ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΟΡΘΩΣΗ

Γεώργιος Σέκερης 

1. Η οικονομική κρίση δεν πλήττει μόνο το επίπεδο ζωής μας. Υποβαθμίζει και τη θέση της χώρας μας στον παγκόσμιο στίβο, επηρεάζοντας δυσμενώς, τόσο την αμυντική μας ικανότητα, όσο και το κύρος και τη διαπραγματευτική μας δύναμη στις διεθνείς μας σχέσεις.

2. Κύριοι υπεύθυνοι για το σημερινό οικονομικό μας κατάντημα είμαστε οι ίδιοι εμείς οι Έλληνες – πρωτίστως οι εκάστοτε κυβερνώντες μας, αλλά και εμείς οι κυβερνώμενοι, στο μέτρο που έχουμε λόγο στην ανάδειξη των πρώτων. Η μετάθεση ευθυνών στους ώμους τρίτων – Γερμανών, οίκων αξιολόγησης, και όποιων άλλων – απλώς δυσχεραίνει την αναγκαία ανορθωτική προσπάθεια.

3. Για να αχθεί εις αίσιον πέρας η δύσκολη οικονομική μας ανόρθωση πρέπει να συντρέχουν δύο βασικές προϋποθέσεις.

• Εν πρώτοις επιβάλλεται να διαγνωσθεί χωρίς περιστροφές η φύση της οικονομικής μας κακοδαιμονίας, και υπό το φως της διάγνωσης αυτής να υιοθετηθεί θεραπευτική αγωγή απαλλαγμένη... από ιδεολογικούς δογματισμούς και μικροκομματικές σκοπιμότητες. Η επίκληση των διάφορων «ισμών» του συρμού, μπορεί μεν να ικανοποιεί τον ψυχισμό των πιστών, πλην όμως, όχι μόνο δεν προσφέρει βιώσιμες λύσεις για τα πιεστικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, αλλά, αποπροσανατολίζοντας την κοινή γνώμη, δυσχεραίνει την οικονομική μας ανάταξη.
• Κατά δεύτερο λόγο, η ευόδωση μιας προσπάθειας ανόρθωσης της οικονομίας προϋποθέτει πολιτική ηγεσία φερέγγυα και διαθέτουσα την έξωθεν καλήν μαρτυρίαν, έτσι ώστε, αφ’ ενός, να αποδεχθεί ο ελληνικός λαός τις θυσίες που αφεύκτως θα συνεπάγεται η προσπάθεια αυτή, και, αφ’ ετέρου, να αποκλεισθούν τα – διαχρονικά δυστυχώς παρ’ ημίν – εκφυλιστικά φαινόμενα διαφθοράς. Με άλλες λέξεις, και η πλέον εύστοχη οικονομική πολιτική είναι όμηρος της προσωπικής αξιοπιστίας των ανθρώπων που θα την ασκήσουν.

4. Σε ό,τι αφορά στην ουσία της εφαρμοστέας οικονομικής πολιτικής: Η Ελλάδα ξοδεύει εδώ και καιρό πολύ περισσότερα από όσα παράγει. Επιβάλλεται επομένως να προσαρμόσουμε δαπάνες σε έσοδα – στοχεύοντας συγχρόνως στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην ανάπτυξη της οικονομίας μας, προκειμένου να σπάσει ο φαύλος κύκλος λιτότητα-ύφεση-περαιτέρω λιτότητα-μιζέρια. Οι αναγκαίες δε προς τούτο διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι από μακρού γνωστές – με κυριότερες:

• Την προώθηση του ανταγωνισμού
• Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων
• Την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας
• Τις ιδιωτικοποιήσεις
• Την κατοχύρωση της ασφάλειας των ξένων επενδύσεων
• Την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος
• Την εκρίζωση των κρατικών εμποδίων στην επιχειρηματικότητα
• Την – προσεκτική και με κοινωνική ευαισθησία – απελευθέρωση της αγοράς εργασίας

5. Για την πραγμάτωση ενός τέτοιου προγράμματος, πολλαπλώς καθοριστική θα είναι η συμβολή του κράτους. Η περιστολή των παρασιτικά διογκωμένου ευρύτερου κρατικού τομέα θα συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Ακόμη δε σημαντικότερο, επιβάλλεται η εκ βάθρων αναμόρφωση του κρατικού μηχανισμού, προκειμένου να είναι σε θέση να επωμισθεί τον φυσικό ρόλο του ως επιτελικού κέντρου καθορισμού και ελέγχου της υλοποίησης της γενικής οικονομικής πολιτικής της χώρας, και, συγχρόνως, ως επιχειρησιακού βραχίονα για την εκτέλεση των επί μέρους αποστολών που εμπίπτουν στα καθήκοντά του – μεταξύ των οποίων η πάταξη της φοροδιαφυγής και η διευκόλυνση των επενδύσεων και του επιχειρείν γενικότερα κατέχουν προέχουσα θέση. Παραλλήλως δε η κρατική εξουσία καλείται να προσφέρει έμμεσες μεν, πλην όμως μεγίστης σημασίας, υπηρεσίες στην οικονομική μας ανάκαμψη, διασφαλίζοντας την κλονισμένη δημόσια τάξη και την εύρυθμη λειτουργία της σήμερα δοκιμαζόμενης δικαιοσύνης, και διαμορφώνοντας ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο, σε αντίθεση με το υφιστάμενο, θα ανταποκρίνεται και στις ανάγκες της αγοράς.

6. Το ανορθωτικό αυτό πρόγραμμα πρέπει να γίνει πράξη, είτε παραμείνουμε στη ζώνη του ευρώ, είτε όχι. Ωστόσο το δίλημμα εντός ή εκτός Ευρωζώνης δεν είναι ψευδοδίλημμα – είναι πραγματικό. Ενώ δηλαδή πολλοί οικονομολόγοι αναστήματος τονίζουν τους οικονομικούς κινδύνους από την επιστροφή στη δραχμή, άλλοι, εξ ίσου επιφανείς, επισημαίνουν τα οικονομικά πλεονεκτήματα μιας τέτοιας επιλογής. Η οποία, όμως, πέραν των όποιων οικονομικών της επιπτώσεων, θα έχει και κρίσιμες γεωπολιτικές συνέπειες – και δη αμιγώς αρνητικές. Με ορατό μάλιστα τον κίνδυνο η διεθνής θέση της χώρας μας, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, να υποστεί ανησυχητικό κλονισμό.

7. Επιβάλλεται επομένως τη μάχη της οικονομίας να τη δώσουμε εντός της ζώνης του ευρώ. Συγχρόνως, όμως, καλό θα ήταν να μελετήσουμε – προσεκτικά, ώστε να μη διαταραχθεί το κλίμα στις αγορές – τα μέτρα εκείνα που θα μας επέτρεπαν την κατά το δυνατόν ομαλότερη εγκατάλειψη του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, εάν, παρ’ ελπίδα, η διατήρησή του αποδεικνυόταν κάποια στιγμή οικονομικώς αφόρητη. Ενώ η προετοιμασία μιας τέτοιας εναλλακτικής λύσης θα λειτουργήσει και ως διαπραγματευτικό ατού έναντι των εταίρων εκείνων – και είναι οι διαθέτοντες την μεγαλύτερη επιρροή – οι οποίοι για ισχυρούς οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους απεύχονται την έξοδό μας από την Ευρωζώνη, και, συνακόλουθα θα ήσαν πιθανότατα διατεθειμένοι να προβούν σε πρόσθετες χειρονομίες αλληλεγγύης προς τη χώρα μας. Γνώμων πάντως για τους εν προκειμένω χειρισμούς μας πρέπει να είναι, όχι οι ιδεολογικές αγκυλώσεις των μεν και των δε, αλλά τα συμφέροντα ενός έθνους, του οποίου η ιστορική διαδρομή θα συνεχισθεί παρά τις όποιες συγκυριακές αναταράξεις.