“Αυτή η Ελλάδα θα ζήσει και θα μεγαλουργήσει”

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη του κ. Ηλία Καραγιάννη, καθηγητού Επιστήμης, Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου George Washington

“Η βιωσιμότητα και σταθερότητα της Ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας είναι  στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και την Αμερική ιδίως σήμερα με δεδομένα  τα συμβαίνοντα στην ευρύτερη περιοχή.  Δυστυχώς  μικρό-πολιτικές και  υπερβολικά βραχυπρόθεσμοι ορίζοντες στη Ε.Ε. και τις ΗΠΑ παρεμποδίζουν την  δράση με βάση αυτή την πραγματικότητα”.

Ο Δρ. Ηλίας Καραγιάννης είναι Καθηγητής  Επιστήμης, Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, όπως επίσης και  συνιδρυτής και συν-διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Διεθνούς και  Επιχειρηματικής Χρηματο-οικονομικης (Global and Entrepreneurial Finance  Research Institute – GEFRI) και Διευθυντής Έρευνας σε Επιστήμη, Τεχνολογία,  Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα του Ερευνητικού Κέντρου της Ευρωπαϊκής  Ένωσης (European Union Research Center – EURC) στη Σχολή Διοίκησης  Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου George Washington, στην πόλη Ουάσινγκτον των  ΗΠΑ.

Οι εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες  του Δρ. Καραγιάννη επικεντρώνονται στις περιοχές των στρατηγικών συνεργασιών  Έρευνας και Ανάπτυξης Κυβέρνησης – Πανεπιστημίου – Βιομηχανίας, των  τεχνολογικών...

οδικών χαρτών, μεταφοράς και εμπορευματοποίησης τεχνολογίας,  διεθνούς έρευνας και τεχνολογικής πολιτικής, τεχνολογικής πολιτικής,  τεχνολογικής επιχειρηματικότητας και περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης.  Ο Δρ. Καραγιάννης έχει ένα μεγάλο αριθμό δημοσιεύσεων (άνω των 50) σε  ακαδημαϊκά αλλά και σε πρακτικών εφαρμογών περιοδικά.

Έχει διατελέσει και διατελει  σύμβουλος πολλών τεχνολογικών δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών σε διάφορες  χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank), της  Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Commission), της Δια-Αμερικανικής Τράπεζας  Ανάπτυξης (Inter-American Development Bank), της Αμερικανικής Υπηρεσίας  Διεθνούς Ανάπτυξης (US Agency for International Development – USAID), της  Σουηδικής IKED, του Προγράμματος Αξιολόγησης και Χρηματοδότησης Καινοτομίας  για Μικρο-μεσαίες Επιχειρήσεις του Αμερικανικού Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών  (National Science Foundation Small Business Innovation Research – NSF SBIR)  καθώς και άλλων οργανισμών έρευνας και πολιτικής της Καινοτομίας και  Επιχειρηματικότητας. )

Η συνέντευξη

-Οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει και οι ίδιοι να αλλάξουν συμπεριφορές και πρακτικές του παρελθόντος μετά και τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η νέα δανειακή σύμβαση;

“Πρέπει όντως να επανακαλύψουν τι σημαίνει να είσαι Έλληνας μέσα στον κόσμο  πρώτα και την ΕΕ μετά (και ίσως καθόλου). Πρέπει να έχουμε το σθένος να ατενίσουμε και να δομήσουμε το μέλλον μας πρώτα από όλα με βάση τις δυνατότητες  μας (και αυτό εμπεριέχει την ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΚΕ) αλλά και την αναγέννηση του  αγροτικού και του βιομηχανικού τομέα πέρα και πάνω από τα δεσμά της ΕΕ. Εν τέλει, αν όντως είμαστε χρεωκοπημένοι ας μας αφήσουν να δράσουμε σαν κηπουροί της καινοτομίας και της βιώσιμης αγροτικής και βιομηχανικής  ανάπτυξης και όχι μόνο όπως συμφέρει τις Βρυξέλλες. Διαισθητικά πιστεύω ότι αν δράσουμε με τόλμη αλλά και αρετή και όχι με φόβο  και εξαρτημένα αντανακλαστικά θα κερδίσουμε πάλι το σεβασμό και την πραγματική υποστήριξη και ίσως έτσι είναι πιο εφικτή και επιθυμητή η  παραμονή μας στο ΕΥΡΩ και την ΕΕ. Αλλιώς ίσως θα είναι καλύτερα μόνοι παρά φτωχοί και επαίσχυντοι συγγενείς της ΕΕ”.

-Και οι ευθύνες;

“Όλοι έχουν κάποια ευθύνη  μεγαλύτερη η μικρότερη και διαφορικής έντασης και φύσης.  Επίσης η πρόοδος που  επιτεύχθηκε έτσι και όπως έγινε είχε σημαντικές ζημιές παράλληλα με οποία οφέλη (εισδοχή στην ΕΕ καθώς και υιοθέτηση του Ευρώ με πολιτικά και όχι μόνο αξιοκρατικά κριτήρια, άναρχη ανάπτυξη πυροδοτούμενη από χρηματοδότηση της ΕΕ με ανεπαρκείς ελέγχους, διαφάνεια και ανώριμες νοοτροπίες που επέτρεψαν την  δημιουργία μιας τάξης κρατικοδίαιτων και όχι ανταγωνιστικών επιχειρηματιών και σχετικών ισχυρών ειδικών συμφερόντων τα οποία διαχρονικά συνέτειναν στον παραγκωνισμό της υγιούς, βιώσιμης επιχειρηματικότητας και στην ανάπτυξη κυνισμού, την δαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας και την εξίσωση της  καινοτομίας με “κενοτομία”). Στο πλαίσιο αυτό έγινε και παραγκωνισμός σημαντικού μέρους της ποιοτικής πανεπιστημιακής έρευνας με συνέπεια  περιορισμένη δυνητικά απορρέουσα ανάπτυξη εξ αιτίας ακριβώς των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης έρευνας (το Ευρωπαϊκά Προγράμματα Πλαίσια -  European Framework Programs) που κατά ειρωνικό τρόπο οδήγησαν στην μετατροπή  πολλών πανεπιστημιακών ερευνητών και κέντρων

σε άτυπα γραφεία συμβουλών προσέγγισης Ευρωπαϊκών κεφαλαίων. Με αλλά λόγια τα Ευρωπαϊκά κονδύλια έγιναν  αυτοσκοπός και όχι μέσο και μόχλευση για πραγματικά ποιοτική ερευνά, καινοτομία, επιχειρηματικότητα και εν τέλει ανάπτυξη”.

-Η ανεργία κυρίως σε νέους ανθρώπους με καταπληκτικές σπουδές τους  διώχνει μακριά από την πατρίδα. Εκτιμάτε πως αυτή η αφαίμαξη είναι και η  χειρότερη που μπορεί να συμβεί σε μια χώρα; Πώς την βλέπουν στις ΗΠΑ μια  τέτοια προοπτική;

“Η βιωσιμότητα και σταθερότητα της Ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας είναι  στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και την Αμερική ιδίως σήμερα με δεδομένα  τα συμβαίνοντα στην ευρύτερη περιοχή.  Δυστυχώς  μικρό-πολιτικές και  υπερβολικά βραχυπρόθεσμοι ορίζοντες στη Ε.Ε. και τις ΗΠΑ παρεμποδίζουν την  δράση με βάση αυτή την πραγματικότητα.

Η ανεργία ιδίως για νέους με  δεξιότητες και ικανότητες είναι τελικά αυτοκαταστροφικό έγκλημα και αυτό  προσπαθώ να αντιμετωπίσω με την υλοποίηση πρωτοβουλιών όπως στα Ιωάννινα αλλά και με άλλα πανεπιστήμια, οργανισμούς και δίκτυα μεντόρων και επιχειρηματιών ανά την Ελλάδα και τον κόσμο. Παράλληλα με την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων ανεργίας και του κινδύνου καταστροφικής φυγής του πολυτιμότερου τμήατος του Ελληνικού ανθρώπινου κεφαλαίου (των νέων με υψηλή κατάρτιση) στο εξωτερικό, στόχος μου είναι να βοηθήσω στην δημιουργία μιας νέας μεσαίας τάξης ανεξάρτητης από  κομματικές και άλλες διευκολύνσεις και διαπλοκές για μια θέση στο δημόσιο  και με πάτημα και στην Ελλάδα και το εξωτερικό για να μπορέσει να επιβάλλει  τελικά και σε βάθος χρόνου τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για την χώρα,  την οικονομία και το έθνος.

Δεν είμαι μόνος σε αυτόν τον αγώνα αλλά υπάρχουν πολλοί και όλο και  περισσότεροι που με διάφορους τρόπους υλοποιούν εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, αυτή την περίοδο, μια νεοφυής εταιρεία υψηλής τεχνολογίας στην Ουάσιγκτον στο χώρο εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης έχει τεχνικούς συνεργάτες στην Αθήνα και έτσι υλοποιεί αυτό που προσπαθούμε να διευκολύνουμε  διεπιστημονικά και σε μεγαλύτερη κλίμακα, την ίδρυση και απεγκατάσταση  εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό που θα απασχολούν το ανθρώπινο  δυναμικό της Ελλάδας. Υπάρχουν πολλά αλλά τέτοια παραδείγματα που επιτρέπουν την επιτυχή παραμονή στην Ελλάδα με δραστηριοποίηση παγκόσμιας εμβέλειας είτε από επιχειρηματίες που δρουν μέσα από την Ελλάδα είτε και στην Ελλάδα”.

-Ο Διαγωνισμός «Οδύσσειες Καινοτομίας» (http://ok2012.uoi.gr <http://ok2012.uoi.gr> ) είναι μια Πρωτοβουλία του  Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Επιστημονικού και Τεχνολογικού Πάρκου  Ηπείρου, για την βράβευση και υποστήριξη του καλύτερου επιχειρηματικού  σχεδίου που βασίζεται σε ερευνητική καινοτομία. Πώς σχολιάζετε αυτή την  πρωτοβουλία;

Αυτή η προσπαθεί ξεκίνησε μετά από πρόσκληση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων την  περασμένη Άνοιξη και μετά από πρόσκληση του Πρύτανη κ. Αλμπάνη και  καθηγητών του ΠΙ για να δώσω μια σειρά διαλέξεων στο θέμα της Καινοτόμου Επιχειρηματικότητας προερχόμενης από πανεπιστημιακή έρευνα και τεχνολογική  ανάπτυξη.

Ο κ. Αλμπάνης υιοθέτησε τότε την πρόταση μου για την υλοποίηση της  διαδικασίας εντοπισμού ομάδων ερευνητών με καινοτόμες ιδέες και λειτουργικά  πρωτότυπα και υποστήριξης τους για την δόμηση επιχειρηματικών σχεδίων, την  χρηματοδότηση με κεφάλαια σποράς και την ίδρυση εταιρειών με έδρα το  Τεχνολογικό Πάρκο Ιωαννίνων και επίσης συν-ίδρυση της εταιρείας στις ΗΠΑ με βοήθεια και κατεύθυνση από εμένα και το δίκτυο μεντόρων και αγγέλων  επενδυτών που έχω οργανώσει. Στόχος μου είναι να αποτελέσει αυτή η προσπάθεια πειραματική απόδειξη για τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την οργανωμένη και σε αθροιστικά  αυξανόμενη κλίμακα μιας τέτοιας διαδικασίας”.

-Δηλαδή;

“Πιστεύω ότι αν οι άνθρωποι  που δρουν στα πανεπιστήμια, στα ΤΕΙ αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία, ενθαρρυνθούν και διευκολυνθούν κατάλληλα, θα έχουν  αθροιστικά και μεσοπρόθεσμα ορατά  αποτελέσματα όχι μονό οικονομικής αλλά και κοινωνικής φύσεως – δηλαδή θα  βοηθήσουν στην καταπολέμηση του κυνισμού,  της απαισιοδοξίας και του  βραχυπροθεσμιακής προοπτικής – και ιδίως για τους  νέους θα αποτελέσουν φάρους  έμπνευσης και αυτό-δραστηριοποίησης. Πιο συγκεκριμένα, τα ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και το λοιπό οικοσύστημα  καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα (ο δημόσιος αλλά και ο ιδιωτικός τομέας), πρέπει να συνεργαστούν για να σχεδιάσουν και υλοποιήσουν ΑΜΕΣΑ τις εξής δράσεις:

-συστηματική αποτύπωση και αξιολόγηση των υπαρχουσών  εφευρέσεων  και τεχνολογιών που  έχουν προκύψει από την μέχρι τώρα  έρευνα,

-κατοχύρωση δικαιωμάτων  πνευματικής ιδιοκτησίας και δόμηση  μιας στρατηγικής μεταφοράς και  εμπορευματοποίησης των εν λόγω  τεχνολογιών  μέσω τεχνοβλαστών και  στρατηγικών συμμαχιών, προσέλκυσης επενδύσεων υψηλού  κινδύνου,

-ανάπτυξη μιας αναπτυξιακής στρατηγικής  με σφαιρική προσέγγιση  μέσα  στα πλαίσια ενός Εθνικού Συστήματος  Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΚΕ) όπου πανεπιστήμια, βιομηχανία,  κυβέρνηση αλλά  και η κοινωνία των πολιτών θα  συμμετέχουν με διαφάνεια και  αποτελεσματικότητα για την επίτευξη  υψηλής ανταγωνιστικότητας με τη άμορφη  μιας Τετραπλής Έλικας Καινοτομίας και  Επιχειρηματικότητας   (ΤΕΚΕ)”.

-Τι πρέπει να εμπεριέχει αυτή η στρατηγική;

“Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να  εμπεριέχει στοιχεία αειφόρου πνευματικής και τεχνολογικής ανάπτυξης μέσω προγραμμάτων και δράσεων ανταλλαγών και  επισκέψεων καθηγητών της ομογένειας αλλά και από άλλες χώρες με κατάλληλη κατάρτιση και δεξιότητες με συνεχόμενο τρόπο ώστε οι ακαδημαϊκοί αυτοί να λειτουργήσουν σαν αλυσίδες μεταφοράς τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών έρευνας και ανάπτυξης. Ένα άλλο στοιχειό αυτής της στρατηγικής θα πρέπει να είναι μια ενδελεχής  και διαδραστική συνεργατική σχέση μεταξύ των πανεπιστημίων και βιομηχανικών  και κυβερνητικών φορέων ενδό- και έξω-Ελλαδικών (για παράδειγμα Δημόκριτος, Fraunhofer Gesselschaft, EU JRC, US NIST, US NIH, κλπ) καθώς και με  μικρό-μεσαίες επιχειρήσεις και τεχνοβλαστούς αλλά και συνεργατικούς  σχηματισμούς, πόλους καινοτομίας και άλλους φορείς και δράστες καινοτομίας.”.

-Υπάρχει μέλλον στην Ελλάδα;

“Μέσα από τις στάχτες του μεταπολιτευτικού εξαμβλώματος αναγεννιέται ήδη μια  νέα Ελλάδα, που έπρεπε να είχε ήδη δημιουργηθεί εδώ και 20 χρόνια αλλά που η πλαστή ευμάρεια της Ε.Ε. και η δυστοκία του ΕΥΡΩ παρεμπόδισαν. Ανεξάρτητα από το αν θα μείνουμε μέσα στο ΕΥΡΩ η όχι αυτή η Ελλάδα θα ζήσει και θα  μεγαλουργήσει τόσο περισσότερο όσο μεγαλύτερη είναι η τωρινή οδύνη. Έχω προσωπική  γνώση λόγου αυτής της οδύνης και συνεπώς της ευθύνης όλων μας για ένα καλύτερο αύριο”.