Όσοι παρακολουθούν τις επισημάνσεις μας τα τελευταία δυο χρόνια, γνωρίζουν ότι αναφερόμασταν συνεχώς στην αδυναμία αποτελεσματικής λειτουργίας κάθε αποπληθωριστικής λογικής στην Ελλάδα, όχι μόνο επειδή οι φόροι (έμμεσοι και άμεσοι) επιβαρύνουν υπερβολικά την τελική τιμή, αλλά κυρίως επειδή δεν έχει υπάρξει για ολόκληρες δεκαετίες καμιά συντονισμένη προσπάθεια υπέρβασης των αγκυλώσεων και των παθογενειών που χαρακτηρίζουν την κάθετη αλυσίδα της παραγωγικής μας διαδικασίας. Είναι λοιπόν δεδομένη η ικανοποίηση όταν εμφανίζονται πρωτοβουλίες που μπορούν να συνεισφέρουν τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά στην ανάδειξη αυτών των ζητημάτων, με στόχο την πιο εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την εξυπηρέτηση του καταναλωτή.
Το περιβόητο κίνημα της πατάτας που τείνει να επεκταθεί και σε άλλα προϊόντα, είναι η πρώτη σχεδόναντανακλαστική αντίδραση μιας κοινωνίας που αντιλαμβάνεται ότι μια κατακερματισμένη αγορά μικρών παραγωγών κι ένα συνεταιριστικό σύστημα που... ταλαιπωρείται ακόμα από τις κρατικοδίαιτες αμαρτίες του παρελθόντος, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της εποχής. Μια αγροτική οικονομία με αυτή την εικόνα αποτελεί έρμαιο στις διαθέσεις των μεσαζόντων και της καρτελοποίησης.
Ένας κόσμος που θεωρούσε την επιδότηση απάγκιο εισοδηματικό λιμάνι και τον συνεταιρισμό ως συνέχεια της ρουσφετολογικής κρατικής λειτουργίας, ελάχιστα ασχολήθηκε με την επιχειρηματική αυτοοργάνωση του με σκοπό την εκμετάλλευση της μαζικής παραγωγής, ώστε μέσα από τιςκατάλληλες συνέργιες να διατηρηθεί μια πρωτογενής προσέγγιση σε όλη την κάθετη διαδικασία μετατροπής ενός γεωργικού προϊόντος σε καταναλωτικό αγαθό.
Μια προσέγγιση που και το τελικό κόστος θα διατηρούσε χαμηλά και μεγαλύτερα περιθώρια κέρδουςθα απέφερε στον αγρότη – επιχειρηματία. Όμως η έλλειψη κουλτούρας συνεργασίας και η παθητικότητα που με τα χρόνια έγινε σύμφυτη με πολλές οικονομικές λειτουργίες δεν άφηνε περιθώρια μιας συνολικά άλλης αντιμετώπισης.
Η άλλη πλευρά του φεγγαριού ανήκει φυσικά στο κράτος που με τους ελλιπείς ελέγχους, τουςπαρωχημένους μηχανισμούς παρακολούθησης κι ενίσχυσης της αγοράς, την ανοχή σε παρασιτικά φαινόμενα, δημιούργησε έναν κατεστημένο παραγωγικό παραλογισμό. Υπουργοί που περιορίζονταν αποκλειστικά στην υπεράσπιση πρόσκαιρων συμφερόντων κι απέφευγαν συστηματικά την προετοιμασία της αγροτικής οικονομίας για τη μετάβαση σε ένα πιο αποδοτικό στάδιο. Κυβερνητικοί παράγοντες που ανέχονταν σκωπτικά τις υπερτιμολογήσεις, τις ενδοομιλικές συναλλαγές κι όλες τις άλλες «επιχειρηματικές» πρακτικές μέσω μιας παρωχημένης και υπολειτουργούσας επιτροπής ανταγωνισμού.
Όσο κανείς από τους δυο βασικούς πόλους (αγροτική παραγωγή και κρατική παρέμβαση) δεν προσαρμόζεται στο σύγχρονο ρόλο του, οι φιλότιμες προσπάθειες όπως οι πρόσφατες, μπορεί να φέρνουν ένα πρόσκαιρο ελπιδοφόρο κλίμα, δεν δημιουργούν όμως τις στέρεες βάσεις μετεξέλιξης μιας ξεπερασμένης κάθετης παραγωγικής διαδικασίας.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου