τόσο απαραίτητη στο σημερινό κόσμο των μεγάλων ανισοτήτων και της πολυδιάστατης κρίσης.
Εννοείται ότι ένας σύγχρονος φιλελληνισμός δεν συμβιβάζεται με θεωρίες περί «ανάδελφου έθνους των Ελλήνων», ούτε με αντιλήψεις εθνοκεντρισμού και εθνικισμού.
Με αυτό το πνεύμα ο Σύνδεσμος «Μπάϊρον» πρότεινε και διεκδίκησε από το 2001 την καθιέρωση της ημέρας θανάτου του Λόρδου Βύρωνα (19 Απριλίου) ως «Ημέρας Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης», πρόταση που υιοθετήθηκε το 2008 από την Ελληνική Πολιτεία με το Προεδρικό Διάταγμα 130/2008.
Επιλέξαμε την ημέρα θανάτου του Λόρδου Βύρωνα, όχι μόνο διότι ο Μπάιρον χαρακτηρίζεται ως ο κορυφαίος των φιλελλήνων αλλά και διότι πιστεύουμε ότι οι ιδέες, οι αγώνες και η ποίησή του εμπεριέχουν εξαιρετικά μηνύματα και για τον 21ο αιώνα.
Η ποίηση του Μπάϊρον είναι διαποτισμένη με την ιδέα της ελευθερίας σ΄όλο τον κόσμο. «Από τις κορφές του Άθω και τις Άνδεις κυματίζει / λάβαρο που΄ναι το ίδιο και δύο κόσμους χαιρετίζει», γράφει στο ποίημά του «Η εποχή του Ορειχάλκου».
Επίσης, αξιοσημείωτο είναι ότι πρώτος ο Μπάϊρον ύψωσε τη φωνή του από το 1811 κατά της λεηλασίας του Παρθενώνα από τον συμπατριώτη του Λόρδο Έλγιν, ιδιαίτερα με το ποίημά του «Η κατάρα της Αθηνάς». Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που η Βρετανική Επιτροπή για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, έχει πηγή έμπνευσής της τον Λόρδο Βύρωνα.
Υπάρχει, λοιπόν, ισχυρό υπόβαθρο για έναν σύγχρονο φιλελληνισμό, συνυφασμένο με την ιδέα της διεθνούς αλληλεγγύης και σ΄αυτό καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο και ο Ελληνισμός της διασποράς, όπως έκανε και το 1821.
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου «Μπάϊρον» για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου